SOSYAL BİLİMLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ - Deneme Sınavı - 21

Süreksiz değişkenler belirli sınırlar içinde ve tam sayılarla ifade edilen değişkenlerdir. Daha çok kategorik bir sınıflama yapılır, bu nedenle bu tür değişkenlere nitel değişken de denilmektedir. Verilen seçenekler içinde yalnızca cinsiyet bu tanımlamaya uymaktadır. Cinsiyeti özünde kadın (1) ve erkek (2) gibi düşünebiliriz. Burada 1-2 arasında ondalıkla ifade edilebilecek bir özellik söz konusu değildir.

II, III

Bilimsel araştırma süreci sorun ya da sorunlarla başlar. Alanyazında sorun, genel olarak teoremler ve kurallar yardımıyla çözülmesi istenen soru, mesele, güçlük olarak tanımlanmaktadır. Sorunun doğru yanıtı olan teorem ise, kanıtlanabilen bilimsel önermeler, savlardır.

Karasar (1995), araştırma sorununun tanımlanmasında, aşamalı bir yaklaşımı önermektedir. Birinci bölüm olan bütünleştirme aşamasında, sorun alanı bir bütün olarak ele alınır ve birbiriyle ilişkili parçalara ayrılarak dilimler halinde tanımlanır. İkinci aşamada, bütün içinden incelenecek olan bölüm alınarak ayrıntılı bir biçimde tanıtılır. Bu bölüme, sınırlandırma aşaması da denir. Son aşama olan tanımlama sırasında ise, sınırlandırılan bölüm ya da konu, ayrıntılı biçimde açıklanır. Buna göre doğru yanıt C seçeneğidir.

Araştırmanın bağımlı değişkeni, araştırmanın sonucu olarak kabul edilebilir. Çünkü bağımlı değişken araştırmacının araştırma sonunda açıklamak istediği durumdur. Bir diğer deyişle etkilenmesi beklenen değişkendir. Madde kökünde de açıklanmak istenen öğrencilerin sınav başarısıdır. Soruda verilen örnekten anlaşılacağı gibi, öğrencilerin YKS’deki başarıları, araştırmanın sonucu olarak incelenen değerdir. Buna göre doğru yanıt B seçeneğidir.

Sorunun doğru yanıtı E seçeneğidir. Bağımlı değişken bir başka değişkene bağlı olarak değişen değişkenler olarak tanımlanabilir. Sonuç ya da etkilenmesi beklenen değişkenler olarak da ifade edilebilir. Bağımsız değişken ise başka değişkenlerden etkilenmeyen, etkilemesi beklenen değişkenlerdir. Bağımsız değişkenler kimi araştırmalarda birden çok olabilir. Nitekim soruda A, B, C ve D seçeneklerinde birden fazla bağımsız değişken olduğu görülmektedir. Soruda bölgenin, yaşın, cinsiyetin ve sosyo ekonomik düzeyin okullaşma oranı üzerindeki etkisinin incelenmek istediği belirtilmektedir. Bu durumda bağımlı değişken okullaşma oranıdır.

A,C,D ve E seçeneklerinde yer alan ifadeler sınırlandırma ve tanımlama ile ilgilidir. Ancak B seçeneğinde yer alan ifade bütünleştirme ile ilgilidir.Bu nedenle doğru cevap "B" dir.

Hipotez; doğruluğu sınanan bir yargıdır. Bu nedenle doğru cevap "A" dır.

Çözülebilirlik, Önemlilik, Yenilik ve Etik Kurallara Uygunluk araştırma sorusunun seçimindeki Genel Ölçütlerdir. Araştırmacının İlgisi Özel Ölçütler arasında yer alır.

Çocuk sayısı, sayısal olarak tam sayılarla ifade edilebilen, çocuksuz olanların yine sayısal olarak “0” ile gösterilebileceği sürekli değişkenlerden biridir.

Araştırma özetleri, Ansiklopediler, Ders Kitapları İkinci Düzey Bilgi Kaynakları, Bilimsel Dergiler Birinci Düzey Bilgi Kaynakları olarak kabul edilir.

Altıncı sınıf sosyal bilgiler dersinde probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin derse ilişkin tutumlarına etkisini belirlemeyi amaçlayan bir araştırmada bağımsız değişken probleme dayalı öğrenmedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Sorun durumunun açıklanması sürecinde tanımlama aşamasında sınırlandırılan bölüm ya da konu, ayrıntılı biçimde açıklanır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Süreksiz değişken, belirli sınırlar içinde ve tam sayılarla ifade edilen değişkendir. Örneğin cinsiyet değişkeni, yalnızca kadın ve erkek olarak değer alabilir. Normal şartlarda bu değişken üçüncü bir değer alamaz, başka bir deyişle sınırı bellidir. Bu nedenle süreksiz değişken olarak adlandırılır. Sürekli değişken ise belirli sınırlar arasında farklı ya da herhangi bir değer alabilen değişkenlerdir. Tam sayılar arasında kesirli ya da ondalıklı sayıları da alabilirler. Bu değişkene en iyi örnek ağırlık olabilir. Ağırlık, düşündüğümüzde, sıfırdan sonsuza kadar bir değer alabilir. Buna göre verilen seçeneklerde ağırlık, boy, test puanı ve hacim sürekli değişken, saç rengi ise süreksiz değişkendir. Doğru cevap C’dir.

İyi ifade edilmiş bir hipotezin özelliklerini özetlemek gerekirse;

Alanyazın taramasının adımları sırasıyla aşağıdaki gibidir;

Buna göre sıralama V – III – II – IV – I olur. Doğru cevap D’dir.

Kişinin çözmek istediği bilimsel araştırma sorununa ilgi duyması öncelikli bekletidir. Çünkü bilimsel araştırma süreci uzun ve emek gerektiren bir süreçtir. İlgi duyulmayan bir sorunun çalışılması bıkkınlık yaratabilir.

Aylin araştırma konusunu kapsamlı olarak inceliyor ve bütünleştirme aşamasını gerçekleştiriyor. Konuyu pekiştirme ile sınırlandırmak istediğinde bu konunun da çok kapsamlı olduğunu görüyor. O halde Aylin'in pekiştirme konusunu sınırlandırması, sonrasında araştırma problemini tanımlaması önerilir.

Bisikletle okula gidip gelme bağımsız değişkendir.