SOSYAL BİLİMLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ - Deneme Sınavı - 19

Süreksiz değişkenler nitel değişken olarak da adlandırılmaktadır. Bu nedenle sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

Karasar'ın aşamalı yaklaşımının son bölümü olan tanımlama aşamasında sınırlandırılan bölüm ya da konu ayrıntılı biçimde açıklanır. Bu nedenle sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Bağımsız değişken, bağımlı değişkenin üzerinde etkileri olan ve araştırmacı tarafından bağımlı değişken üzerindeki etkileri doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol edilen değişken türüdür. Soruda yer verilen örnekte doların yükselişinin Türk ekonomisine etkilerinin araştırılmak istendiği görülmektedir. Dolayısıyla Türk Ekonomisinin doların yükselişinden etkilenip etkilenmediği araştırılmak istenmektedir. Buna göre doların yükselişi bağımsız ya da neden değişkenidir. Doğru cevap "A" seçeneğidir.

Bu bilgi düzeyinde bir tanım sorusudur. Soruda araştırma sonucuna yani bağımlı değişkene dolaylı bir biçimde etkisi olan bir değişken türü olarak kabul edilen kontrol değişkeni sorulmaktadır. Doğru cevap "D" seçeneğidir.

İyi bir hipotez doğasında açımlayıcı ve net bir ifadedir. Düzgün yazılmış hipotez araştırmanın nereye gideceğini, hangi seyri izleyeceğini işaret eder. Soru kökünde verilen tüm ifadeler iyi bir hipotezin özellikleri arasında kabul edilir. Doğru cevap "E" seçeneğidir.

Moderatör de¤iflken, aralarındaki ilişki araştırılan iki tür değişkeni (bağımlı ve bağımsız) etkileyebilen ve bunlar arasındaki ilişkiyi görmemizi engelleyebilen bir değişken türüdür. Örneğin suç oranı ve dondurma tüketimi arasındaki ilişkiyi artıran ya da azaltan, başka bir deyişle kontrol eden değişken havanın ısısıdır. Havanın sıcaklığı hesaba katılmazsa dondurma tüketimi oranını tahmin edemeyiz ve bu durum suç oranı ile dondurma tüketimi arasındaki ilişkiyi anlamamızı gölgeler.

Ho hipotezi "Ders çalışma süresi ile ders notları arasında bir ilişki yoktur" olan bir araştırmanın H1 hipotezi "Ders çalışma süresi arttıkça ders notları yükselir" olacaktır. Ho hipotezi fark yoktur şeklinde ifadede bulunurken H1 hipotezi iki değişken arasındaki ilişkiyi kuran bir ifadedir.

"Sigara içmek akciğer kanserine neden olur" iyi bir hipotez ifadesidir. Soru cümlesi değil önerme biçiminde yazılmıştır ve iki değişken arasındaki ilişkiye dair bir bilgi içermektedir. Denenebilir bir yargıdır.

Araştırma sorununun tanımlanmasında kullanılan aşamalı yaklaşımın üç bölümünden bütünleştirme, bir yazının giriş; sınırlandırma, gelişme ve tanımlama ise sonuç bölümüne benzetilebilir. Dolayısıyla doğru yanıt B seçeneğidir.

Araştırma sonucuna yani bağımlı değişkene dolaylı biçimde etkisi olan değişken kontrol değişkenidir. Bu yüzden doğru yanıt C seçeneğidir.

İstatistiksel hipotez "araştırmadaki değişkenler arasında fark yoktur" önermesine dayanmaktadır. Sorudaki ifadede de araştırılan iki grup arasında gelir açısından fark bulunmadığı belirtilmektedir. D seçeneği dışındaki seçeneklerdeki hipotezler farklılık olma durumu üzerine kurulduğu için doğru yanıt D seçeneğidir.

Konu dışı değişkenler, araştırmanın sonucuna yani bağımlı değişkene önceden tahmin edilemeyen bir biçimde etkisi olan değişken türüdür. Örnekteki araştırmada da İngilizce sınavından alınan puanı sadece herhangi bir İngilizce kursuna gidip gitmemiş olma değil; gidilen İngilizce kursunun hangisi olduğu ya da kişinin haftada kaç saat İngilizce çalıştığı gibi değşkenler de etkileyebileceğinden doğru yanıt E seçeneğidir.

Araştırma sorununu seçerken dikkat edilmesi gereken özel ölçütler araştırmacının yeterliği; araştırma yöntem ve tekniklerinde yeterlik; veri toplama izni; zaman ve olanaklar; araştırmacının ilgisidir. Genel ölçütler ise çözülebilirlik; önemlilik; yenilik; etik kurallara uygunluktur. Bu kapsamda cevap veri toplama iznidir.

Herhangi bir bilim dalında yazılmış yapıtların tümüne alanyazın denilmektedir. Cevap alanyazındır.

İlgili araştırmada, yabancı dilde televizyon izleme,  bilgisayar oyunu oynama ve çevrimiçi görüşme yapma bağımsız değişken ise dil becerileri bağımlı değişkendir. Cevap dil becerileridir.