SOSYAL BİLİMLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ - Deneme Sınavı - 28

Tümdengelimsel akıl yürütme sürecinin üç temel basamağı vardır: genel önerme, özel önerme , sonuç (çıkarım)

Bilimin temel sayıltıları: •Gözlemlenebilen her olgu potansiyel inceleme konusudur, eninde sonunda bilinebilir. • Her olay onu oluşturan gözlemlenebilir bir nedene sahiptir • Tüm karmaşıklığın altında bir basitlik yatar • Olaylar genellenebilir özelliğe sahiptir ve birbiriyle ilişkilidir. • Doğada bir şey varsa mutlaka bir miktar oluşturur ve bir miktar oluşturan her şey ölçülebilir. • Gerçek, statik değil dinamiktir. Gerçeklik var olan bilgiye göre değişir.

Bir bilim insanının taşıması gereken bilimsel tutum ve özellikler: • Bilimsel verilere karşı kuşkucu olmalıdır • Nesnel ve tarafsız olmalıdır • Değerlerle değil olgularla uğraşmalıdır • Yalıtılmış olgularla uğraşmamalıdır • Dürüst olmalıdır

İyi ifade edilmiş bir sorunun özellikleri: • Çözüm aranan sorunun ne olduğu ve bunun niçin bir sorun olduğu, • bu sorunun niçin araştırılması gerektiği, • bu konuda daha önce nelerin araştırıldığı ve bu sorunun araştırılması için alanyazındaki boşluğun belirtilmesi, • sorun çözüldüğünde temel doğurgularının neler olduğu.

Çözüm için seçilen konu ve izlenecek yol araştırmada etik kurallara uymayı da gerektirir. Veri toplanacak grup ya da bireylerin istemediği konularda sorular sorulması, insanların fiziksel ve psikolojik baskı altında tutulması, izninin alınmaması, araştırmaya katılmaya zorlanması, katılımcılara araştırma amaçlarının söylenmemesi, fiziksel ve ruhsal sağlıklarının tehlikeye atılması ya da ifşa edilmesi gibi durumlar araştırmaları sakıncalı durumlara getirmektedir.

Özel ölçütler araştırmacının özel durumu ile ilgili ölçütlerdir. Araştırmacının araştırmaya başlamadan kendisinde bazı bilgi ve becerilerin bulunması, yapılacak araştırmanın bilimselliği açısından önemlidir.

Karasar’a (1995) göre aldıkları değerlere göre iki tür değişken vardır.
Bu değişkenler:
1. Süreksiz (geçişsiz) değişkenler
2. Sürekli (geçişli) değişkenler
şeklinde sınıflandırılmıştır. Söz konusu değişkenler sayılarla ilgili değişkenlerdir ve bazı kaynaklarda, nicel ve nitel değişkenler olarak adlandırılır.

Moderatör değişke aralarındaki ilişki araştırılan iki tür değişkeni etkileyebilen ve bunlar aralarındaki ilişkiyi görmemizi engelleyebilen bir değişken türüdür.

İstatisksel hipotez değişkenler arasında fark yoktur önermesine dayanır. Diğer seçenekler araştırma hipotezinin özellikleridir.

Bu çalışmada iki değişken vardır:

Okumaya yönelik tutumlar çalışmanın bağımsız değişkenidir.

Okuma başarısı, tutuma bağlı olarak olası değişimlerin gözlemleneceği bağımlı değişkendir.

Genel kaynaklar araştırmacıları daha üst düzeydeki kaynaklara yönlendirerek araştırma için çeşitli fikirler bulmalarını sağlayan, konu hakkında genel fikir veren ve ayrıntılı kaynaklara yönlendiren kaynak türleridir.

Araştırılacak sorun tespit edilecekken diğer şıklar da her ne kadar dikkat edilmesi gereken hususlardan olsa da en önemlisi sorunun araştırmacının ilgilendiği ve dikkatini çeken bir konu olması oldukça önemlidir. Doğru cevap C'dir.

Etik kurallara uygunluk araştırma sorunu çözerken dikkat edilmesi gereken genel ölçütlerdendir.Doğru cevap A'dır.

Sorununu genel anlamda belirledikten sonra çalışmak istediği alana odaklanmış ve bu alan hakkında detaylı araştırmalara başlamış ve ayrıntılı bir şekilde bu bölümü yazmaya başlamiş bir araştırmacı bütünleştirme ve sınırlandırma aşamalarını geçmiş ve tanımlama aşamasına geçmiştir.

Belirli sınırlar içerisinde farklı ya da herhangi bir değer alabilen değişkenler sürekli değişkenlerdir. Bu durumda  sıcaklık değişkeni sürekli bir değişkendir. Doğru cevap D'dir.

Bu sorunda iletkenin cinsinin ampul parlaklığına dolaylı olarak bir etkisi vardır direk bir etkisi yoktur. Bu durumda  iletkenin cinsi kontrol değişkenidir.

Denencenin eş anlamlısı hipotezdir.

İstatistiksel hipotez  araştırmadaki değişkenler arasında fark yoktur önermesine dayanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Sorun durumunu olan ve olması gereken arasındaki çelişki olarak tanımlanabilir.Doğru yanıt A seçeneğidir.

Karasar'a göre sorun belirlemede üç aşama vardır. Bütünleştirme, sınırlama ve tanımlama.Doğru yanıt D seçeneğidir.