SOSYAL AĞ ANALİZİ

Sosyal ağlarda ve sosyolojide topluluk bulma ve hiyerarşik kümeleme adlarıyla anılan konu, çizgi kuramında matematikçiler ve bilgisayarcılar tarafından çizgi bölüntüleme olarak adlandırılmıştır.

Tekli bağlantı yöntemi ne zaman kümeler birbirlerine göre açık bir şekilde ayrı durumda ise iyi bir tercih olarak görülür.

Tam bağlantı yönteminin tanımı iki küme arasındaki uzaklık bir kümedeki gözlem ile diğer kümedeki özlem arasındaki maksimum uzaklıktır.

Dendogram soy ağacına benzemektedir.

Dendogram aşağıdan yukarıya doğru okunur.

Ağlarda, bazı düğümler arasında belli özelliklerin sağlanmasıyla topluluklar oluşmaktadır. Topluluk tanımı konusunda herkesin üzerinde uzlaştığı ortak bir tanım yoktur. Yapılan topluluk tanımları, elde bulunan örneğe veya yapılan uygulamaya göre değişmektedir. En basitinden topluluk, ortak bazı özelliklere sahip olan bir grup insan olarak tanımlanabilir. Topluluklarda bulunan insanlar birbirlerini destekler ve ihtiyaçlarını gidermede birbirlerine yardımcı olurlar. Topluluklar; kan bağı, din, dil, tarih, bölge, kültür gibi ortak özelliklerle birbirine bağlı sosyal organizasyonlardır.

Ağların büyük ölçekli yapılarını incelediğimizde topluluk yapılarını görürüz. Büyük ağın içindeki yoğun ağlara “topluluk” (community) adını veriyoruz. Topluluklar bir ağın içindeki fonksiyonel birimlere karşı geldikleri için önemlidirler. Örneğin, bir hücrenin içindeki bir topluluk bir motife karşı gelebilir ve bizim için bu hayati bir ürünü sentezleme veya düzenleme fonksiyonunu yerine getirebilir. Bir ağdaki bir topluluk ise, ortak bir ilgi alanı, ortak bir iş yeri veya ortak aile bağları gibi sayesinde ya da bağlarla oluşur. Kısaca ağlarda fonksiyonları düzenlemek, geliştirmek, iyileştirmek istersek öncelikle toplulukları ve bu toplulukların fonksiyonlarını belirlemeliyiz. Son yıllarda gündeme gelen “ağ ilacı”nı da bu çerçevede değerlendirmemiz gerekir

1896 yılında bir Fransız psikoloğu olan Gustave Le Bon, kollektif davranış biçimi için bir getirdi ve kalabalığın, yığınların üyeleri üzerinde hipnotik bir etki yaptıklarını . Kalabalıklar, belirli bir hayat biçimi varsayıyorlar ve bireylerin duygularını karıştırarak akıl dışı hareketlere neden oluyorlardı. Büyük şehirlerde kırmızı ışıkta karşıya geçmeyi bekleyen kalabalığın içinden biri kırmızı ışıkta karşıya geçmeye başladığında, insanların da bunun yasal olup olmadığını düşünmeden onu izlediklerini gözleyebilirsiniz. Bu olay belirli bir davranış biçiminin, uygun olsun olmasın kalabalığa nasıl, nasıl sirayet ettiğini iyi bir şekilde anlatmaktadır.

Le Bon’un bulaşma teorisi belki de sosyal uyum kavramının ilk şekliydi. 1897 yılında bir Fransız olan Emile Durkheim da sosyal uyum ve intihar arasındaki ilişkiyi inceledi. Ona göre, sosyal dayanışmanın türü ve derecesi intiharları belirliyordu. William 1921 yılında grubun, içindeki bireylerin toplamından fazla olduğunu öne . Grubun bir hayatı ve aklı vardı ve bireyler birbirleri hakkında ortak bir duygu sahipti. Yine 1921 yılında Sigmund Freud, bireyin kimliğinin, kuvvetli bağlarla olduğu gruptaki yoğun duygusal bağlardan geldiğini gözledi. 1909 yılında Charles Cooley, yüz yüze görüşen, yakın, iş birliği yapan, çatışan, büyük ölçüde zamanı geçiren ve birbirlerini iyi bilen “birincil grupları” formüle ettiler. Bollen and Hoyle , bireylerin kendilerini belirli sosyal grupların üyeleri olarak hissettiklerini gözlediler ve olarak sosyal uyum kavramını ortaya attılar

Yapısal uyumun beş özelliği vardı:
• Bireyler topluluğunun nasıl bir araya geldiğini tanımlıyordu,
• Yapısal uyum bir grup özelliği olarak açıklanıyordu,
• Sürekliydi,
• Bireyler arasındaki sosyal ilişkilerin gözlenmesine dayanıyordu,
• Grup büyüklüğü ile ilgisi yoktu.

Yapısal eş değerlilik modeli 1982 yılında Burt tarafından oluşturuldu. Bu modele göre kişi, yeniliği kendine yapısal olarak eş değer olarak algıladığı kişiler kullandığında kullanıyordu. Ağdaki yapısal eş değerlilik ağdaki o kişinin pozisyonu ile ilgiliydi. Kümelerinde durumda olan iki kişi arasında yapısal eş değerlilik vardı ve bu kişiler birbirlerini olarak referans noktası alıyorlardı. Ona göre rekabet, yayılma sürecini başlatan güçtü.

Diğer önemli bir ağ kavramı ise, düğüm benzerliğidir. İki düğümün ne zaman benzer veya hangi düğümlerin bir düğüme benzediği sorusu ağların analizi açısından yararlı bir sorudur. Bu tür benzerlik “yapısal benzerlik” olarak adlandırılır. İki düğüm, ağda çoğunu paylaşmaları durumunda yapısal olarak eş değer kabul edilirler

Hiyerarşik kümelenme algoritması bir dizi nesneyi benzerliklerine göre bir soy ağacında (dendogram) düzenler. Benzerlik ise bu nesneler arasındaki bir uzaklık fonksiyonu
ile bulunur. Birbirlerine benzer veya yakın olan nesneler aynı kümelerde toplanır. Sürekli aynı işlemlerin tekrarlanması yoluyla her adımda en yakın kümeler yeni kümelerde
birleştirilir.

En yakın komşu yöntemi (nearest neighbor method) adını da alan tekli bağlantı yönteminde, iki küme arasındaki uzaklık bir kümedeki gözlem ile diğer kümedeki gözlem arasındaki minimum uzaklıktır. Tekli bağlantı yöntemi kümeler birbirinden açık bir şekilde iyi bir tercihtir.

Örneğin, bu çerçe- vede uygulamaya dönük bir topluluk tanımı, “kendi içindeki bağlantı sayısı maksimum bağlantı sayısının yarısından az olmayan ancak kendi dışı ile bağlantı sayısı 3’ü aşmayan gruplar topluluk adını alır” şeklinde yapılabilir

3. Ağlarda zaman içinde yarıçap küçülür ve yoğunluk artar. Dev bileşenin dışında küçük bileşenlerin büyüklükleri sabittir.

Yapısal uyumun beş özelliği vardı:
• Bireyler topluluğunun nasıl bir araya geldiğini tanımlıyordu,
• Yapısal uyum bir grup özelliği olarak açıklanıyordu,
• Sürekliydi,
• Bireyler arasındaki sosyal ilişkilerin gözlenmesine dayanıyordu,
• Grup büyüklüğü ile ilgisi yoktu.

UYUM MODELİ
1896 yılında bir Fransız psikoloğu olan Gustave Le Bon, kollektif davranış biçimi için bir açıklama getirdi ve kalabalığın, yığınların üyeleri üzerinde hipnotik bir etki yaptıklarını gözledi. Kalabalıklar, belirli bir hayat biçimi varsayıyorlar ve bireylerin duygularını ka- rıştırarak akıl dışı hareketlere neden oluyorlardı. Büyük şehirlerde kırmızı ışıkta karşıya geçmeyi bekleyen kalabalığın içinden biri kırmızı ışıkta karşıya geçmeye başladığında, diğer insanların da bunun yasal olup olmadığını düşünmeden onu izlediklerini gözle- yebilirsiniz. Bu olay belirli bir davranış biçiminin, uygun olsun olmasın kalabalığa nasıl bulaştığını, nasıl sirayet ettiğini iyi bir şekilde anlatmaktadır.

Hiyerarşik kümelenme algoritması bir dizi nesneyi benzerliklerine göre bir soy ağacında (dendogram) düzenler.