SÖMÜRGECİLİK TARİHİ (AVRUPA-AMERİKA)

Çıkış sebebi din ve Avrupa kıtasıyla sınırlı olan Otuzyıl Savaşları (1618-1648), “modern öncesi son savaş” idi. Ardından yapılan Westfalya (Westphalia) Antlaşması (1648) Avrupa’da ulus devletlerin doğuşuna zemin hazırladı.

18 Ocak 1871 tarihinde Prusya ordularının Paris kuşatması devam ederken Bavyera Kralı II. Ludwig büyük bir törenle bütün Alman prenslikleri adına Alman imparatorluk tacını Prusya kralı I. Wilhelm’e takdim etti. Böylece Alman ulusal birliği resmen kuruldu. 14 Nisan 1871’de Alman imparatorluk meclisinin yeni imparatorluk meclisini ilan etmesiyle hukuki süreç tamamlandı.

10 Kasım 1859 yılında Zürih Barış Antlaşması yapıldı. Bu antlaşmayla Lombardiya İtalya’ya, Venedik ise Avusturya’ya bırakıldı.

Nihayet Fransa’nın Prusya ile devam eden Sedan Savaşı yüzünden askerlerini Roma’dan çekmesi ve bu savaşta yenilmesi üzerine İtalyanlar 20 Eylül 1870 tarihinde Roma’yı işgal ederek başkent yaptılar. Böylece İtalyan ulusal birliği sağlanmış oldu.

Belçika’nın bağımsızlığını tanımayan Hollanda da Nisan 1839’da yapılan Londra Antlaşması’yla bunu kabul etmek zorunda kaldı.

Afrika kıtasının iç kesimlerinin keşfi İskoçyalı bir misyoner olan David Livingstone tarafından yapıldı

6 Şubat 1885 tarihinde de Berlin Genel Senedi veya Kongo Senedi denilen 37 maddeden oluşan antlaşma imzalandı.Bu antlaşmayla Afrika kıtasının sömürgeci güçler tarafından paylaşım ilkeleri belirlendi.

1882 yılında Alman Sömürge Birimi (German Colonial Association) kuruldu.

1895 yılında Shimonoseki Antlaşması’yla Çin, Avrupa sömürgecilerine tanıdığı tüm imtiyazları Japonya’ya da verdi.

1887 yılında İngiliz Somalisi kuruldu.

Çıkış sebebi din ve Avrupa kıtasıyla sınırlı olan Otuzyıl Savaşları (1618-1648), “modern öncesi son savaş” idi. Ardından yapılan Westfalya (Westphalia) Antlaşması (1648) Avrupa’da ulus devletlerin doğuşuna zemin hazırladı.

Almanya Başbakanı Bismarck’ın yürüttüğü askerî ve diplomatik faaliyetlerin sonucu olarak 1871 yılında Prusya önderliğinde Almanya İmparatorluğu kurulmuş oldu.

Avusturya’nın barış isteği kabul edildi ve 10 Kasım 1859 yılında Zürih Barış Antlaşması yapıldı. Bu antlaşmayla Lombardiya İtalya’ya, Venedik ise Avusturya’ya bırakıldı. Böylece İtalya biraz daha büyümekle beraber yine de bölünmüş olarak kalıyordu.

Niederland Devleti, 1815 ile 1830 yılları arasında kuzeyde Hollanda (Dutch), güneyde ise Belçika (Belgian) vilayetlerinden müteşekkildi. Ancak Belçikalılar nüfus bakımından Hollandalılardan daha fazlaydı. Üstelik Hollandalılar Protestan, Belçikalılar Katolik idi. Bu mezhep farklılığının yanısıra Belçikalıların çoğunluğu Fransızcaya akraba bir dili konuşuyordu. Öyle ki güney vilayetleri yani Belçikalılar, Kral I. William’ın din, dil ve ekonomi politikaları yüzünden bu birliktelikten rahatsızdı. 25 Ağustos 1830’da başlayan olaylar 7 Şubat 1831 tarihinde Belçika’nın bağımsızlığını ilanıyla neticelendi.

Afrika kıtasının iç kesimlerinin keşfi İskoçyalı bir misyoner olan David Livingstone tarafından yapıldı (1842). Livingstone bu gezileri sırasında 1851 yılında Zambezi Nehri’ni (Zambia ile Zimbabwe arasında) buldu ve nehri takiben Afrika’nın daha da iç kesimlerine giderek Viktoria Şelalesi’ne ulaştı.

15 Kasım 1884 tarihinde konusu Afrika olan Berlin Afrika Konferansı toplandı. 26 Şubat 1885 tarihinde de Berlin Genel Senedi veya Kongo Senedi denilen 37 maddeden oluşan antlaşma imzalandı.

İngiliz ve Belçikalı temsilcilerin yaptıkları görüşmeler sonunda 30 Mayıs 1919 tarihinde Orts Milner Antlaşması yapıldı. Buna göre Almanya’nın Doğu Afrika’daki Tanzanya denilen Rwanda, Burundi ve Tanzanyika topraklarından ilk ikisi Belçika’nın diğer kısımları ise İngiltere’nin payına düştü.

1884 yılından sonra Almanya, Gine Körfezi’nin sahil şeridini ve Kamerun topraklarını da ilhak ederek sömürge sahasını genişletti. Batı Afrika’da bulunan Togo sahasını kendi nüfuz bölgesi olarak ilan etti. I. Dünya Savaşı’nda Almanya’nın yenilmesi üzerine Batı Afrika’da bulunan Alman sömürgelerinden Togo, Fransa’ya verildi.

Bismarck’ın tesis ettiği Almanya, I. Dünya Savaşı’nı kaybetmesi üzerine mevcut topraklarının bir kısmını komşularına ve tüm sömürgelerini rakip- lerine devretmek zorunda kaldı. Öyle ki Almanya Afrika’da bulunan sömürgelerinden Togo’yu Fransa’ya; Kamerun’u Fransa ve İngiltere’ye; Tanzanya’yı İngiltere ve Belçika’ya; Namibya’yı da İngiltere’ye bıraktı. Pasifik’te bulunan Yeni Gine’yi Avustralya; Çin’deki diğer sömürge yerlerini ve Pasifik’te bulunan Bismarck Takımadaları ile diğer adalarını da Japonya ele geçirdi.

Kuzey Afrika’da Fransa, Tunus, Cezayir ve Fas’ı; İngiltere Mısır’ı işgal etmişti. İtalya da bu durumu dengelemek adına, Trablusgarp’ı sömürgeleştirmeye çalıştı. Bu süreçte pek çok İtalyan şirketi burada faaliyetlere girişti. Ardından da 29 Eylül 1911’de Osmanlı Devleti’ne bir ültimatom verdi ve Libya topraklarını işgal etti.