SOKAK SOSYAL HİZMETİ VE ADLİ SOSYAL HİZMET

Önce Düşün Programı, hükümlülere yönelik olarak hazırlanmış 23 oturumdan oluşan bir programdır. Programda, problemler hakkında düşünme ve gerçek yaşam koşullarında sorun çözme becerilerinin geliştirilmesi, bu becerilerin suç oluşturan davranış sorununa uygulanması ve gelecekteki suç oluşturan davranış riskinin azaltılmasına yardımcı olmak amaçlanmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Ceza infaz kurumlarında görev yapan psikolog ve sosyal hizmet uzmanları kuruma yeni gelen tüm hükümlü ve tutuklularla ilk 3 gün içerisinde bireysel görüşme gerçekleştirirler. Kuruma kabul süreci ile başlayan bireysel görüşmede Araştırma ve Değerlendirme Formu (ARDEF) doldurulmaktadır.  Araştırma ve Değerlendirme Formunun kısa adıdır, yetişkin ve çocuk olmak üzere iki ayrı versiyonu
bulunmaktadır.

Hakkında Denetimli Serbestlik tedbiri alınan kişinin mahkeme tarafından Denetimli Serbestlik Müdürlüğüne sevk edilmesiyle birlikte başlayan hizmet aşağıdaki aşamalarda verilir:
• Kişi, Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezi Şube Müdürü tarafından uzman bir personele sevk edilir.
• Uzman personele sevk edilen kişi hakkında bir “Değerlendirme Formu” düzenlenerek kişinin sosyodemografik ve psikolojik durumu hakkında bilgi elde edilir.
• Değerlendirme Formu doldurulan kişiye en fazla 10 gün içerisinde, içeriği uzman personel tarafından belirlenen bir “Denetim Planı” oluşturulur. Bu Denetim Planında, kişi hakkında Değerlendirme Formu neticesinde elde edilen bilgiler ışığında, eğitimine devam etmesi, psikososyal destek alması, ücretsiz olarak herhangi bir yerde topluma faydalı bir işte çalışması, madde bağımlısı ise tedavisine
devam etmesi gibi tedbirler yer alır. Kişi ile birlikte hazırlanan bu Denetim Planı üzerinde kişinin söz hakkı vardır fakat kişi Denetim Planını kabul ettiği andan itibaren bu plana uymakla yükümlü olması durumu söz konusudur.
• Hakkında Denetim Planı oluşturulan kişi çocuk yaşta ise Denetim Planına uyup uymadığı ve kişide görülen gelişmeler ayda 1, yetişkin ise 3 ayda 1 mahkemesine Denetim Raporu ile bildirilir.
• Denetim Tedbiri süresi sona ermiş olan kişinin dosyası kapatılarak mahkemesine gönderilir ve mahkeme tarafından hükmü sonlandırılır.

Mevcut mevzuatımızda yer alan dört karar türünün elektronik izleme yöntemleriyle
denetlenmesi mümkündür. Bunlar;
• Konutun terk edilmesinin yasaklanmasına ilişkin kararlar,
• Belirlenen yer veya bölgelere gitmeme şeklinde verilen kararlar,
• Belirli bir yerleşim bölgesinin terk edilmesinin yasaklanmasına ilişkin kararlar,
• Alkol kullanımının yasaklanmasına ilişkin kararlardır. Doğru yanıt B'dir.

Aile mahkemeleri korunmaya muhtaç çocuklar hakkında koruma kararı alma, yaşlı, özürlü ve düşkünlerin bakım altına alınmasını sağlama, gerekli gördüğü kişileri bir meslek edindirme kursu veya eğitim kurumuna verme, evlilik yükümlülüğünden doğan görevler
konusunda eşleri uyarma, ailenin korunmasına dair önleyici, koruyucu ve geliştirici önlemleri alma ve çocuk mahkemesinin bulunmadığı yerlerde çocuk mahkemesi sıfatıyla görev yapma konuları da görev alanına girmektedir. Çocuğun korunması, sosyalleşmesi, tedavisi ve rehabilite edilmesi gibi amaçlar Çocuk mahkemelerinin amaçlarıdır. Doğru yanıt A'dır.

Çocuk mahkemelerinde sosyal hizmet uzmanının temel görevlerinden biri, çocukla ilgili olarak sosyal inceleme raporu hazırlamaktır. Sosyal inceleme raporu, suça sürüklenen çocuk ile sosyal hizmet uzmanı arasındaki mesleki ilişkiye dayanılarak hazırlanır.
Sosyal inceleme raporları aracılığıyla sosyal hizmet uzmanı çocuk mahkemesi ile toplumdaki diğer kaynaklar arasında bir köprü görevi üstlenir. Öte yandan çocuk mahkemelerinde hazırlanan sosyal inceleme raporları, sosyal hizmet uzmanının savunuculuk rolünü
yerine getirmesinde önemlidir. Doğru yanıt E'dir.

Türk ceza adalet sisteminde mağdur haklarının korunmasına yönelik temel düzenlemeler 2004 yılında hazırlanan ve 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile girmiştir. Yine bu kanunlardan sonra yürürlüğe giren 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu, 5402 sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu, 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu, 5233 sayılı Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması
Hakkındaki Kanun, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun ve Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği ile mağdur hakları konusunda uluslararası standartlarda düzenlemeler yapılmıştır. Doğru yanıt C'dir.

İstanbul Sözleşmesi olarak anılan“Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi”nin etkin yerine getirilmesi için Adalet Bakanlığı merkezinde sosyal politikalar geliştirmek ve adliyelerde uygulama yaparak koordinasyon sağlayacak birime ihtiyaç duyulmuştur. 18 Kasım 2013 tarihinde Ceza İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Mağdur Hakları Daire Başkanlığı kurulmuştur. Doğru yanıt A'dır.

Ceza infaz kurumlarında psikososyal yardım servisleri bulunmakta, bu servislerde psikolog ve sosyal hizmet uzmanları görev yapmaktadır. Sosyal hizmet uzmanları ceza infaz kurumlarında mesleki bireysel görüşmeler, grup çalışmaları, ailelerle ve toplumla çalışma uygulamalarının tamamını gerçekleştirebilirler. Hedef kitle hükümlü-tutuklular, hükümlü-tutuklu aileleri, hükümlü kadınların yanlarında kalan 0-6 yaş grubu çocukları ve kurum personelinden oluşmaktadır.

Türkiye’de ceza infaz kurumları ve denetimli serbestlik müdürlükleri ile ilgili görevleri Adalet Bakanlığı’na bağlı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü yerine getirmektedir

Hükümlü; mahkemelerce yapılan yargılama sonunda ceza hükmü verilmiş, hüküm giymiş, mahkûm (TDK), Tutuklu; kanun yoluyla hürriyetlerinden alıkonularak bir yere kapatılan kimse, tutuk, mevkuf (TDK), Suça Sürüklenen Çocuk; kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiası ile hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan ya da işlediği fiilden dolayı hakkında güvenlik tedbirine karar verilen çocuğu, Çocuk Hükümlü ve Tutuklu; 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’nda belirtilen 12-18 yaş grubu suça sürüklenen ve ceza infaz kurumunda bulunan çocuk hükümlü ve tutukluları, Hükümlü-Tutuklu Ailesi; ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlü-tutukluların dışarıda bulunan anne-baba, eş, çocuk kardeş ve diğer yakınlarını ifade etmektedir.

Ceza infaz kurumlarında görev yapan psikolog ve sosyal hizmet uzmanları kuruma yeni gelen tüm hükümlü ve tutuklularla ilk 3 gün içerisinde bireysel görüşme gerçekleştirirler. Kuruma kabul süreci ile başlayan bireysel görüşmede Araştırma ve Değerlendirme Formu (ARDEF) doldurulmakta bu formun doldurulması ise 3 aşamada gerçekleşmektedir. UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi kapsamında geliştirilen bilgi-işlem sistemi) üzerinden öncelikle kurum kabul memuru sonra psikososyal yardım servisinde görevli infaz ve koruma memuru ve en son psikososyal yardım servisi uzmanının ARDEF formunu doldurmasıyla sistem tamamlanmakta ve sonucunda her hükümlü tutuklu için bir bireysel psikososyal müdahale programı çıkmaktadır.

Yapılandırılmış Ruhsal Değerlendirme ve Müdahale Programı (YARDM) yetişkin hükümlü-tutuklular için ruhsal ve davranışsal sorunların tespit edilerek bu sorunlara ilişkin mesleki görüşmelerde psikososyal müdahale yapılmasını sağlayan uygulamaları içermektedir. Ceza infaz kurumlarında en sık görülen 26 farklı ruhsal ve davranışsal sorun için “Ruhsal Sorunlara Bireysel Müdahale Uygulama Rehberi” eşliğinde psikolog ve sosyal hizmet uzmanları görüşmelerini gerçekleştirmektedir.

YARDM kapsamında gerçekleştirilen görüşmeler ARDEF sonrası çıkan sonuçlara göre psikososyal yardım servisi tarafından yürütülen görüşmelerdir. Yetişkin hükümlütutuklular için ARDEF’ten çıkan sonuçlara göre kişinin hangi bireysel görüşme programına alınacağı ve bu görüşmelerin genel hatları ile içeriği ve sayısı Bireysel Müdahale Uygulama Rehberinden takip edilmekte, rehberde yer alan bireysel görüşmeler gerçekleştirilmekte ve bireysel görüşme sonucu görüşmeyi gerçekleştiren psikolog ya da sosyal hizmet uzmanı tarafından UYAP’a işlenmektedir.

Destekleyici çalışma mesleki görüşmenin her aşamasında kullanılabilecek
bir yöntemdir. Sosyal hizmet uzmanı tarafından günlük görüşme dilekçeleri olan, bireysel
desteğe ihtiyacı tespit edilen ve diğer birimlerce yönlendirilen hükümlü ve tutuklular bireysel görüşmelere alınmaktadır

Sosyal hizmet uzmanları ceza infaz kurumlarında birlikte çalıştıkları ve sorunları çözüme ulaşan hükümlü ve tutuklularla elde edilen olumlu gelişmelerin kalıcı olması amacıyla aylık görüşme seanslarını bir süre devam ettirerek erişilen durumu değerlendirmekte ve erişilen durumu sürdürebilmek için danışmanlık vermektedir

Önce Düşün Programı Bu program, hükümlülere yönelik olarak hazırlanmış 23 oturumdan oluşan bir programdır. Programda, problemler hakkında düşünme ve gerçek yaşam koşullarında sorun çözme becerilerinin geliştirilmesi, bu becerilerin suç oluşturan davranış sorununa uygulanması ve gelecekteki suç oluşturan davranış riskinin azaltılmasına yardımcı olmak amaçlanmaktadır.

Suça Sürüklenen Çocuk; kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiası ile hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan ya da işlediği fiilden dolayı hakkında güvenlik tedbirine karar verilen çocuğu tanımlamaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Hükümlü-Tutuklu Ailesi; ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlü-tutukluların dışarıda bulunan anne-baba, eş, çocuk kardeş ve diğer yakınlarını tanımlamaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Önce Düşün Programı
Bu program, hükümlülere yönelik olarak hazırlanmış 23 oturumdan oluşan bir programdır. Programda, problemler hakkında düşünme ve gerçek yaşam koşullarında sorun çözme becerilerinin geliştirilmesi, bu becerilerin suç oluşturan davranış sorununa uygulanması ve gelecekteki suç oluşturan davranış riskinin azaltılmasına yardımcı olmak amaçlanmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Güvenli Davranış Programı (Buradayım)
Çocukların kendilerini sağlıklı ortaya koymaları, güvenli davranış sergilemeleri için temel yaşam becerilerini kazanmaları ve geliştirmeleri (atılganlık) ve tahliye sonrası yeniden suça sürüklenme olasılıklarını düşürmeyi hedeflemektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Hakkında Denetim Planı oluşturulan kişi çocuk yaşta ise Denetim Planına uyup
uymadığı ve kişide görülen gelişmeler ayda 1, yetişkin ise 3 ayda 1 mahkemesine Denetim Raporu ile bildirilir.