SOKAK SOSYAL HİZMETİ VE ADLİ SOSYAL HİZMET

Tarihsel sürece bakıldığında pek çok düşünürün suçluluk ile ilgili gözlemlerde bulunduğu ve çeşitli görüşler ileri sürdüğü görülmektedir. Örneğin Sophocles içgüdü, öğrenme
ve bunların suç ile ilişkilerini gözlemlemiştir. Platon tarafından M.Ö. 4. yüzyılda gerçekleştirilen “Cumhuriyet” (The Republic) adlı çalışmada beyaz yaka suçluluğu ele alınmıştır. Doğru yanıt B'dir.

Genel anlamıyla suç, bireysel veya topluca işlenebilen, bireyleri ya da kurumları hedef alabilen, kısaca toplumsal düzeni tehdit eden ve işlenmesi halinde işlenen fiile karşılık olan yaptırımı yasalarca belirlenen her türlü hareket veya teşebbüs olarak tanımlanabilir. Doğru yanıt C'dir.

Suç tanımlamaları Auguste Comte’un teolojik çağ, metafizik çağ, pozitif çağ olarak ortaya koyduğu insanlık tarihinin üç aşamasına göre de şekillenmiştir. Bu bağlamda teolojik
çağda suç, şeytani bir hareket olarak açıklanmıştır ve bu düşünce Orta Çağ’da egemen olmuştur. Metafizik çağda suç, akıl sahibi olan bireyin alacağı cezayı ve elde edeceği menfaati
göz önüne alarak yaptığı bir tercih olarak ele alınmaktadır. Bu durum günümüzde halen geçerliliğini korumakta ve ceza hukukunun da temelini oluşturmaktadır. Pozitif çağda suç,
19. yüzyılın sonundan günümüze kadar uygulanan gözlem ve deney yönteminden faydalanılarak, şartlar sonucu oluşan doğal bir süreç olarak açıklanmaktadır. Doğru yanıt D'dir.

Bireysel teoriler suça ilişkin olarak ortaya atılan ilk teoriler olup suçu tek nedenle açıklamaya çalışır. İlk teoriler; klasik ekol, neo klasik ekol, pozitif ekol ve coğrafik ekol olarak
bilinmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Freud, ruhsal durum ve rahatsızlıkların kökeninin çocukluk döneminde atıldığını savunmuştur. Freud’a göre ego, id’in eğilimlerini kültür çevresine uygun olarak gerçekleştirmek için çaba harcamaktadır. Suç davranışı gerçekte id, ego ve süper ego arasındaki ruhsal çatışmanın bir belirtisidir. Bu çatışmanın nedenleri ise;

• İçe atılan arzu ve dürtülerin anormal kontrolü,
• Erken dönemde ebeveynlerle zayıf bir ilişkiye sahip olmak,
• Gelişim basamaklarından birine saplanıp kalmak,
• Bastırılmış cinsellik ya da suçluluk duygusudur.

Doğru yanıt D'dir.

Merton, sınıflı toplumlarda alt sınıf mensubu bireylerin üst sınıfa ulaşmak için eşit fırsatlara sahip olmadıklarını belirtmektedir.  Alt sınıf üyelerinin üst sınıfa ulaşabilmek için gayrimeşru yollara
sapma baskısı altında olduklarını iddia etmiştir.  Merton, insanların bu tarzgerilimle karşı karşıya kaldıklarında bu duruma beş farklı şekilde uyum sağlayacaklarını belirtmiştir.

Bunlar: Uyumluluk, Yenilikçilik, şekilcilik, geri çekilme ve isyankarlıktır. Doğru yanıt C'dir.

Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti suçları, uluslararası bir suçtur. Örgütsel suçlar, kamunun sağlığına karşı suçlar, kamu barışına karşı suçlar ise topluma karşı suçlar kapsamına girer.  Millete ve Devlete Karşı Suçlar: Kamu idaresinin güvenilirliğine ve işleyişine karşı suçlar, adliyeye karşı suçlar, devletin egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı suçlar, devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, millî savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, yabancı devletlerle olan ilişkilere karşı suçlardır.

Doğru yanıt A'dır.

Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. Eğitim seviyesinin yüksekliği, suç belirleyicisi faktörlerden biri olarak tanımlanmamıştır.

Hirschi, Durkheim’ın bireyin ait olduğu grubun zayıflaması hâlinde bireyin giderek gruba daha az bağlı olacağı ve herhangi bir kural tanımayacağı düşüncesinden yola çıkarak herkesin potansiyel bir suçlu olabileceğini, bunun için de toplumsal kontrolün gerekli olduğu görüşünü savunur. Sosyal Bağ Teorisi dört unsurdan oluşmaktadır: (1) Bağlılık: Bir kişinin ebeveynleri ve arkadaşlarına bağlılığı arttıkça toplumun beklentilerine uygun davranma eğilimi artmaktadır. (2) Kendini Adama: Hayatta belli bir amacı olan ve bu amaca ulaşmak için çaba gösteren insanların suç işleme olasılıkları herhangi bir hedefi olmayan insanlara göre daha az olacaktır. Çünkü insanlar elde ettiklerini kaybetmek istemezler. (3) Katılım: Bireyler, özellikle çocuk ve gençler, boş zamanlarını aktif bir şekilde yararlı işler yaparak doldurduklarında topluma uyumları daha kolay gerçekleşmektedir. İnsanların kendilerini sürekli meşgul edecek bir uğraşları yoksa yanlışa sapmaları ve suç işlemeleri daha kolay
olacaktır. (4) İnanç: İnsanlar geçerliliğine inandıkları kurallara daha kolay uyarlar. Bunun için insanlara kuralların nedenleri ve faydaları anlatılmalıdır. Doğru yanıt B'dir.

Suç oranlarının yüksek olması nedeniyle, Chicago'da  Suç oranlarının arttığı bölgeleri belirlemek amacıyla birçok araştırma yapılmaya başlanmıştır. Bu alanda yapılan ilk çalışmalardan biri Robert E. Park ve Ernest W. Burgess’ın “İnsan Ekolojisi (Yoğunlaşma modeli)” modelidir. Burgess, Chicago’nun demografik özelliklerini, nüfus hareketlerini incelemiş ve şehrin rastgele meydana gelmediğini belirterek Chicago’yu nüfus, fiziksel, ekonomik ve sosyal yapı özelliklerine göre beş farklı ortak merkezli bölgeye ayırmıştır. Birinci bölge, Chicago’nun merkezidir ve burası endüstriyel ve iş merkezidir. İkinci bölge, geçiş bölgesi olarak da açıklanmakta ve kente göç eden insanların ilk olarak yerleştikleri, yoksullardan oluşan bölgedir. Aynı zamanda bu bölge yüksek derecede sosyal bozulmanın yaşandığı alanlardır. Üçüncü bölge, şehrin işçi sınıfının yerleşim alanıdır. Yaşama maliyetinin diğer iki bölgeye göre daha yüksek olduğu alandır. Dördüncü bölge, orta sınıf profesyoneller ve küçük iş sahiplerinden oluşan gelirin daha yüksek olduğu ve çekirdek ailelerin yaşadığı bölgedir. Beşinci bölge ise şehrin en dışında olan, diğer bölgelerden birinde işi bulunan ve her gün işine gelip giden insanların yaşadığı, ekonomik refah ve istikrarın olduğu bölge olarak tanımlanmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Eşleştirmeler Prosper Despine-Psychologie Naturelle;  Lombroso-Deha ve Delilik; Ferri-Suç Sosyolojisi; Garofalo-Criminologia; Alber Cohen-Suçlu Çocuklar şeklinde olacaktır. Bu nedenle B şıkkı doğru cevaptır.

Pozitif ekole göre suçlu davranış; bireyin özgür iradesi dışında, tamamen biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle D şıkkı doğru cevaptır.

Montesquieu ekvatora yaklaştıkça suçluluk oranında artış olduğunu ileri sürmüştür. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Kriminolojide alt kültür teorileri ergenlik çağı çetelerini açıklamak için kullanılmıştır. bu nedenle C şıkkı doğru cevaptır.

Yoğunlaşma modeline göre suç en çok şehrin geçiş bölgesinde görülmektedir. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Sosyal süreç teorileri içinde; sosyal öğrenme teorileri, kontrol teorisi ve etiketleme teorisi yer almaktadır. Bu nedenle D şıkkı doğru cevaptır.

Türkiye’de 2000 yılında suçun sosyal ve ekonomik nedenlerini belirlemeye yönelik yatay kesit analizi ile 81 ilde yapılan çalışmada; gelir düzeyi, işsizlik, göç oranı, eğitim seviyesi ve nüfus yoğunluğu, doğum hızı gibi demografik unsurlar ile şehirleşmenin suç işlemeyi etkileyen temel ve önemli faktörler olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle E şıkkı doğru cevaptır.

Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) ise suç türleri 5 grupta yer almıştır. Bu gruplar; Uluslararası Suçlar, Kişilere Karşı Suçlar, Topluma Karşı Suçlar, Bilişim Alanında Suçlar ve Millete ve Devlete Karşı Suçlardır. Bu nedenle C şıkkı doğru cevaptır.

TCK'da düzenlenmiş "Kişilere Karşı Suçlar": Hayata karşı suçlar (yaşamı tehdit etme), vücut dokunulmazlığına karşı suçlar, işkence ve eziyet, koruma, gözetim, yardım veya bildirim yükümlülüğünün ihlali, çocuk düşürtme, düşürme veya kısırlaştırma, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, hürriyete karşı suçlar, şerefe karşı suçlar, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar, mal varlığına karşı suçlardır. Bu nedenle A şıkkı doğru cevaptır.

Suç teorilerinin oluşturulmasında; sosyoloji, felsefe, psikoloji, antropoloji ve kriminoloji gibi birçok bilim dalının rolü vardır. Bu nedenle E şıkkı doğru cevaptır.