SOKAK SOSYAL HİZMETİ VE ADLİ SOSYAL HİZMET

Aşağıda belirtilen uygulamaların
büyük çoğunluğu yurt dışında çalışan adli sosyal hizmet uzmanlarının yaptığı işlerdir:

Mağdurlara yardım etme programlarında görev alma; mağdurların ihtiyacı olan
yardım ve güvenlik önlemlerini alır ve eğer mağdur isterse suçlu ile görüşmelerini
düzenler (Ülkemizde Adalet Bakanlığı bünyesinde Mağdur Hakları ile ilgili birim
2014 yılında kurulmuştur).
• Mahkûmların tahliye sonrasına ilişkin hazırlıklarını destekleme ve kalacak yeri olmayan mahkûmların toplum kaynaklarına ulaşmasını sağlama
• Suç önleme programlarında görev alma
• Göçmen aileleri ve çocukları ile çalışma
• Şartlı tahliye hizmetleri ve denetimli serbestlik hizmetleri içerisinde madde bağımlılarına danışmanlık hizmeti verme

Ağır ruhsal rahatsızlıkları veya madde bağımlılığı olan evsiz kişilere ev desteği sağlayan kurumlarda görev alma
• Aile içi şiddetten korunmak için oluşturulan sığınma evlerinde çalışma (Genellikle
cinsel istismara uğramış olan kadın ve çocuklarla ilgili programlarda görev alır.)
• Denetimli serbestlik hizmetlerinde görev yapma

D seçeneğinde yer alan evsiz kişilere maddi destek sağlama yanlış bilgi içerdiğinden cevap D dir.

Sosyal hizmetin amacı, bireyin doğasında var olan gücünü harekete geçirip fonksiyonelliğini
artırmak ve toplum refahına katkıda bulunmaktır. Adli sosyal hizmet uzmanlarının amacı ise;
• Aldığı mesleki eğitimle bağlantılı olarak müracaatçısının yüksek yararı için en
doğru kararı almak ve onun topluma faydalı bir birey olmasına yardım etmek,
• İnsanların kişisel ve sosyal ihtiyaçları konusunda hukuk profesyonellerine (avukat,
hakim, savcı) bilgi vermek,
• Meslektaşlarını yasal mevzuat hakkında bilgilendirmek olarak özetlenebilir.

Sosyal hizmetin amacı A seçeneğinde verilmiştir. Diğer seçenekler adli sosyal hizmet uzmanlarının amacı olduğu için cevap A seçeneğidir.

Ülkemizdeki duruma bakıldığında, 2014 yılı itibariyle Adalet Bakanlığında; (www.
shu.org.tr):
• Ceza İnfaz Kurumları (Taşra):182
• Denetimli Serbestlik: 80
• Aile Mahkemesi: 143
• Çocuk ve Çocuk Ağır Ceza Mahkemeleri: 79
• Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü: 1
• Mağdur Hakları Daire Başkanlığı: 3
• Eğitim Daire Başkanlığı: 3
• Arabulucuk Daire Başkanlığı: 2 olmak üzere toplam 493 sosyal hizmet uzmanının
çalıştığı görülmektedir

Bu verilere göre doğru cevap E seçeneğidir.

Tarihsel süreç içerisinde adli sosyal hizmetin izlerine 1800’lü yıllarda, çocuk mahkemelerinin açılması sırasında rastlanmaktadır 1825’te çocuk ve gençler için ayrı kurumlar açıldı. 1800’lerin ortalarında sosyal hizmet
kendini, ıslah ve yatılı bakım kurumları gibi sosyal refah kurumları ile tanımlamıştır. Sosyal hizmet bir meslek olmadan önce ıslah alanıyla özdeşleşmişti. Bunun sonucunda 1879’da Ulusal Hayırseverlik ve Islah Konferansı düzenlenmiş ve Jane Addams ilk kadın başkan olarak hizmet etmiştir. 1885 yılında ise istismar edilen kadınlara yardımcı olmayı amaçlayan ilk organizasyon hizmet vermeye başlamıştır.
Doğru cevap E seçeneğidir.

1970’ler ve 1980’lerde sosyal refah programlarında hükümetin tutucu tavrı nedeniyle
küçülmeler olmuştur. Fakat 1972’de Massachusetts Gençlik Hizmetleri Departmanı tarafından toplum odaklı alternetif çocuk suçluluğu programları ve eğitimleri düzenlenmiştir. 1974 yılında ise bu alanda ilk resmî düzenleme olarak kabul edilen “Suça Sürüklenen
Çocuklar ve Çocukların Suça Sürüklenmesini Önleme Yasası” kabul edilmiştir.

Doğru yanıt C seçeneğidir.

Adli sosyal hizmet uzmanının rollerini özetle altı başlıkta ele almak mümkündür:
• Danışmanlık: Psikososyal danışmanlık, arabuluculuk ve grup danışmanlığı
• Rapor Yazmak: Mahkeme raporları, sosyal inceleme raporları
• Vaka Yöneticiliği
• Araştırmacılık ve değerlendiricilik
• Savunuculuk: Vakaları veya yasaları savunmak
• Bilirkişilik: Mahkeme de tanıklık, uzmanlık alanı ile ilgili rapor yazmak

Doğru cevap D seçeneğidir.

Amerikan Ulusal Adli Sosyal Hizmet Örgütü’nün kabul ettiği ve 40 maddeden oluşan
adli sosyal hizmet uygulayıcılarının sorumlulukları aşağıda verilmiştir.
Bölüm I
Ulusal Adli Sosyal Hizmet Örgütü’ne Karşı Etik Sorumluluk
• İlke l. Adli Sosyal Hizmet Örgütü’nün her bir üyesi, adli sosyal hizmet uzmanı görevlerini yerine getirmek için gerekli olan eğitim, geçmiş ve deneyim niteliklerine
sahip olacaktır

İlke 2. Adli Sosyal Hizmet Örgütü üyeleri, üyelik, izin ve/veya sertifikasyon alma
amaçları dâhil herhangi bir amaçla bir üyenin nitelikleri, eğitimi, geçmişi veya deneyimini ne sözlü ne de yazılı olarak yanlış sunmayacaktır.

İlke 3. Her adli sosyal hizmet uzmanı, uygulamayı etkileyen kanun değişikliklerini
takip edecek, hizmetiçi eğitim programlarına, profesyonel konferanslara katılacak,
profesyonel yayınlar aracılığıyla uygulama becerilerini genişletecek, adli konularda profesyonel iş arkadaşlarına danışacak ve talep edildiğinde iş arkadaşlarına ve
diğer profesyonellere eğitim konusunda destek olacaktır.

İlke 4. Her üye, adli sosyal hizmet örgütü’nün çalışması ve standartları hakkında
diğer profesyonelleri ve kamuoyunu bilgilendirmekten sorumlu olacaktır.

İlke 7. Araştırma ve yayınlar yoluyla bilimsel sorgulama yapan her adli sosyal hizmet uzmanı, gizliliği garantileyecek ve bütün müracaatçılara gelebilecek fiziksel
ve/veya psikolojik zararı en aza indirgeyecektir.

İlke 9. Adli Sosyal Hizmet Örgütü üyeleri yayınlarda yayıncılık kurallarına uyacaktır.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Bölüm I
Ulusal Adli Sosyal Hizmet Örgütü’ne Karşı Etik Sorumluluk

Bölüm II
İşverenler ve İş Arkadaşlarına Karşı Etik Sorumluluklar

Bölüm III
Müracaatçılara Karşı Etik Sorumluluklar

Bölüm IV
Topluma Karşı Etik Sorumluluk

TÜİK’in 2014 yılı istatistiklerine göre suça sürüklenen çocukların oranı bir önceki yıla göre %1,8 oranında
artarak 117.486 olmuştur. 2014 yılında güvenlik birimine gelen ya da getirilen çocuk sayısı
2013 yılına oranla %6,2 artarak 290.414 olmuştur. Söz konusu çocukların %57,5’inin 15-
17 yaş grubunda, %24,5’inin 12-14 yaş grubunda, %17,9’unun ise 11 yaş ve altında olduğu görülmüştür. Doğru cevap C seçeneğidir.

Toplumsal Norm: Belli bir durumda toplum içinde nasıl davranılması gerektiğini gösteren ve yaptırım gücü taşıyan kurallar sistemidir.

Pozitivist yaklaşımın temsilcilerinden biri olan Lombroso’ya göre suçlulara yönelik geliştirilen cezaların amacı, onları cezalandırmak yerine onları rehabilite etmeye yönelik olmalıdır.

Fiili işlediği sırada on iki yaşını doldurmamış olan çocukların ceza sorumluluğu yoktur.

Müracaatçısının alacağı cezayı kabul edip, ceza infazını uygulamak adli sosyal hizmet uzmanlarının amaçlarından biri değildir.

Sosyal hizmet bir meslek olmadan önce ıslah alanıyla özdeşleşmişti. Bunun sonucunda 1879’da Ulusal Hayırseverlik ve Islah Konferansı düzenlenmiş ve Jane Addams ilk kadın başkan olarak hizmet etmiştir.

Adli sosyal hizmet uzmanının rollerini özetle altı başlıkta ele almak mümkündür:

• Danışmanlık: Psikososyal danışmanlık, arabuluculuk ve grup danışmanlığı

• Rapor Yazmak: Mahkeme raporları, sosyal inceleme raporları

• Vaka Yöneticiliği

• Araştırmacılık ve değerlendiricilik

• Savunuculuk: Vakaları veya yasaları savunmak

• Bilirkişilik: Mahkeme de tanıklık, uzmanlık alanı ile ilgili rapor yazmak

Son yıllarda Avrupa Birliği uyum yasaları kapsamında çocuğun yargılama usullerinde yapılan değişiklik ile çocuk mahkemelerinde sosyal inceleme raporu zorunlu olmuştur.

Ülkemizde ilk çocuk mahkemesi 1987 yılında Ankara’da kurulmuştur.

Her toplum, içinde yaşayan üyeleri için bir tanımlama yapar ve çeşitli kurallar
oluşturur. Bu kurallara toplumsal normlar denir.