SOKAK SOSYAL HİZMETİ VE ADLİ SOSYAL HİZMET

Tanımı verilen kavram toplumsal normdur. Yanıt A.

Adli alanda yapılan uygulamalara adli sosyal hizmet denilmekte ve adli sosyal hizmet, toplumun yasal ve insani hizmet sistemleri arasında bağlantı kuran özel bir mesleki alanı olmakla birlikte uzmanlık gerektiren bazı aktiviteleri gerektirmektedir. Örneğin bu alanda çalışan profesyonellerin; çocuk istismarı ve ihmali, suça yönelme, boşanma, ebeveyn sorumluluklarını yerine getirememe gibi durumları tespit edebilmek amacıyla özel bilgi ve beceriye sahip olması beklenmektedir. Ayrıca mahkemeye bilirkişi olarak sunması gereken raporları yazmak da özel bilgi ve beceriler arasında yer almaktadır. Yanıt E.

Sosyal Hizmet Sözlüğü (Baker, 1999)’nde adli sosyal hizmet “Yasalarla, yasal konularla ve davalarla, hem ceza hem suç adaleti sistemleri içinde ilgilenen ve çocuk refahı, çocuk velayeti, boşanma, suça itilen çocuklar, akrabaların sorumluluğu, refah hakları, zorunlu tedavi programları ve yasal yeterlilik konularını içeren uzmanlık alanıdır.” şeklinde tanımlanmıştır. Yanıt A.

Aşağıda belirtilen uygulamaların büyük çoğunluğu yurt dışında çalışan adli sosyal hizmet uzmanlarının yaptığı işlerdir. Ülkemizde bu uygulamaların birçoğu henüz hayata geçirilmemiştir. Bu konu ile ilgili bilgiler Türkiye’deki durum başlığı altında verilecektir: • Mağdurlara yardım etme programlarında görev alma; mağdurların ihtiyacı olan yardım ve güvenlik önlemlerini alır ve eğer mağdur isterse suçlu ile görüşmelerini düzenler (Ülkemizde Adalet Bakanlığı bünyesinde Mağdur Hakları ile ilgili birim 2014 yılında kurulmuştur). • Mahkûmların tahliye sonrasına ilişkin hazırlıklarını destekleme ve kalacak yeri olmayan mahkûmların toplum kaynaklarına ulaşmasını sağlama • Suç önleme programlarında görev alma • Göçmen aileleri ve çocukları ile çalışma • Şartlı tahliye hizmetleri ve denetimli serbestlik hizmetleri içerisinde madde bağımlılarına danışmanlık hizmeti verme... Yanıt E.

Fiili işlediği sırada on iki yaşını doldurmamış olan çocukların ceza sorumluluğu yoktur. Yanıt B.

Sosyal hizmetin amacı, bireyin doğasında var olan gücünü harekete geçirip fonksiyonelliğini artırmak ve toplum refahına katkıda bulunmaktır. Adli sosyal hizmet uzmanlarının amacı ise; • Aldığı mesleki eğitimle bağlantılı olarak müracaatçısının yüksek yararı için en doğru kararı almak ve onun topluma faydalı bir birey olmasına yardım etmek, • İnsanların kişisel ve sosyal ihtiyaçları konusunda hukuk profesyonellerine (avukat, hakim, savcı) bilgi vermek, • Meslektaşlarını yasal mevzuat hakkında bilgilendirmek olarak özetlenebilir. Yanıt E.

Ülkemizdeki duruma bakıldığında, 2014 yılı itibariyle Adalet Bakanlığında; (www. shu.org.tr): • Ceza İnfaz Kurumları (Taşra):182 • Denetimli Serbestlik: 80 • Aile Mahkemesi: 143 • Çocuk ve Çocuk Ağır Ceza Mahkemeleri: 79 • Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü: 1 • Mağdur Hakları Daire Başkanlığı: 3 • Eğitim Daire Başkanlığı: 3 • Arabulucuk Daire Başkanlığı: 2 olmak üzere toplam 493 sosyal hizmet uzmanının çalıştığı görülmektedir. Yanıt A.

Ülkemizdeki duruma bakıldığında, 2014 yılı itibariyle Adalet Bakanlığında; (www. shu.org.tr): • Ceza İnfaz Kurumları (Taşra):182 • Denetimli Serbestlik: 80 • Aile Mahkemesi: 143 • Çocuk ve Çocuk Ağır Ceza Mahkemeleri: 79 • Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü: 1 • Mağdur Hakları Daire Başkanlığı: 3 • Eğitim Daire Başkanlığı: 3 • Arabulucuk Daire Başkanlığı: 2 olmak üzere toplam 493 sosyal hizmet uzmanının çalıştığı görülmektedir. Yanıt E.

Verilenlerin tamamı; suçu önlemeye yönelik yüksek maliyetli uygulamalardan sonra, yeniden suç işleme eğiliminin azaltılması konusunda saptamalardır. Yanıt E.

Adli sosyal hizmet uzmanının rollerini özetle altı başlıkta ele almak mümkündür:

• Danışmanlık: Psikososyal danışmanlık, arabuluculuk ve grup danışmanlığı

• Rapor Yazmak: Mahkeme raporları, sosyal inceleme raporları

• Vaka Yöneticiliği

• Araştırmacılık ve değerlendiricilik

• Savunuculuk: Vakaları veya yasaları savunmak

• Bilirkişilik: Mahkeme de tanıklık, uzmanlık alanı ile ilgili rapor yazmak

Yanıt A.

Bu kapsamda aşağıda sosyal hizmet uzmanlarının, adli sosyal hizmet alanında sıklıkla yaptığı işler yer almaktadır:

Sosyal ve ekonomik yoksunluk içinde bulunan yaşlıların huzurevlerine yerleştirilmesinde görev alma sosyal çalışmacının görevlerinden biridir.

Toplum merkezinde çalışanlar, toplum merkezi yakınlarındaki bir po­lis merkezi ile işbirliği yapmışlar ve tutuklanan gençlere hizmet vermeye başlamışlardır. Bu gelişme, adli sosyal hizmet tarihinde çocuklar için uygulanan ilk denetimli serbest­lik uygulamaları olarak bilinmektedir. Bir yıl sonra bu uygulamaya 5 kişi daha eklenmiş ve bu uygulama daha sonra diğer toplum merkezlerinde de hızla yayılmıştır. Diğer seçeneklerde adli sosyal hizmet tarihinde alınan görevlerden bazılarıdır.

Adli sosyal hizmet uzmanının rolleri aşağıdaki gibi ifade edilebilir.

Kişisel, aile ve/veya profesyonel sorumluluklar arasında olası bir çatışma varsa müracaatçısını reddederek potansiyel çıkar çatış­malarından kaçınacaktır: Müracaatçılara Karşı Etik Sorumluluklar

İşverenlerin ve iş arkadaşlarının etik dışı dav­ranışlarını uygun kurumlara/veya profesyonel örgütlere bildirecektir: İşverenler ve İş Arkadaşlarına Karşı Etik Sorumluluklar

Adli sosyal hizmetin bütün insanlara eşit ölçüde verilmesi için kaliteli hizmeti ve yüksek standartları destekleyecektir: Topluma Karşı Etik Sorumluluk

 Araştırma ve yayınlar yoluyla bilimsel sorgulama yapan her adli sosyal hiz­met uzmanı, gizliliği garantileyecek ve bütün müracaatçılara gelebilecek fiziksel ve/veya psikolojik zararı en aza indirgeyecektir: Ulusal Adli Sosyal Hizmet Örgütü’ne Karşı Etik Sorumluluk

 Her adli sosyal hizmet uzmanı, uygulamayı etkileyen kanun değişikliklerini takip edecek, hizmetiçi eğitim programlarına, profesyonel konferanslara katılacaktır.: Ulusal Adli Sosyal Hizmet Örgütü’ne Karşı Etik Sorumluluk

Dünya’da adli sosyal hizmet uygulamaları çocuk mahkemelerinin kurulması ile başla­mıştır. Ülkemizde ise ilk çocuk mahkemesi 1987 yılında Ankara’da kurulmuştur.

Sosyal hizmetin temel yaklaşımlarından biri olan Güçlendirme yaklaşımı ile bireyin güçlü yönlerini fark etmesi ve yaşamını yapılandırması­na katkı sağlanır. Diğer seçeneklerdekiler sosyal hizmet alanının diğer kuramlarındandır.

Pozitivist yaklaşım, suç davranışının kaynağının dış kaynaklardan et­kilendiğini kabul eder ve bu nedenle suçu önlemek için suçluların tedavi edilmesi gerektiğini söyler. Klasik ekolün aksine, pozitivistler suçlu davranışın biyolojik, psikolojik ve sosyal fak­törlerin bir sonucu olarak ortaya çıktığını savunurlar. Pozitivist yaklaşımın temsilcilerinden biri olan Lombroso’ya göre suçlulara yönelik geliştirilen cezaların amacı, onları cezalandırmak yerine onları rehabilite etmeye yönelik olmalıdır. Lombroso, suçluluğun insan davranışının bilimsel incelemesi ile çözüme kavuşturulabileceğini öne sürmüştür

Adli alanda yapılan uygulamalara adli sosyal hizmet denilmekte ve adli sosyal hizmet,
toplumun yasal ve insani hizmet sistemleri arasında bağlantı kuran özel bir mesleki alanı
olmakla birlikte uzmanlık gerektiren bazı aktiviteleri gerektirmektedir. Örneğin bu  alanda çalışan profesyonellerin; çocuk istismarı ve ihmali, suça yönelme, boşanma, ebeveyn sorumluluklarını yerine  getirememe gibi durumlar tespit edebilmek amacıyla özel bilgi ve beceriye sahip olması beklenmektedir. Ayrıca mahkemeye bilirkişi olarak sunması gereken raporları yazmak da özel bilgi ve beceriler arasında
yer almaktadır. Sosyal hizmet uzmanları hukukçu olmamakla birlikte yasaları bilir ve müracaatçılarını
vatandaş olmaları nedeniyle elde ettikleri tüm haklarını kullanma konusunda bilinçlendirir, kullanamadıkları haklarını kullanmalarına imkân sağlar, müracaatçıların problemlerinin çözümü ve ihtiyaçlarının karşılanması noktasında sahip oldukları mevcut haklar ve
yeni haklar konusunda savunuculuğunu yapar.

Sosyal hizmet uzmanlarının hukukçu olmak gibi bir zorunlulukları olmadığından cevap B seçeneğidir.