SOKAK SOSYAL HİZMETİ VE ADLİ SOSYAL HİZMET

Sosyal hizmet; sosyal değişme ve gelişmeyi, sosyal bütünleşmeyi ve insanların özgürleşmesini ve güçlenmesini arttıran uygulama odaklı bir meslek ve akademik disiplindir.

Kut’a göre (1988) sosyal hizmet mesleğinin beş temel unsuru bulunmaktadır.

Kut’a göre (1988) sosyal hizmet mesleğinin beş temel unsuru bulunmaktadır. Bu unsurlar;

1. Bilgi temeli ve değer sistemi

2. Toplum
3. Hizmet kurumu
4. Müracaatçı

5. Sosyal hizmet uzmanı

Sosyal hizmet mesleğinin temel değerleri Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Der- neği (NASW) tarafından 5 temel başlık altında toplanmıştır (Higham, 2006).

Sosyal hizmet mesleğinin temel değerleri Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Der- neği (NASW) tarafından 5 temel başlık altında toplanmıştır (Higham, 2006):

1. İnsan onuru ve değeri

2. Sosyal adalet
3. İnsanlığa hizmet
4. Dürüstlük

5. Hak

Sosyal hizmet mesleğinin temel değerleri Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Der- neği (NASW) tarafından 5 temel başlık altında toplanmıştır (Higham, 2006):

1. İnsan onuru ve değeri

2. Sosyal adalet
3. İnsanlığa hizmet
4. Dürüstlük

5. Hak

“Sokak çalışması, uzun dönemli bir perspektifle hedef grubun ihtiyaçları, talepleri ve amaçların- dan başlayarak, hedef grubun kapasitesini güçlendirmek ve kendi yaşamlarını inşa etmek için güçlendirmek amacıyla yürütülen sosyoeğitimsel bir eylemdir”.

Sokak çalışmasının beş temel amacı bulunmaktadır. Bunlar: (1) Ulaşılamayana ulaş- mak (destek ve yardıma ihtiyaç duyan, dışlanmış, var olan örgüt ve kurumsal hizmetlere ulaşamayan birey ve gruplarla çalışmak), (2) motivasyon ve eşlik etmek (hedef grupla çalışırken, kişi ve grupların karar alma süreçlerine yardım etmek ve gerekli durumlarda destek ve tedavi (rehabilitasyon) olanaklarına yönlendirmek) ve (3) sosyal eğitim (hedef kitleyi, ihtiyaçlarını karşılamaları için, yardım sistemini nasıl kullanacakları yönünde bil- gilendirmek), (4) aşağıdan yukarıya yaklaşım (uyum sürecini geliştirmek ve dışlanmayı azaltmak için dolaylı olarak insanların çevreleriyle veya doğrudan bir grup çocuk, genç veya yetişkinle çalışmak), (5) politik ve sosyal farkındalık (sokak çalışmacısı çocukların ve gençlerin yaşam koşullarını izlemeli ve politik otoriteleri sokaklardaki insanların ihti- yaçları konusunda sistematik olarak bilgilendirmelidir) (International Guide on the Met- hodology of Street Work throughout the World, 2008, s. 14).

Sokak çalışmasından sorumlu ekipler mobil ekip (gezici ekip) olarak adlandırılmakta ve ekipte meslek elemanları (psikolog, sosyal hizmet uzmanı, polis, sosyolog), önder çocuk (önceki yıllarda sokak yaşamı deneyimi olan, sokak yaşamını ve bağlantılı sorunlarını aşmış, kurum yaşamına uyum sağlamış çocuklar önder çocuk olarak sokak çalışmasına katılabilmektedir) ve kolluk kuvvetleri yer almaktadır.

Sokak çalışması, beş aşamada gerçekleştirilmektedir:

Birinci aşama: Çalışma yapılacak bölgeyi teorik (tarihsel, sosyal ve kültürel bağlamda incelemek) ve pratik (bölgedeki insanlarla konuşmak, anlamaya çalışmak)olarak tanımaya çalışmak.

İkinci Aşama: Hedef kitlenin bulunduğu bölgede gözlem yapmaya başlamak. Görünür olmaya çalışmak. Bu aşamada gereksiz müdahalelerde bulunmaksızın göz- lem yapmak önemlidir. İkinci aşamada sokak çalışmacısı düzenli olarak bölgeye ziyaretler de bulunur. Böylece “tanıdık” bir yüz olmaya başlar.

Üçüncü aşama: Kendini tanıtma aşamasıdır. Kim olduğunuzu ve neden orada bulunduğunuzu açıklamanız gerekir. Bu aşamada, sadece hedef kitlenin değil aynı zamanda bölgede bulunan diğer sakinlerin (dükkân sahipleri vb.) sizi tanıması ve rolünüzü kavraması önemlidir.

Dördüncü aşama: Dördüncü aşamada hedef kitle ile mesleki ilişkinin kurulması gerekir. Bu aşamada hedef kitlede yer alan bir çocuk veya gençle kuracağınız güvene dayalı ilişkinin tüm gruba erişiminizi sağlayacağı unutulmamalıdır.

Kut’a göre (1988) sosyal hizmet mesleğinin beş temel unsuru bulunmaktadır. Bu unsurlar;

Doğru cevap C'dir.

Sosyal hizmet mesleğinin temel değerleri Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Der- neği (NASW) tarafından 5 temel başlık altında toplanmıştır (Higham, 2006):

Doğru cevap B'dir.

Sokak çalışması (street work) detaylı olarak şu şekilde tanımlanmaktadır: “Sokak çalışması, uzun dönemli bir perspektife hedef grubun ihtiyaçları, talepleri ve amaçlarından başlayarak, hedef grubun kapasitesini güçlendirmek ve kendi yaşamlarını inşa etmek için güçlendirmek amacıyla yürütülen sosyoeğitimsel bir eylemdir”. Sokak sosyal hizmeti ise “Sokaklarda yaşayan ve kurumsal bakıma güven duymayan birey ve gruplara yardım etmek, yaşamlarını kurtarmak ve toplumla bütünleşmelerini sağlamak” amacını taşımaktadır. Doğru cevap D'dir.

Sokak çalışmasının beş temel amacı bulunmaktadır. Bunlar: (1) Ulaşılamayana ulaşmak (destek ve yardıma ihtiyaç duyan, dışlanmış, var olan örgüt ve kurumsal hizmetlere ulaşamayan birey ve gruplarla çalışmak), (2) motivasyon ve eşlik etmek (hedef grupla çalışırken, kişi ve grupların karar alma süreçlerine yardım etmek ve gerekli durumlarda destek ve tedavi (rehabilitasyon) olanaklarına yönlendirmek) ve (3) sosyal eğitim (hedef kitleyi, ihtiyaçlarını karşılamaları için, yardım sistemini nasıl kullanacakları yönünde bilgilendirmek), (4) aşağıdan yukarıya yaklaşım (uyum sürecini geliştirmek ve dışlanmayı azaltmak için dolaylı olarak insanların çevreleriyle veya doğrudan bir grup çocuk, genç veya yetişkinle çalışmak), (5) politik ve sosyal farkındalık (sokak çalışmacısı çocukların ve gençlerin yaşam koşullarını izlemeli ve politik otoriteleri sokaklardaki insanların ihtiyaçları konusunda sistematik olarak bilgilendirmelidir). DOğru cevap B'dir.

Politik ve sosyal farkındalık, sokak çalışmacısı çocukların ve gençlerin yaşam koşullarını izlemeyerek politik otoriteleri sokaklardaki insanların ihtiyaçları konusunda sistematik olarak bilgilendirmesidir. Doğru cevap E'dir.

Bu amaçlar çerçevesinde sokak çalışmasının kapsamı şu şekilde özetlenmektedir:
a) “Yardıma veya desteğe ihtiyaç duyan çocuklar, gençler ve yetişkinler,

b) Temel sosyal içerme ve sosyalizasyon alanlarından uzakta ve dışlanmış olan bireyler,

c) Kuralları reddettikleri için veya kurallar tarafından red edildikleri için toplumsal aksaklıklardan maddesel, sembolik veya sosyal ilişkiler açısından zarar görenler,

d)Ulaşılamayanlar(mevcut örgüt ve kurumlar tarafından ulaşılamayanlar)”. Doğru cevap A'dır.

Sokak çalışmasından sorumlu ekipler mobil ekip (gezici ekip) olarak adlandırılmakta ve ekipte meslek elemanları (psikolog, sosyal hizmet uzmanı, polis, sosyolog), önder çocuk (önceki yıllarda sokak yaşamı deneyimi olan, sokak yaşamını ve bağlantılı sorunlarını aşmış, kurum yaşamına uyum sağlamış çocuklar önder çocuk olarak sokak çalışmasına katılabilmektedir) ve kolluk kuvvetleri yer almaktadır. Doğru cevap C'dir.

Birince aşamada çalışmacı, çalışma yapılacak bölgeyi teorik (tarihsel, sosyal ve kültürel bağlamda incelemek) ve pratik (bölgedeki insanlarla konuşmak, anlamaya çalışmak) olarak tanımaya çalışmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Sokak çalışmasında 3. aşama kendini tanıtma aşamasıdır. Kim olduğunuzu ve neden orada bulunduğunuzu açıklamanız gerekir. Bu aşamada, sadece hedef kitlenin değil aynı zamanda bölgede bulunan diğer sakinlerin (dükkân sahipleri vb.) sizi tanıması ve rolünüzü kavraması önemlidir. Doğru cevap C'dir.

Kut’a göre  sosyal hizmet mesleğinin beş temel unsuru bulunmaktadır. Bu unsurlar; 1. Bilgi temeli ve değer sistemi 2. Toplum 3. Hizmet kurumu 4. Müracaatçı 5. Sosyal hizmet uzmanı