SİYASİ TARİH

Yumuşsama dönemi öncesinde Temmuz 1955’te ABD, Fransa, ‹ngiltere ve SSCB yetkilileri Cenevre’de bir araya gelerek Cenevre görüşmelerini gerçekleştirdiler.

U-2 Olay› sadece Doğu ve Batı bloklar› arasında diyalog çabalarını olumsuz yönde etkilemedi, ayn› zamanda SSCB’nin Türkiye ile ilişkileinde de bir krize yol açtmıştır.

Kennedy, Hruşov ile 27 Ekim’de gizli bir anlaşma yapmıştır.

35 Avrupa ülkesi, ABD ve Kanada’nın katılım›yla yapılan Avrupa Güvenlik ve işbirliği Konferans› (AGİK) sonucunda imzalanan Helsinki Nihai Senedi’yle Doğu ve Batı Bloku ülkeleri aras›ndaki ilişkilerin yürütülmesinde tarafların göz önünde bulunduracakları ilkeler tespit edildi. Toprak bütünlüğüne saygı, sınırların ihlal edilmezliği, anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözümü,iç işlerine karışılmama, kuvvet kullanmaktan kaçınma gibi ilkelerin yanı sıra, insan hakları konusunda da görüş birliğine varıldı. Buna göre imzacı devletler, düşünce,vicdan, din veya inanç özgürlüğü de dâhil olmak üzere insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı göstereceklerdi. Helsinki’de ayr›ca silahsızlanma çalışmalarına devam edilmesi ve iki blok arasında ekonomik ve ticari işbirliğinin geliştirilmesi konularında da anlaşma sağlandı.

1980’ler boyunca, azalmakla birlikte devam eden ÇHC-SSCB gerginliği 1991’de SSCB’nin kendisini feshetmesiyle sona ermiştir.

Ocak 1968’de Çekoslovakya Komünist Partisi Birinci sekreteri olan Alexander Dubçek ekonomik ve siyasal hayatta “Prag Baharı” adı verilen reformlar yapmaya başladı. Dubçek’in bu girişimleri SSCB lideri Brejnev taraf›ndan sert tepkiyle karşıland›. Dubçek geri adım atmay›nca, Romanya dışındaki Varşova paktı ülkeleri SSCB önderliğinde Çekoslovakya’ya askerî müdahalede bulundular.

Afrika ülkelerinin bağımsızlaklarını kazanmaları Bağlantısızlar Hareketi için de önemliydi. Afrika ülkelerinin peşi sıra bağımsızlıklarnı kazanmış olmaları, BM Genel Kurulu’nda sayıca üstünlüğü ele geçirmelerine neden olmuştur.

Paris antlaşması Fransa ve Federal Almanya’n›n öncülüğünde Belçika, Lüksemburg, Hollanda ve italya’nın katılımıyla 1951’de imzalanmıştır.

11 Haziran’da savaşı israil’in galibiyetiyle sonuçlandığı için bu üçüncü Arap-israil Savaşı’na Altı Gün Savaşı da denilmektedir. Bu savaş sonunda İsrail, Sina YarImadası’nı›, Golan Tepeleri’ni, Batı şeria’yı ve dolayısıyla Kudüs’ü,Gazze şeridi’ni ele geçirmiş bulunmaktayd›.

Mart 1979’da M›s›r konusunu ele almak için Bağdat’ta bir araya gelen Arap Birliği devletleri, Mısır’la diplomatik ilişkilerin kesilmesi,merkezi Kahire’de bulunan Arap Birliği’nin geçici olarak Tunus’a taşınması, Mısır’n Bağlantsızlar Hareketi, islam Konferans ve Arap Birliği örgütlerindeki üyeliklerinin ask›ya alnmas› ve Msır’a Arap devletleri tarafından yapılan yardmların durdurulması kararlarnı aldılar.

ABD’nin başarısız Domuzlar Körfezi çıkartmasından sonra Küba ile SSCB arasındaki askerî ilişkiler hız kazanmıştı. Castro yönetimi, yeni bir istila girişimini püskürtebilmek için SSCB’den silah alıyordu. Hruşov ise SSCB’ye komşu Türkiye’ye Jüpiter füzelerinin konuşlandırılmasına, ABD’ye komşu Küba’ya nükleer füzeler yerleştirerek karşılık vermek istiyordu. SSCB ve Küba 1962 başında füze yerleştirilmesi konusunda anlaştılar. Küba’ya gelen Sovyet uzmanları yerleştirilecek füzelerin altyapı inşaatına başladılar. Ekim 1962’de Amerikan U-2 casus uçakları Küba’daki Sovyet füze rampalarını tespit etti. Nükleer başlıklar ise SSCB’den gemilerle Küba’ya iletilecekti. ABD’nin füzelerden haberdar olmasıyla Soğuk Savaş’ın en ciddi krizi başladı.

SALT-2 görüşmeleri devam ederken Soğuk Savaş döneminin en kapsamlı zirvesi 1975’te Helsinki’de toplandı.

İmzacı devletler, düşünce, vicdan, din veya inanç özgürlüğü de dâhil olmak üzere insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı göstereceklerdir. Helsinki’de ayrıca silahsızlanma çalışmalarına devam edilmesi ve iki blok arasında ekonomik ve ticari işbirliğinin geliştirilmesi konularında da anlaşma sağlandı.

Eylül 1970’da Haşimi Ürdün Kralı Hüseyin’in ülkesindeki Filistinli örgütlerin, özellikle de Yaser Arafat liderliğindeki El-Fetih’in faaliyetlerini durdurmak için “Kara Eylül” olarak adlandıran harekâtı başlattı.

Venezüella, Suudi Arabistan, Irak, İran ve Kuveyt gibi rezerv sahibi ülkeler, petrol fiyatlarını belirlemek ve kendilerini ilgilendiren sorunlarda ortak hareket edebilmek için 1960 yılında bir araya gelerek Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nü (OPEC) kurmuşlardır.

Venezüella, Suudi Arabistan, Irak, İran ve Kuveyt gibi rezerv sahibi ülkeler, petrol fiyatlarını belirlemek ve kendilerini ilgilendiren sorunlarda ortak hareket edebilmek için 1960 yılında bir araya gelerek Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nü (OPEC) kurdular.

Hruflov’un Temmuz 1959’da Moskova’yı ziyaret eden ABD Başkan Yardımcısı Richard Nixon ile yaptığı görüşme iki taraf arasında diyalog kapısının açık olduğunu bir kez daha gösterdi. Aynı yılın Eylül ayında ABD’yi ziyaret eden Hruflov’un, Başkan Eisenhower ile Camp David’te yaptığı görüşmede silahsızlanma ve barış içinde bir arada yaşama gibi konular ele alınmış olsa da 1955’teki Cenevre görüşmesi gibi Camp David’te de somut bir adım atılamadı.

Küba Krizi sırasında askerî sorunları karşılıklı olarak tırmandırmanın her iki ülkeye de büyük zarar verebileceğini gören ABD ve SSCB, krizden hemen sonra bir daha benzer gerilimler yaşamamak için ortak adımlar atmaya başladı. Bu çerçevede Haziran 1963’te ABD Başkanı’nın konutu Beyaz Saray ile SSCB liderinin konutu Kremlin Sarayı arasında doğrudan telefon bağlantısı (sıcak / kırmızı hat) kuruldu.

Stalin öldükten sonra Sovyetler Birliğinde devlet başkanı KHRUCHEV olmuştur. Şıklarda diğer Rus soyadları çeldirici olarak kullanılmıştır. Doğru cevap C dir.

Fidel CASTRO 1956 yılında devrimi başlatmış ve 1959 yılında Başkent Havana'yı ele geçirmiştir. 1956 yılı şıklar arasında çeldirici olarak kullanılmıştır.