SİYASİ TARİH - Deneme Sınavı - 7

Fransa’da sol kanatta yer alan ve yönetimde gittikçe etkisi artan bir grup (Girondin’ler),
Devrim Avrupa’ya yayılmadıkça Fransa’nın güven içinde olamayacağı görüşündeydi. Bunun için de savaşın gerekliliğine inanıyorlardı. Sağ kanatta yer alan bazıları da bir savaşın halkı Kral’ın çevresinde toplayacağı ve böylece Devrim’in ılımlı bir çizgide tutulabileceği görüşündeydi. Dış ve iç ortam böylesine uygun bir hale gelince, savaş kaçınılmaz demekti. Nitekim 20 Nisan 1792’de Meclis Avusturya’ya savaş açtı.

Devrim sonrası Fransa’da yeni iç huzursuzluklar baş gösterdi. Uzun süren savaş sebebiyle ülke ekonomisi zor durumdaydı. Krallık yanlıları yönetime karşı isyana başladı. Bu isyanların bastırılmasında henüz 24 yaşındayken 1793’te general rütbesine yükseltilmiş olan Napolyon Bonapart önemli bir rol oynadı.

Napolyon 9 Kasım 1799’da “18 Brumaire Darbesini” gerçekleştirip başa geçti. 30 Mart 1814’te Koalisyon güçleri Paris’e girdi. Napolyon’u imparatorluktan feragat ederek teslim aldı. Daha sonra da Akdeniz’deki Elbe adasına sürgüne gönderildi.

9 Mart 1814’te İngiltere ile Avusturya, Rusya ve Prusya arasında Chaumont Antlaşması imzalandı. Buna göre, aralarında 20 yıllık bir “Dörtlü İttifak” oluşturuldu.

Viyana Kongresi’nde kurulduğu için “Kongre Polonya’sı” olarak anılan bu ülke ancak 1831’e kadar varlığını sürdürebilecek, o tarihte Rusya tarafından ortadan kaldırılacaktır.

Belçika üzerine yürüyen Napoleon’un ordusu 18 Haziran 1815’te Brüksel yakınlarındaki Waterloo’da Müttefiklerle yaptığı savaşı kaybetti. Bu hezimet, Napoleon’un siyasi kariyerinin de sonu oldu.

1848 Devrimlerinden önce ortaya çıkan ilk Sosyalistlerin görüşleri şöyle özetlenebilir: Fransız Devrimi’nin getirdiği hukuki eşitliğin ötesinde, sosyal ve ekonomik eşitliği sağlayacak adımların atılmasını savunuyorlardı. Mevcut ekonomik sistemi amaçsız ve adaletsiz buluyorlardı. Çalışma şartlarının ağırlığına, aşırı sermaye birikimine karşı çıkıyorlardı. Üretim araçlarında ortak mülkiyetin erdemi üzerinde duruyorlardı.

ABD Kongresi (Meclis), Başkan’ın eylemleri üzerinde güçlü bir denetim yetkisine sahipti. Yargı organları ise tam bağımsızlığa sahipti. “Erkler Ayrılığı” ilkesi, ABD sisteminde ilk günden itibaren güçlü bir biçimde işlerlik kazanmıştı. George Washington 1789’da ABD’nin ilk başkanı seçildi.

Sanayi Devrimi’nin dünya ekonomisindeki en belirgin etkisi emperyalizmin ortaya çıkmasıdır. Sanayi Devrimi nedeniyle ekonomide büyük bir genişleme olmuştur. Kapitalizmin ulaştığı bu yeni aşamada, adına finans-kapital denen ve mali sermaye ile sanayi sermayesinin birleşiminden oluşan büyük sermaye grupları ve tekeller ortaya çıkmıştır. İşte, eski tip sömürgecilikten farklı olarak özellikle 1870’lerden itibaren ortaya çıkan emperyalizm, bu kapitalist ekonomik gelişimin bir sonucudur.

1815 Viyana Kongresi sonrasında kurulan düzeni ifade etmek için kullanılan Avrupa Uyumu, ilk önemli darbeyi Kırım Savaşı sırasında almıştır.

Avusturya İtalyan birliği oluşumu karşısındaki başlıca engel olmasına karşın 1859 yılında ilan edilen savaşta yenik düşmüştür.

Otto von Bismarck, Prusya liderliğinde Alman birliğinin kurulmasını öncelikli hedef olarak belirlemiştir. Bismarck’ın bu hedef çerçevesinde uyguladığı realpolitik stratejisi sayesinde Prusya, 10 yıldan kısa sürede, önemli savaşlardan galip çıkarak Alman birliğini kurmaya muvaffak olmuştur.

Rusya Birinci ve İkinci Üç İmparatorlar Birliği’ne katılmış fakat Üçlü İttifak’ta yer almamıştır.

Fransa’nın Fas’a yakınlaşması İngiliz-Fransız Anlaşmasına zemin hazırlayan bir gelişmedir.

1875’te Hersek’te başlayıp kısa zamanda Balkanlar’a yayılan ayaklanma Osmanlı Devleti bakımından çok önemli sonuçlar doğurmuştur. Rusya’nın, Panislavizm siyaseti çerçevesinde bölgede ıslahat yapılması talebine Osmanlı Devleti 1876’da meşrutiyet ilan ederek (I. Meşrutiyet), Osmanlı tebaası arasında eşitliği sağlamaya yönelik önemli bir adım atarak dış baskıya yanıt vermek istemiştir.

1846’da başlayan ABD-Meksika savaşı sonunda yapılan anlaşmayla ABD 1848’de Kaliforniya bölgesini Meksika’dan satın alarak topraklarına dahil etmiştir.

Kore’nin bağımsızlığını kazanması ve Japonya’nın ilk kez Asya anakarasında toprak kazanmasıyla sonuçlanan savaş Çin-Japon Savaşı’dır.

1884-1885 Berlin Konferansı’nda Afrika’daki sömürgeciliğin geleceğini belirleyen kararlar alınmıştır. Bunlardan en önemlisi ise “fiilî işgal” ilkesinin kabulü olmuştur.

Paris halkı, 14 Temmuz 1789’da monarşinin sembolü olan Bastille (Bastil) hapishanesinin önünde toplandı. Buradaki karışıklıklar sırasında askerlerle çatışma çıktı. Halk birdenbire büyüyen kanlı olaylar sırasında Bastille’i ele geçirdi. Bu durum karşısında Kral geriledi ve Üçüncü alt-Meclisin ilan ettiği Millî Meclisi tanımaya yanaştı. Fransız Devrimi başlamıştı.

Devlete hizmet edenlere “Onur Madalyası” (Legion d’honneur) verilmesi uygulamasını başlatıldığı dönem, Napoleon Dönemi'dir.