SİYASİ TARİH - Deneme Sınavı - 2

Coğrafi keşiflerden sonra dünya tarihini belki de en çok etkileyen olay, Sanayi Devrimi adı verilen gelişmedir. İlk kez James Watt tarafından 1765’te icat edilen buhar makinesi, Sanayi Devrimi’nin simgesi olmuştur.

Üretimin tamamıyla insana bağlı olmaktan çıkarak makinelerin kullanıma girmesi, özellikle tarımsal üretimde ve kırsal alanda önemli değişiklikler yarattı. Bunun toplumsal ve siyasal açıdan önemli sonucu şu oldu ki, köyden kente göç arttı ve kentlerde sayıları giderek artan ve kısa sürede sosyo-politik bir güç hâline gelecek bir işçi sınıfı oluştu.

Kırım Savaşı’nın görünürdeki nedeni Osmanlı İmparatorluğu’na ait olan Filistin’deki Kutsal Yerler konusunda Rusya’nın hassasiyet göstermesidir. Beyt-ül Lahim’de bulunan ve Hristiyanlarca kutsal sayılan gümüş yıldızın kaybolması sonrasında, durumdan birbirlerini sorumlu tutan Katolikler ile Ortodokslar arasında çıkan çatışmada Fransa ve Rusya, kapitülasyonlar gereği himaye etmek istedikleri bu iki mezhepten Hristiyanların durumuyla ilgili olarak 1851’de Osmanlı yönetimine başvurdular. Sorun, kısa sürede bir Fransız-Rus çekişmesi hâlini aldı ve Rusya Osmanlı yönetimi üzerindeki baskısını giderek artırdı.

İngiltere ve Fransa, Mart 1854’te önce Osmanlı İmparatorluğu ile ittifak antlaşması imzalayıp sonra da Rusya’ya savaş ilan ettiler.

Rusya’nın yenilerek barış yapmayı kabul ettiği Kırım Savaşı’ndan sonra Şubat-Mart 1856’da yapılan Paris Kongresi sonucunda, taraflar arasında Paris Antlaşması imzalandı.

Osmanlı’ da aradığını bulamayan Rusya, Balkanlar üzerine eğildi. Bunun için de Panislavizm denen ve “Slav birliği” anlamına gelen siyasete yönelerek, Balkanlardaki Slav halklar üzerinde egemenlik ve nüfuz kurma arayışına yöneldi.

1818’de kurulan ve bölgedeki Alman devletlerinin üyesi bulunduğu Gümrük Birliği (zollverein) sayesinde Prusya giderek güçlendi. Bunun yanı sıra geleneksel Prusya disiplini ve militarizmi de ülkenin kıtadaki büyük güçler arasına katılma isteğini destekledi.

ABD’nin Kuzey Amerika kıtasındaki bugünkü sınırlarını belirleyen son ve en büyük toprak kazancı olan Alaska ülkeye dâhil edildi. Esasen Rus toprağı olan Alaska, Kırım Savaşı sonrasındaki güçsüzlüğünden yararlanmak isteyen İngilizlerin burayı ele geçirerek kendisine kuzeyden de baskı kurmasından endişelenen
Rusya tarafından ABD’ye satıldı.

Özellikle kölelik aleyhtarı Abraham Lincoln’ün 1860’ta başkan seçilmesinin ardından, toplam 11 güney eyaleti ABD’den ayrılarak bir Konfederasyon kurdular. Lincoln’ün müdahalesi sonrası Washington yönetimine savaş açan Konfederasyon güçleriyle Birlik olarak alınan Kuzey güçleri arasında 1861’de başlayan savaş, 1865’te Birlik güçlerinin galibiyetiyle sona erdi.

Savaşın sonucunda ortaya ç›kan tablonun korkunçluğu ve ekonomideki kötü gidişatın sonucu beş ülke (Almanya, Avusturya, Macaristan, Polonya ve İtalya) hiperenflasyondan kurtulamadı. Bu kaos ortamında ekonomisi yükselen tek ülke ABD idi.

Keynes, 1921-1929 yılları arasında düşük ham madde fiyatlarının ve ılımlı bir biçimde yükselen ücretlerin, fiyatları ve de sanayi karlarının artmasına yol açtığını öne sürmüştür.

Versailles Antlaşması 28 Haziran 1919’da imzalanmıştır.

Hitler’in diktatörlüğünü mutlaklaştıran olay Yetki Yasası'nın Sosyal Demokrat Parti’nin muhalefetine rağmen parlamentoda kabul edilmesidir.

3 Mart 1918’de Brest-Litovsk Antlaşması Almanya ve Rusya arasında imzalandı.

Lenin’in Komünist Partisinin 1921 yılının Mart ayında yapılan X. Kongresi’nde Yeni Ekonomi Politikası (NEP) olarak bilinen ünlü önerisini ortaya attı.

Japonya kömür, demir ve maden yataklarına sahip olmak ve 1929 Dünya ekonomik bunalımının olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak için Mançurya’yı ele geçirmek için saldırıya geçti.

ABD’nin İtalya Hükümeti’nin 9 Mayıs 1936’da ilhak ettiğini açıkladığı ülke Habeşistan’dır.

Almanya ve Japonya 25 Kasım 1936’da Berlin’de “Anti-Komintern Paktı”nı oluşturdu.

Saldırmazlık Paktı, Sovyetler Birliği ile Almanya arasında yapılmıştır.

“Birinci Üç İmparatorlar Ligi” veya Üç İmparator Anlaşması 1872 yılında Berlin’de imzalanmıştır.