SİYASİ TARİH II

Böylece 12 Mart 1940 tarihinde Finlandiya, Sovyetler Birliği ile barış antlaşması
imzalamak zorunda kaldı.

Milletler Cemiyeti Fin-Sovyet savaşı nedeniyle Sovyetler Birliği’ni üyelikten çıkardı.

10 Haziran 1940 tarihinde paylaşımdan geride kalmak istemeyen İtalya Fransa’ya
savaş ilan ederek II. Dünya Savaşı’na katıldı ve İngiltere’yi güç durumda bıraktı.

27 Eylül 1940 tarihinde Japonya ve Almanya arasında “Üçlü Pakt” denilen bir ittifak antlaşması imzalandı.

Ardından ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt ile İngiltere Başbakanı Winston Churchill savaşla ilgili gelişmeleri görüşmek üzere 1941 yılı Ağustos ayı başlarında Kanada açıklarında bulunan bir savaş gemisinde bir araya geldiler. İki lider buradaki görüşmelerin ardından 14 Ağustos 1941 tarihinde “Atlantik Bildirisi” adı verilen ortak bir metin yayınladılar.

Atlantik Bildirisi’nin içeriğinde hangi ilkeler vardır?
Daha sonra Birleşmiş Milletler Antlaşması’na dahil edilen bu bildiride, savaştan sonra toprak kazanılmaması, ilgili halkın onayı alınmadan toprak değişikliği yapılmaması, ulusların kendi geleceklerini belirleme hakkına sahip olması, uluslararası işbirliğinin gerçekleştirilmesi, temel ham maddelerden eşit biçimde faydalanılması, insanların korku ve açlıktan kurtarılması, açık denizlerde ticaret serbestliğinin gerçekleştirilmesi, Mihver Devletlerinin silahtan arındırılması ve savaştan sonra topyekûn silahsızlanmaya gidilmesi hususları yer almıştı.

ABD’nin savaşa girmesinin ardından Almanya’ya savaş ilan eden 26 devletin imzasıyla 1 Ocak 1942’de “Birleşmiş Milletler Bildirisi” yayınlandı. Washington’da açıklanan bu bildiri, Atlantik bildirisini esas almıştı. Bildiriye imza atan devletler şunlardı: ABD, İngiltere, SSCB, Çin, Avusturya, Belçika, Kanada, Kosta Rika, Küba, Çekoslovakya, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Yunanistan, Guatemala, Haiti, Honduras, Hindistan, Lüksemburg, Hollanda, Yeni Zelanda, Nikaragua, Norveç, Romanya, Polonya, Güney Afrika, Yugoslavya.

Washington Konferansı, Kuzey Afrika Cephesi’nin kapanmasının ardından oluşacak yeni konjonktürü görüşmek üzere 12-26 Mayıs 1943 tarihleri arasında ABD Başkanı Roosevelt ve İngiltere Başbakanı Churchill’ın katılımıyla düzenlendi. Konferansın şifresi “Trident”di. Bu yüzden konferans, “Trident Konferansı” olarak da anıldı.

Savaş, Almanya’nın 1 Eylül 1939 sabahında Polonya’ya saldırısyla başlamıştı. Bu işgali hızlandıran temel etkenlerden biri Polonya’nın Almanya’nın isteklerine karşı çıkmış olmasıydı.

Her 3 devlette 1940 yılına kadar Sovyetler tarafından işgal edilmiştir.

Milletler Cemiyeti Fin-Sovyet savaşı nedeniyle Sovyetler Birliği’ni üyelikten çıkardı. Ayrıca İngiltere ve Fransa’nın yardımının
geç kalması, bu iki ülke üzerinde tereddütlerin oluşmasına neden oldu.

Savaşınsiyasal etkilerinden biri Norveç’teki başarısızlık üzerine İngiltere başbakanı Chamberlain’in istifa etmesiydi. Böylece istifanın ardından 20. yüzyıl İngiliz tarihine damgasını vuran Winston Churchill, hükûmeti kurmakla görevlendirildi.

Maginot Hattı: Fransız devlet adamı Andrè Maginot tarafından tasarlanmış ve Alman-Fransız sınır boyunca I. Dünya Savaşı’nın ardından yapımına başlanmış bir savunma hattıdır. Hat dairesel ana yapıların birbirlerine yer altı tünelleriyle bağlanmasından oluşmaktaydı. Bu yapıların içinde haberleşme, konaklama, havalandırma ve cephanelik sistemleri bulunuyordu. Yapılar, topçu bataryaları, hendekler ve su kanallarını içeren karmaşık bir savunma sistemiyle korunmaktaydı.

Dinamo Operasyonu: Hitler, Müttefik ordularını Dunkerque Limanı’nda sıkıştırdığında iri ufaklı 850 gemilik İngiliz filosu buradan yaklaşık 400.000 askeri 26 Mayıs-14 Haziran tarihleri arasında İngiltere’ye geçirdi. Tarihin bu en büyük tahliye operasyonuna Dinamo Operasyonu denildi.

Fransa’nın Almanya’yla ateşkes imzalamadan önce gıyabında ölüme mahkûm edilmiş bulunan General Charles de Gaulle, Vichy Hükûmeti’ni tanımadığını belirterek, anavatan toprakları dışında bir direniş gücü oluşturmaya çalıştı. İngilizler, çok geçmeden de Gaulle’ü “Özgür Fransa’nın Lideri” olarak kabul etti ve onunla iş birliğine gitti.

Alman radyo sinyalleri pille çalışan elektro-mekanik bir alet olan “Enigma” makinesiyle şifrelenmişti

İtalya’nın Afrika’daki başarısızlıklarından rahatsız olan Hitler, İngilizlerin bölgedeki ilerleyişini durdurmak için, Fransa’daki tank tümeninin başarılı komutanı General Erwin Rommel’i 11 Ocak 1941 tarihinde Libya’ya gönderdi.

Hitler, 20 Kasım 1940’ta Macaristan’ı, 23 Kasım’da Romanya’yı ve ertesi gün de Slovakya’yı zorla Üçlü Pakt’ın içine almayı başardı. Bulgaristan ise Hitler’in bu saldırgan tavrına uzun bir süre direnmesine rağmen 1 Mart 1941 tarihinde Üçlü Pakt’a katılmak zorunda kaldı. Böylece Hitler, birliklerini Romanya ve Bulgaristan’a sokabilecek ve Yunanistan’a doğru ilerletebilecekti. Bununla birlikte Yugoslavya, bölgesindeki bu oluşuma direnç gösterdi. Bu direncin neticesinde Yugoslavya 6 Nisan 1941 tarihinde Sovyetler Birliği’yle dostluk antlaşması imzaladı. Ancak Almanya, antlaşmanın imzalandığı gün Yugoslavya’da bir darbe gerçekleştirdi ve hızlıca hazırlanan bir askerî harekâtla ülkeyi işgal etmeye başladı. Yugoslavya; Macaristan, Avusturya ve Romanya’dan hava ve kara saldırılarıyla vuruldu. Yugoslavya’nın direnci işgalin başlamasından bir haf­ta sonra kırıldı ve ülke 17 Nisan 1941 tarihinde teslim oldu.

Quebec Konferansı

Mussolini’nin 1943’te iktidardan düşmesiyle Hitler yönetimi Avrupa’da yalnızlaştı.
Bu yeni dönemle birlikte Avrupa’da açılacak ikinci bir cephe düşüncesinin yeni bir
açıdan ele alınması ve Almanya’nın savaş sonrasındaki durumunun ne olacağının
da görüşülmesi gerekmişti. İşte Quebec Konferansı bu amaçla 14-24 Ağustos 1943
tarihleri arasında ABD Başkanı Roosevelt ve İngiltere Başbakanı Churchill ile Genelkurmay Heyetlerinin katılımıyla gerçekleştirildi. Sovyet Lideri Stalin toplantıya çağırılmadı. Bunun temel nedeni, konferansın toplandığı dönemde Sovyetler Birliği’nin Japonya ile beş yıllık saldırmazlık antlaşmasının bulunması ve bundan dolayı bu ülkenin zor duruma düşmemesiydi. Konferansta Almanya’nın silahsızlandırılmasını ve kontrol altına alınmasını öngören bir plan kabul edildi. Konferans sırasında Churchill, İtalya’da ortaya çıkan yeni durum üzerine açılacak ikinci cephenin Fransa yerine, Türkiye’nin de savaşa girmesi sağlanarak Balkanlarda açılmasını istedi. Ancak öneri ABD Başkanı Roosevelt tarafından reddedildi. Bundan dolayı ikinci cephenin Fransa’nın Normandiya kıyılarında açılması kararı alındı. Konferansta Japon Savaşı’nın görüşülmesi için ABD, İngiltere ve Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanlarının toplanması da prensip olarak kararlaştırıldı. Sonuç olarak Normandiya çıkarmasının ve Moskova Konferansı’nın temelleri bu konferansta atıldı.

Fransa’nın 6 Haziran 1944 tarihli Normandiya çıkarmasının ardından Alman işgalinden kurtarılması ve Almanya’nın gücünün tükenmesi, bu ülkenin teslim olmasını gündeme getirmişti.