SİYASİ TARİH II - Deneme Sınavı - 2

Sovyetlerin içinde bulunduğu durumu ve ABD ile İngiltere’nin yaptıkları konferanslarda görüştükleri konuların ayrıntılarının ele alınması için ABD Dışişleri Bakanı Cordell Hull, İngiltere Dışişleri Bakanı Anthony Eden ve Çin Dışişleri Bakanı, Ekim 1943 tarihinde Moskova’ya gitti. Böylece 19 Ekim-1 Kasım 1943 tarihleri arasında Kremlin Sarayı’nda Moskova Konferansı yapıldı.

İtalya’nın savaştan çekilmesi, Almanya’yı tamamen yalnızlaştırdı ve zor bir duruma soktu. Akdeniz bölgesi, Müttefiklerin egemenliği altına girdi ve Yunanistan ile Yugoslavya’da Almanlara karşı verilen ulusal kurtuluş hareketleri büyük ivme kazandı. Almanya 1943 yılından itibaren Müttefik Devletler karşısında üstünlüğünü yitirdi. Müttefiklerin, 6 Haziran 1944’te Fransa’nın Normandiya kıyılarına çıkarma yaparak “ikinci cepheyi” açmaları, Almanlara ölümcül bir darbe vurdu. Böylelikle Paris, 9 Ağustos 1944’te Alman işgalinden kurtarıldı. Müttefikler, doğudan ve batıdan Almanya'yı işgale başladı. Hitler, Müttefikleri Berlin'e girdikten sonra 30 Nisan 1945'te intihar etmiştir. Hitler'in intiharının ardından Almanya Devlet Başkanlığı'na Amiral Doenitz geçmiş ve Berlin, 2 Mayıs 1945 tarihinde büyük çoğunluğu Sovyet askerlerinin oluşturduğu Müttefik güçler tarafından ele geçirilmiştir. Böylece Hollanda, Kuzey-Doğu Almanya ve Danimarka'daki Alman ordularının 4 Mayıs'ta teslim olmalarıyla Almanya siyasi, ekonomik ve askeri açıdan çökmüştür. Alman delegeleri 7 Mayıs 1945'te Reims kentindeki Eisenhower'in ana karargahında ülkenin kayıtsız şartsız teslim olduğunu içeren belgeyi imzalamıştır.

Müttefik güçler, 1945 yılının başlarından itibaren Japonya'nın işgali altında bulunan Çin, Endonezya ve Pasifik'te çeşitli yerlerde karşı saldırıya geçmiştir. Japonya'yı teslime zorlamak için 1945 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında saldırılarını sıklaştırmışlardır. ABD, 9-10 Temmuz 1945 tarihlerinde Tokyo'yu havadan bombardıman ederek, bu ülkeye son darbeyi vurmaya çalışmıştır. Japonya her yönden tükenmiş olmasına rağmen teslim olmayı reddetmiştir. Bunun üzerine ABD, Japonya'yı kayıtsız-şartsız teslim olmaya zorlamak için 6 Ağustos 1945 tarihinde ilk atom bombasını Hiroşima'ya, ikinci atom bombasını 9 Ağustos 1945 tarihinde ise Nagasaki'ye atmıştır. Japonya 10 Ağustos 1945 tarihinde yenilgiyi kabul ettiğini ABD'ye bildirmiştir.

Blitzkrieg

Almanya, Norveç ile Danimarka’yı işgal ederek kuzeyini de güvence altına aldıktan sonra Versailles Antlaşması’nın öngördüğü düzenin intikamını almak için yönünü Fransa’ya çevirdi. Mayıs 1940’a kadar bu cephede önemli çarpışmalar yapılmamıştı. Almanya 10 Mayıs 1940 tarihinde II. Dünya Savaşı’nın en önemli hamlelerinden birini yapmak üzere Hollanda, Belçika ve Fransa’ya karşı havadan ve karadan saldırılara başladı. Almanlar, Müttefiklerin bu zor durumundan faydalanarak yeniden toparlanıp güneye inmeyi planladılar. Bu öldürücü bir darbe olacaktı. Almanlar 5 Haziran’da Fransız kuvvetlerinin yoğun direnişine rağmen Somme Nehri hattını takip ederek güneye ilerlediler. Mussolini ise Hitler’e, Fransa’ya 5 Haziran’da savaş ilan edeceğini belirtti.

Konferansta alınan kararlar ise şu şekildeydi: Sovyetlerin üzerindeki baskının azaltılması için Sicilya’ya çıkarma yapılması ve Almanya’nın üzerindeki baskının arttırılması, Balkanlarda ikinci bir cephenin açılabilmesi için Türkiye’nin de savaşa katılması konusunda gerekli askerî düzenlemelerin yapılması, Almanya’nın gücü zayıflayınca Avrupa’da da bir cephe açılması ve Almanya, İtalya ile Japonya’nın “kayıtsız şartsız” teslim oluncaya kadar mücadeleye devam edilmesi gibi. Kazablanka Konferansı’nda müttefikler arasında siyasi birlik sağlanamamakla birlikte, stratejik açıdan uyumlu bir görüntü sergilendi.

Konferansta anlaşmaya varılan konular şunlardı: Almanya’nın kontrolünün ABD, İngiltere, Sovyetler Birliği ve Fransa işgal bölgeleri komutanları aracılığıyla yapılması, Almanya’nın silahsızlandırılması ve askerden arındırılması, Alman Silahlı Kuvvetlerinin, Nazi birlik ve örgütlerinin tümüyle kaldırılması, Alman savaş endüstrisinin ortadan kaldırılarak yeniden düzenlenmesi ve Alman ekonomisinin Müttefikler tarafından kontrol edilmesi, Savaş suçlularının tutuklanması ve kontrol edilmesi, Almanya’nın savaş tazminatı ödemesi, Almanya’da demokratik bir düzenin kurulması, Barışla ilgili düzenlemelerin yapılması için ABD, İngiltere, Sovyetler Birliği, Çin ve Fransa Dışişleri Bakanlarından oluşan bir “Dışişleri Bakanları Konseyi” nin kurulması, oluşturulan bu konseyin Romanya, Bulgaristan, Macaristan ve Finlandiya’nın barış sözleşmelerini hazırlamakla yükümlü olması, Sovyetler Birliği’nin 1945 yılı Ağustos’unun ikinci yarısında Japonya’ya savaş açması, Avusturya’nın ve başkentinin dört işgal bölgesine ayrılması, İtalya’yla koşulları ağır olmayan bir barış antlaşması imzalanması, İran’ın derhal boşaltılması, Sovyetler Birliği’nin boğazlarda üs kurma talebinin görüşülmesi ve boğazlardan geçişin tam ve serbest olması için görüşmeler yapılması ve bu görüşmelerin Türkiye’ye bildirilmesi gibi konular da tartışıldı.

Müttefikler, 1942’de Pasifik’te Japon yayılmasını durdurarak deniz ve hava üstünlüğünü ele geçirmeye başlamışlardı. Müttefik güçler, 1945 yılının başlarından itibaren Japonya’nın işgali altında bulunan Çin, Endonezya ve Pasifik’te çeşitli yerlerde karşı saldırıya geçtiler. Japonya’yı teslim olmaya zorlamak için 1945 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında saldırılarını sıklaştırdılar. ABD, 9-10 Temmuz 1945 tarihlerinde Tokyo’yu havadan bombardıman ederek, bu ülkeye son darbeyi vurmaya çalıştı. Japonya artık her yönden tükenmiş olmasına rağmen teslim olma önerisini geri çevirdi. Bunun üzerine ABD, Japonya’yı kayıtsız-şartsız teslim olmaya zorlamak için 6 Ağustos 1945 tarihinde ilk atom bombasını Hiroşima’ya, ikincisini de 9 Ağustos’ta Nagasaki’ye attı. Tahrip gücü yüksek bu bombalar, iki şehri harabeye çevirdi. İki yüz binden fazla insan yaşamını yitirdi. Sovyetler Birliği, 13 Nisan 1941’de Japonya’yla tarafsızlık antlaşması imzalamasına rağmen, teslim olma noktasına gelen bu ülkeye 8 Ağustos’ta savaş ilan etti ve Mançurya’yı işgale başladı.

Türkiye ortaya çıkan yeni gelişmeler karşısında güvenlik arayışına gitmiş ve bunun sonucunda batılı devletlere yakınlaşmaya başlamıştı. İngiltere de Sovyetler Birliği’ne yakınlaşmak, Orta Doğu ve Uzak Doğu’daki çıkarları açısından Türkiye’ye yakın durmayı öncelikleri arasına almaya başlamıştı. Bu politika uyarınca Türkiye 12 Mayıs 1939 tarihinde İngiltere’yle, Hatay Sorunu’nun çözülmesiyle birlikte de 23 Haziran’da Fransa ile yardım deklarasyonu imzaladı. Bu deklarasyonların sonucunda taraflar Akdeniz’de herhangi bir savaşın çıkması hâlinde birbirlerine yardımda bulunacaklardı. Türkiye, bu yardım amaçlı deklarasyonların imzalanmasını Alman Nazizmi’ne ve İtalya Faşizmi’ne karşı yaptığından, Sovyetler Birliği’nin zorluk çıkarmayacağını öngörmüştü. Kendini güvence altına aldığını varsaymıştı. Fakat 23 Ağustos 1939 tarihinde Almanya-Sovyetler Birliği Dostluk Antlaşması’nın yapılması ve 1 Eylül’de de Polonya’nın Almanya tarafından işgal edilmesi tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de şok etkisi yarattı. Türkiye İkinci Dünya Savaşı başladığında hiçbir bloğa üye değildi. Ankara’dan yapılan açıklamalarda savaşın dışında kalınacağı mesajı verilmekteydi. Ancak, Türkiye’nin tehdit altında kaldığı ve kalacağı da düşünülmekteydi.

Almanya’nın Fransa’yı işgal etmesinden sonra Türkiye’de bazı aşırı milliyetçi çevrelerde Alman ve Hitler hayranlığı da ortaya çıkmaya başladı. Bununla birlikte İngiltere’nin baskılarına rağmen Türkiye’nin Almanya’ya savaş ilan etmemiş olması, Türk-Alman ilişkilerini dengede tutmuştu. Öte yandan Sovyetler Birliği, Mihver devletlerine katılıp katılamamayı Almanya’yla görüşürken Karadeniz ve Boğazlarda geniş ayrıcalıklar elde etmeye çalıştı. Hitler’in Türkiye’nin Berlin Büyükelçisi Hüsrev Gerede’ye bu pazarlıklardan söz etmesi ve Almanya’nın Sovyetlerin isteğini reddettiğini açıklaması, Ankara’nın izlediği realpolitiğin haklı olduğunu ortaya çıkarmıştı. Bu gelişme Türk-Sovyet ilişkilerinde kuşku yaratmıştı. Bütün bunların sonucu olarak da 25 Temmuz 1940 tarihinde “Türk-Alman Ticaret Antlaşması” imzalandı. Antlaşma ekonomik ilişkilerin normalleştirilmesini amaçlarken, çok tartışma yaratan krom ve savaş malzemesi satışı bu antlaşma kapsamına alınmadı. Ardından Hitler, Türkiye’nin kaygılarını gidermek amacıyla İsmet İnönü’ye, Alman birliklerinin Bulgaristan’da İngiltere’ye karşı alacağı önlemlerin Türkiye’ye karşı kullanılmayacağını ve Almanya’nın Türkiye’den herhangi bir toprak isteği bulunmadığını bildiren bir mektup gönderdi. Almanya, Türkiye’nin en azından savaşta tarafsız kalmasını istiyordu. Bunun sebebi, Sovyetlere karşı gerçekleşecek herhangi bir Alman saldırısında bölgenin güneyinin sakinliğinden emin olmaktı. Türkiye ise Almanya’nın kendisine saldırmaması için resmî bir güvence arıyordu. Bu arayış ve çıkar yakınlaşmasıyla birlikte 18 Haziran 1941 tarihinde “Türk-Alman Dostluk Antlaşması” imzalandı. Antlaşma, 10 yıl geçerli olmakla birlikte, Almanların Türkiye’nin Müttefiklerle ve Sovyetlerle imzaladığı antlaşmaların hükümlerine aykırı tavırlara zorlanmayacağını taahhütü içeriyordu. Böylece Türkiye’nin denge politikası sürecekti.

Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile Hindistan arasında sınır çatışmalarına varan bir anlaşmazlığın tohum­ları bu dönemde atıldı: “Tibet Sorunu”. Dinî önder Dalai Lama tarafından yönetilen Tibet, merkezî hükûmetin zayıf­lığı nedeniyle özerk bir yapıya sahipti. En büyük hedefi, merkezî denetimi kurmak olan Pekin Yönetimi, 1950 Sonbahar’ında Tibet’e birliklerini soktu. ÇHC ile arasındaki tampon bölgenin ortadan kalkması Hindis­tan’ı rahatsız etti. Komünist yönetimin uygulanmayarak Tibet’e özerklik tanınması Dalai Lama’yı Pekin’le iş birliğine yöneltmişti. Fakat Tibet’te ÇHC yönetimine karşı mücadele sürdü. Dalai Lama, isyanın bastırılmasına yardım etmedi. 1959’da ÇHC, tüm Tibet’te yönetimi ele geçirdi. Dalai Lama, Hindistan’a kaçtı. 1960 - ­62 arasında sınır çatışmaları yaşandı. 20 Ekim - ­21 Kasım 1962’de ÇHC Hindistan’ın kuzeyin­' den saldırıya geçerek burada kendi güvenliği açısından stratejik bölgeleri ele geçirdi. ÇHC ­Hindistan anlaşmazlığında SSCB de ABD de değişik nedenlerle Hindistan’ın yanında yer aldılar.

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından blokların pekişmesi sürecinin Orta Doğu’daki ilk adımını Bağdat Paktı oluşturdu. Türkiye, Pakistan, Irak, İngiltere, ABD ve İran arasında yapılan ikili askerî ve teknik yardım anlaşmalarının yanında, bağlaşmaya ismini veren 24 Şubat 1955’te Bağdat’ta imzalanan Türkiye ile Irak arasında “Karşı­lıklı İşbirliği Antlaşması”ydı. Balkan Paktı gibi bu bağlaşma da BM Antlaşması’nın 51. maddesine dayanarak kuruldu. Diğer bölge devletlerinin katılımına açık­tı ve bu katılım özellikle istenmekteydi. Bağlaşmaya 4 Nisan’da İngiltere, 23 Eylül’de Pakistan ve 3 Kasım’da İran katıldılar. ABD ise Sürekli Konsey toplantı­larına gözlemci gönderdi, “Ekonomik Komite” ve “Bozguncu Eylemleri Önleme Komitesi”ne üye oldu ancak resmen bu bağlaşmaya katılmadı. Orta Doğu’da kuru­lacak askerî bir bağlaşmayla, NATO ile SEATO’nun arasındaki boşluk kapatılmaya çalışıldı. Öne sürülen temel hedef “komünist yayılmanın önlenmesi”ydi.

Bağdat Paktı girişiminin amaç ve sonuçları açısından farklılıklar gösterdiği öne sürülmektedir. Pakt, söylemde SSCB’nin çevresinde bir “güvenlik koridoru” oluşturmak amacıyla kurulmuştu. Ancak, bu anlamda etkisi olumsuz oldu: Eylül 1955’te Mısır, Çekoslovakya ile silah yardımı anlaşması imzalamış ve bu yolla SSCB Orta Doğu’ya girmişti. Bunu, Kasım 1955’te SSCB ile Suriye arasında imzalanan ilk ticaret anlaşması izledi. Araplar, SSCB’den çekinmediler. Her şeyden önce, SSCB ile ortak sınırları yoktu ve SSCB eski sömürgeci ya da mandater Batılı devletlerden biri değildi. Ayrıca, pek çok Arap devleti SSCB’den tehdit algılamadığı gibi bazıları ABD baskısından rahatsızlık duyuyordu. Üstelik, İsrail’in kurulmasında ve son­rasında genişleme politikası izlemesinde en önemli rolü, yine ABD oynamıştı. Bu söyleme göre, ABD Bağdat Paktı ile SSCB’yi çevrelemeye çalışırken aynı zamanda bölge devletlerinin tepkisini çekerek SSCB’nin bu devletlerle ilişki kurmasını, Orta Doğu’ya girmesini sağladı. Fakat amaç ve sonuçlar arasında varolduğu öne sürülen bu farklılık, amacın yeterince açık değerlendirilmemesinden kaynaklanmaktadır. Bir kere, Bağdat Paktı’nın kuruluşu Sovyet tehdidine değil, ABD’nin bunu kullanmasına dayanır. Orta Doğu’daki Arap halklarının çoğunun bu bağlaşmanın dışın­da kalması ve bu durumun bölgeyi taraf­lara ayırması bunun göstergesidir. Bölgeye dışarıdan yapılan askerî müdahalelerin hepsinin Batı tarafından gerçekleştirilmiş olması, Sovyet tehdidinden çok Batı tehdidi algısının bölge yönetimlerinde var ol­duğunu göstermiştir. Bağdat Paktı asıl olarak, kapitalist ekonominin gerekliliği sonucunda, Batı bağlaşmasının Soğuk Savaş koşullarında Orta Doğu ham madde ve pazarını denetim altında tutma girişimidir. Sonuçlarıyla amaç arasında bu açıdan bir çelişki gözükmemektedir. Batı’nın müdahalesine tepki gösteren devletler SSCB ile iş birliğine ya da Bağlantısızlığa yönelmişlerdir.

Sömürgelerin bağımsızlıklarını kazanması her zaman barışçıl bir süreçte gerçekleşmedi. Örneğin, Fransa Cezayir’deki yönetimini sürdürmekte direndi. Cezayir’in bağımsızlığı için Ulusal Kurtuluş Cephesi 1954’ten başlayarak çalış­tı. 1958’de ayaklanma ve savaş başladı. 1954’te Hind­i Çinî’de yenilgiye uğrayan Fransa Cezayir’i terk etmeye yanaşmadı. Cezayir Savaşı, Ekim 1958’de Fransa’da kurulan Beşinci Cumhuriyet’in en önemli nedenlerinden biri oldu. Fransa, Tem­muz 1962’de Cezayir’in bağımsızlığını tanımak zorunda kaldı.

1950’ler aynı zamanda Güney Amerika ülkelerinin uluslararası sisteme katıl­maya başladığı on yıl oldu. Öncesinde zengin bir Kuzey ile ona bağımlı bir Gü­ney Amerika’dan söz edilmekteydi. ABD’nin Latin Amerika politikası, komünizm (SSCB) karşıtı genel politikasının bir parçası oldu. 1947’deki Rio Antlaşması ve 1951’de kurulan Amerikan Devletleri Örgütü (ADÖ) bunun uygulamalarıydı: Ye­rel komünistleri ezerek ABD çıkarlarını korumak. İlk olay Guatemala’da patlak verdi. 1951’de başa gelen Arbenz Hükûmeti, ABD denetimindeki Birleşik Meyve Şirketinin çıkarlarına aykırı düzenlemelere gitti. ABD bir yandan CIA aracılığıyla gerilla hareketini örgütledi, diğer yandan ADÖ’den Amerika kıtasında “komünist bir rejim kurulmasının tüm kıtaya tehdit olacağı” yönünde karar çıkarttı. Sonun­ da, 1954’te bir darbeyle yönetimi devirdi. Bu olay Latin Amerika kıtasında ABD karşıtlığını yükseltti. 1958’de Venezüella’da, 1959’da Panama’da protesto ve ayak­lanmalar başladı.

Sosyalizme giden yolun çeşitliliğinin kabul edilmesi bağımsızlığını yeni kazanan devletlerle ilişkileri olumlu yönde etkilerken Doğu Bloku içerisinde huzursuzluğa neden oldu. 18 Nisan 1956’da Kominform’un dağıtılması bu ilke doğrultusunda alınmış bir karar olarak algılandı. Blok içerisin­deki devletler bu ilkeyi kendi üzerlerine alındılar. Moskova yönetimi, bu yanlışı düzeltmekte gecikmedi. Haziran 1956’da, önce Polonya’daki “kendi sosyalizmini belirleme çabası” önlendi. Bunu, 4 Kasım’da Varşova Paktı güçlerinin Macaristan’a müdahalesi izledi. Macaristan’a müdahale, SSCB’nin Doğu Avrupa’da kendi isteği doğrultusunda olmayan gelişmelere kayıtsız kalmayacağını gösterdi. On yılı aşkın süredir kurulmaya çalışılan barışçı, iş birliği içerisindeki “komünist topluluk” izlenimini zedelendi. “Düşmana karşı” kurulan Varşova Paktı kendi üyelerine karşı işlev gördü. Batı’daki komünist partiler önemli ölçüde üye kaybettiler. “Kişiye ta­pınma”yla mücadele Polonya ve Macaristan’daki ayaklanmalara yol açarken Yugos­lavya, ÇHC ve Arnavutluk’la ilişkileri de bozdu. Daha Haziran ayında yayımlanan ortak bildiride “sosyalizme giden farklı yollar olduğunu” kabul eden SSCB, Aralık ayında “Titoizm” propagandasının önüne geçmeye çalışıyordu. Nisan 1958’de ka­bul edilen yeni parti programının ardından ise Yugoslavya’yı “revizyonist” ilan etti ve komünist dünya içerisindeki “Truva atı” biçiminde niteledi.

Küba Bunalımı, Soğuk Savaş’ta ABD ve SSCB’yi doğrudan karşı karşıya getiren en önemli olay ve bir dönüm noktası oldu. Nükleer silahların kullanılması olasılı­ğı ilk ve son kez gündeme geldi. Deyim yerindeyse insanlık uçurumun eşiğinden geri döndü.

1 Ocak 1959’da Batista yönetimine son veren Küba Devrimi, SSCB’nin yar­dımı olmaksızın gerçekleşmişti. Fakat Amerika kıtasında, üstelik ABD’nin yanı başındaki yeni yönetim ayakta kalabilmek için yüzünü SSCB’ye çevirdi. SSCB, Küba’yı 10 Ocak’ta tanıdı. Nisan’da Küba sosyalist olduğunu açıkladı. Böylece ilk günden sıkı ilişkiler kuruldu. Küba’nın Amerikan kıtasındaki ilk sosyalist devlet oluşu devrimci güçler için yeni bir dönemin simgesiydi. Şubat 1960’ta imzalanan mal değişimi ve ödeme anlaşmasıyla SSCB, Küba için yaşamsal değeri olan şeker alımına başladı. Buna 100 milyon dolarlık mal kredisiyle petrol satışı eşlik etti. SSCB’den gelen teknisyenler ve ekonomik yardım Küba’da yeni yönetimin ayakta kalmasını sağladı. 17 Nisan 1961’de ABD’nin Castro yönetimini devirmek için giriştiği “Domuzlar Körfezi” çıkarması başarısızlıkla sonuçlandı. Yine de ABD, Küba yönetimini devirmek için girişimlerinden vazgeçmedi. SSCB, 1962 Bahar’ından başlayarak Küba’da füze üsleri kurmaya başladı. Bunu saptayan ABD yö­netimi ise çeşitli önlemler aldı. 22 Ekim’de, henüz füze başlıkları yoldayken Baş­kan Kennedy’nin Deniz Kuvvetleri’ne Küba’yı ablukaya almaları emrini vermesi üzerine 24 Ekim’de Sovyet yönetimi yaptığı açıklamada, Guantanamo üssünün Küba’nın toprak bütünlüğünü zedelediğine, ABD’nin nükleer dünya savaşı yö­nünde adımlar attığına, savaşı başlatırsa SSCB’nin en şiddetli yanıtı vereceğine yer verdi. Küba’nın ABD’yi tehdit ettiği savına kimsenin inanmayacağı, tam ter­sine ABD’nin aynı Nisan 1961’deki gibi Küba’yı işgale hazırlandığı ileri sürüldü.

Gerilim son aşamasındayken 27 Ekim’de Hruşov, Kennedy’ye bir mektup ya­zarak Türkiye’deki füzelerin kaldırılması ve Küba’nın toprak bütünlüğü hakkında garanti verilmesi karşılığında Küba’daki füzeleri sökmeyi ve Türkiye’nin toprak bütünlüğü hakkında benzer garantiyi vermeyi önerdi. Kennedy, aynı tarihli yanı­tında Türkiye’deki füzelerden söz etmeksizin, füzelerin sökülmesi hâlinde Küba’ya uygulanan ambargonun kaldırılacağı ve toprak bütünlüğüne garanti verileceği­ni belirtti. Hruşov, ertesi gün Küba’daki füze rampalarının söküleceğini bildiren mektubunu yazdı ve bunalım bir çatışmaya varmadan aşılmış oldu.

Türkiye ve Kore Savaşı: Türkiye, 25 Temmuz 1950’de alınan Bakanlar Kurulu Kararı’yla Kore’ye 4500 kişilik bir birlik göndermiştir. Bu sayı daha sonra 6000’in üzerine çıkmış; savaşta 721 Türk askeri şehit olmuş, 2000’in üzerinde asker yaralanırken 234 asker
esir düşmüştür. Türkiye’nin topraklarından bu kadar uzaktaki bir bölgeye asker göndermesinin temel nedeni NATO’ya üyelik isteğidir.

Kore Savaşı çok önemli sonuçlar doğurdu. Bir kere ABD ile ÇHC arasında büyük bir anlaşmazlık/ayrılık ortaya çıktı. ABD’nin Tayvan’a verdiği destek ÇHC tarafından iç işlerine müdahale olarak algılandı. Savaş ÇHC’yi SSCB’ye yaklaştırırken bu birlikteliğin verdiği güven Vietminh’e destek vermeye itti. Tüm gelişmeleri
komünizmin yayılması olarak değerlendiren ABD, bölgeye yönelik politikalarını
gözden geçirdi.

Doğu Asya’daki bu gelişmeler ABD’nin Japonya politikasını da değiştirdi ve
yönlendirdi. ABD, 1951’de Japonya’ya savaş açan devletleri San Francisco’da toplantıya çağırdı ve 8 Eylül’de bir barış antlaşması imzalandı. Anlaşmaya göre ABD
işgali 90 gün içersinde sona erecekti. Fakat Doğu Asya’da yukarıda anılan gelişmeler sürerken bu çok da mümkün değildi. Aynı gün bir Güvenlik Antlaşması imzalandı ve Japonya ülkesinde ABD’ye kara, deniz ve hava kuvvetlerini bulundurma
hakkı tanıdı. Böylece ABD, askerî varlığını sürdürürken Japonya’nın ekonomik
kalkınmasını desteklemeye başladı