SİYASİ TARİH I - Deneme Sınavı - 5

Puvatya Muharebesi  (Tour Savaşı)

Batı Roma’nın 476’da yıkılmasını takiben Kuzey Afrika ve İtalya’da kurulan
Vandal ve Ostrogot krallıkları, VI. yüzyılın başında Doğu Roma İmparatoru Jüstinyen tarafından ortadan kaldırılmıştı. İspanya’da kurulan Vizigot Krallığı ise
VIII. yüzyılda Cebel-i Tarık Boğazı’nı geçerek Avrupa kıtasına çıkan İslam orduları tarafından ortadan kaldırıldı.

Zamanla kontlar arasında daha güçlü olan ve “lord” olarak isimlendirilenler, çevrelerindeki kontları kendilerine tabi hale getirdiler. Lorda tabi olan kontlara “vassal” denildi. Lord (süzeren) ile vassallar arasında karşılıklı bir takım hak ve yükümlülükler söz konusuydu. Lord, vassalın topraklarını yönetmesini teminat altına alıyor, ölümü hâlinde mirasının onun ailesinden birine geçmesini sağlıyordu.

Hepsi

İngiltere ve Fransa krallıkları

Yunanlılar

Yüksek Orta Çağların son yıllarında Batı Avrupa kaynaklı ilk coğrafi keşifler Portekiz tarafından yapılmıştır. Portekiz Kralı “Denizci” Henry’in mali destek sağladığı denizciler Batı Afrika sahillerini dolaşarak bugünkü Senegal ve Cape Verde’ye kadar ulaştılar. 1430’da, bugün de hâlâ Portekiz’in elinde bulunan Azor adalarını sömürgeleştiren Portekizliler, 1440’lardan itibaren Afrika’dan Avrupa’ya çalıştırmak üzere zenci köle taşımaya başladılar.

Ümit Burnu’nun keşfi  Osmanlı topraklarından geçmeden Hindistan’a ve Çin’e ulaşılabileceğini Avrupalılara göstermiş olması açısından önemlidir

“Fiyat Devrimi” denilen bu oluşum, paranın değerinin o zamana kadar görülmemiş ölçüde düşmesine yol açtı. Özellikle XVI. yüzyılın ikinci yarısında hızlanan bu oluşum sırasında, fiyatların 1550-1600 arasındaki 50 yıllık sürede bütün ülkelerde - ülkeden ülkeye değişmekle birlikte - genel olarak %100 oranında arttığı görülür. Bu enflasyonun temel bir nedeni, değerli madenlerin yeni keşfedilen bölgelerden - özellikle de Amerika’dan - Avrupa’ya yüksek miktarda akmasıydı. Kıymetli madenlerin çoğalmasıyla paranın değerinin düşmesi sonucu, özellikle tarım ürünlerinin fiyatı çok yükseldi.

Leonardo Da Vinci

1328’de Fransa’da VI. Phillip’in tahta çıkmasıyla birlikte Capet Hanedanı’nın Valois kolu iktidara gelmiş oldu. Valois kralları 1589’a kadar Fransa’yı yöneteceklerdir.

Kutsal Roma İmparatoru makamına oturmak isteyen I. François önce 1515’te Milano’yu ele geçirerek İtalyan devletleri üzerinde baskı kurdu. Ardından V.Charles’ın diğer bir düşmanı olan İngiltere Kralı VIII. Henry ile askeri ittifak arayışları içine girdi.

I.James’in ölümünden sonra yerine geçen oğlu I. Charles da, iktidarının ilk yıllarından itibaren Parlamento’yla çatışma içine girdi. 7 Haziran 1628’de kabul ettiği “Hak Dilekçesi”yle (Petition of Rights) Parlamento’nun onayı olmadan yeni vergiler konulmasını, keyfi tutuklamayı ve sivil vatandaşların evlerinin askerler tarafından zorla kullanılmasını yasaklarken olağanüstü hal durumuna da önemli kısıtlamalar getirdi. Parlamento, Kral’a Magna Carta’yı hatırlatmakta ve yetkilerinin sınırını bir kez daha çizmekteydi. I. Charles bu yasadan elbette memnun kalmamıştı.

7 Haziran 1628’de kabul ettiği “Hak Dilekçesi”yle (Petition of Rights) Parlamento’nun onayı olmadan yeni vergiler konulmasını, keyfi tutuklamayı ve sivil vatandaşların evlerinin askerler tarafından zorla kullanılmasını yasaklarken olağanüstü hal durumuna da önemli kısıtlamalar getirdi. Hak Dilekçesi'nde vergi borçlarının silinmesine ilişkin bir yasaklama yoktur. Doğru yanıt "a" şıkkıdır.

Parlamento 1649 başında Kral I. Charles’ı yargılayarak idama mahkûm etti.
Kral’ın idamından sonra Mayıs 1649’da İngiltere’de Cumhuriyet (Commonwealth) ilan edildi.

Haklar Yasası, hükümdarın yetkilerinin kaynağının ilahi bir haktan değil, milletin iradesinden kaynaklandığını dile getirir.

Şanlı Devrim’den hemen sonra 1689’da Kral III. William ve Kraliçe Mary’ye
İngiltere tarihinin en önemli anayasal belgelerinden biri olan Haklar Yasası’nı
(Bill of Rights) kabul ettirmeyi başaran Parlamento, İngiltere hükümdarlarının
yetkilerini bir kez daha sınırlandırdı.

Richelieu’nün kurduğu yaygın istihbarat (casusluk) ağının da yardımıyla, Monarşi en mutlak hâliyle Fransa’nın yönetim biçimi oldu

Kasım 1659’daki Pireneler Barışı ile Fransa-İspanya savaşı sona erdi.
Pireneler Barış Antlaşması Fransa’ya yeni topraklar kazandırmakta ve İspanyaFransa sınırını Pirene Sıradağları olarak belirlemekteydi

XIV. Louis uzun yıllar boyunca Fransa’da güçlü monarşinin simgesi olan Versailles (Versay)
Sarayı'nı yaptırmıştır.