SİYASİ DÜŞÜNCELER TARİHİ

Turgot ile Quesnay'in önemli temsilcileri olduğu Fizyokratlar, ekonomide "bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler" sloganını ortaya atmışlar ve yasal despotizm olarak adlandırdıkları aydın despotizmini doğal yasaların uygulanmasının dolayısıyla doğal düzenin sürdürülmesinin gereği olarak savunmuşlardır.

Ahlaki yapıyı insanın tutkulu ve çıkarcı doğasından türeten anlayış üzerine temellenir. Göreceli ahlak anlayışına göre insan doğarken iyi ile kötü, haklı ile haksız kavramlarını beraberinde getirmemiştir, dolayısıyla değişmez evrensel ahlak ilkeleri yoktur.

Aydınlanmacılara göre, insanın ergin olmayıştan kurtulması yani aklını kullanabilmesi için doğru bilgilerle donanmış olması gerekir; bunu sağlayacak olan ise eğitimdir. İnsanın, dolayısıyla toplumun iyiliği ya da kötülüğü, doğuştan değil fakat verilen eğitimin niteliğinden kaynaklanmaktadır.

Aydınlanmacıların siyasal yapının ya da devletin yaratılıp sürdürülmesi için dört düzenlemeye ihtiyaçları vardır. Yasaların egemenliği İktidarın sınırlanması Güçler ayrımı Siyasal temsil ve katılım

Feodal düzene içkin olan serflik düzeni de bir tür kölelik olarak kabul edilip yadsınmaktadır. Filozoflar eleştirdikleri kölelik kurumunun sahiplenme hırsı, yani özel mülkiyet tutkusu tarafından beslendiğine dikkat çekerler ama aynı zamanda mülk edinmeyi ve bunun uzantıları olan ticaret yapma gibi ekonomik faaliyetlerde bulunmayı en önemli özgürlükler olarak savunurlar.

Teolojik-Politik İnceleme ve Politik İnceleme adlı yapıtların yazarı Spinoza'dır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Spinoza’ya göre en iyi yönetim şekli demokrasidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Spinoza hariç diğerleri Aydınlanma Çağı filozoflarındandır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Toplum Mühendisliği'dir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Doğru cevap B seçeneği Turgot'tur.

Aydınlanmacılar'a göre en iyi yönetim biçimi Monarşi'dir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Voltaire, “keşke insanlar kardeş olduklarını anımsayabilseler” diyerek vatanseverliği aşağılayıp kozmopolitizmi yüceltir. Ona göre, “vatansever olmak ile komşularının kötülüğünü dilemek” aynı şeydir; oysa insanlar kendilerini bir dünya yurttaşı olarak algılamalıdırlar.

Filozoflar, dinin ya da din adamlarının yarattığı bu korkunç ortamdan kurtulmak için, hoşgörünün (toleransın) toplumda hakim kılınmasının zorunlu olduğunda birleşirler. Diderot, hoşgörüyü şöyle tanımlar: “İnsanlar Tanrı hakkında ne istiyorlarsa onu düşünsünler, yeter ki kendilerinden farklı düşünenleri rahat bıraksınlar.”

Bir siyasal yapının ya da devletin yaratılıp sürdürülmesi için Yasaların egemenliğine, İktidarın sınırlanmasına, Güçler ayrımına ve Siyasal Temsil ve Katılıma ihtiyaç vardır.

Aydınlanmacılar, aklın ve felsefenin ilerleyişinin önünü açacak siyasal değişim uğruna kitaplarının yasaklanmasını, kovuşturmaya uğramayı ve hatta hapse atılmayı göze alırlar ama aynı zamanda, bu mücadelelerini olabildiğince yasal bir zeminde sürdürmeye özen gösterirler. Onlara göre, kötü kurumlar, kurallar, yasalar acımasızca eleştirilmeli, bunların değiştirilmesi talep edilmeli, ama toplumu kuralsızlığa, şiddet ortamına götürecek bir yasa dışılık örneği verilmemelidir. Diderot’nun deyişiyle “akla aykırı yasalara karşı, bunlar düzeltilinceye kadar, sesimizi yükselteceğiz; ancak bunu beklerken, bu yasalara itaat edeceğiz. Kendi özel girşimiyle kötü bir yasayı çiğneyen bir kişi, başkalarının da iyi yasaları çiğnemesine izin vermiş olur.”

Panteizm sonsuz olan Tanrı’nın doğayla özdeş olduğunu, Tanrı’nın evrenden ayrı ve bağımsız bir varlığının olmadığını öne süren öğretidir.

Spinoza Teolojik-Politik İnceleme ile Politik İnceleme adlı yapıtlarında bilimsel yeniliklerden, eleştirel ve sorgulayıcı düşünceden, fikirlerin özgürce ifade edilmesinden yana bir tutum takınmıştır.

Spinoza ile Locke’un savundukları görüşleriyle haber verdikleri Aydınlanma düşüncesi XVIII. yüzyılı kapsar.

Salonlar genelde aristokrat bir kadının ev sahipliği yaptığı, haftanın belli bir gününde farklı sınıftan “popüler” kişileri bir araya getiren ve edebiyattan dine, ekonomiden siyasete değişik konuların ve yazıların özgürce konuşulup tartışıldığı kamusal mekanlardır.

Toplum mühendisliği; genellikle somut koşullar göz önüne alınmaksızın toplumsal yapının evrensel olarak kabul edilen belli ilkeler doğrultusunda yeniden, bir bakıma sıfırdan yapılandırılmasıdır.