SİYASİ DÜŞÜNCELER TARİHİ

Toplum sözleşmesi, tarihsel bir gerçekliğe sahip değildir. Hobbes, sözleşmeyi açıklarken insanların “demişçesine” birleşip devleti kurduklarını belirterek bu sözleşmenin zımni (örtük) bir nitelik taşıdığını vurgulamıştır.

Egemenlik bağımsızdır, birdir, mutlaktır ve ondan daha üstün bir erk yoktur. Hiçbir yükümlülük altında olmayan egemen, tüm siyasal iktidarı, tüm kamusal gücü elinde toplamıştır ve ülkede onu sınırlayabilecek bir başka güç yoktur.

Egemen, egemenliğinin özelliklerinden ötürü yasama hakkını elinde bulundurur. Bundan sonra gelen haklarının başında, yaptığı yasaların iyi bir biçimde uygulanmasını sağlamak (yani yürütme gücü) ve bu yasalarla ya da olaylarla ilgili olarak ortaya çıkabilecek bütün anlaşmazlıkları dinleyip karara bağlamak (yani yargı gücü) gelir.

John Locke (1632-1704), tıpkı Thomas Hobbes gibi bir devrim dönemi düşünürüdür; yine onun gibi bir devrimden, yani 1688 Devrimi’nden etkilenerek siyasal kuramını ortaya koymuştur. 1690 yılında yayımlanan Yönetim Üzerine İki İnceleme adlı kitabında sergilediği devlet modeliyle, büyük ölçüde, devrimden sonra İngiltere’de kurulan siyasal yapıyı teorik olarak doğrulamayı amaçlamıştır.

1640 Devrimi’nin son yıllarında ortaya çıkan ve iktidarı ele geçiren Cromwell tarafından bastırılan iki siyasal hareketten ilki olan Düzleyiciler (Levellers) hareketinin önderleri John Lilburn ve Richard Overton’dur.

Mülksüzlerin çıkarlarını temsil eden ve topraklarından çıkarılmış bir kır proletaryası üyelerinin doğrudan eylemle bir tür tarımsal komünizme geçme çabası olan Kazıcılar Hareketi’nin en önemli lideri Gerrard Winstanley’dır.

Thomas Hobbes (1588-1679), siyasal iktidarı başka hiçbir yazarın yapamadığı ölçüde büyük bir güçle temellendirmiş ve mutlak iktidarın zorunluluğunu tutarlı bir biçimde ortaya koyup savunmuştur. Hobbes’un kuramında beliren mutlak iktidar, gerçekte modern devletin ta kendisidir.

Püritenlik: XVII. yüzyılda İngiltere’de ortaya çıkan ve Anglikan Kilisesi’ni Katolikliğin kalıntılarından arındırmayı amaçlayan dinsel öğreti ve reform hareketidir. Yaşamın dinsel ve ahlaki ilkelere göre düzenlenmesini savunan Püritenliğin köktenci gruplarından biri, bugün ABD’de varlığını sürdüren Quaker mezhebidir.

Egemen erk bölünmezdir. Bölünmezlik ilkesi, devlet erkinin farklı güçlere dağıtılmasının reddedilmesidir. Hobbes, bu görüşünü desteklemek için İngiltere’nin yaşadığı iç savaşı örnek gösterir: “Kendi içinde bölünmüş bir krallık ayakta duramaz çünkü önceden bu bölünme olmadıkça, karşıt ordulara ayrılma asla olamaz.

Thomas Hobbes siyasi iktidarı büyük bir güçle temellendiren ve tutarlı bir biçimde mutlak ikidarın zorunluluğunu ortaya koymuştur. Bu nedenle sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Locke, anayasal monarşi sistemine göre egemenliğin halkta ya da halkın içindeki çoğunlukta olduğunu, halkının egemenliğini güven duyduğu parlementodaki temsilcilerine ve krala emanet ettiğini ileri sürdüğünden sorunun doğru cevabı, B şıkkıdır.

Locke göre; her şey önceden yasalarla düğzenlenemeyeceğinden, kamu yararının gerektirdiği ivedi durumlarda yürütmenin yasamaya danışmadan karar alıp uygulama yetkisi vardır ve bu yetki kralın ayrıcalıklı hakkıdır. Bu durumda sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

Locke, doğal yasa ve doğal haklar olarak, yaşam, özgürlük ve mallara sahip olma hakkını savunur. Bu kabuller içinde saldırganı yargılama hakkı yoktur. O halde doğr cevap D şıkkıdır.

Kazıcılar hareketi, topraklarından çıkartılmış bir kır proletaryası üyelerinin doğrudan eylemle bir tür tarımsal kominizme geçme çabasıdır. Kazıcılara göre, gerçek özgürlüğün gerçekleşmesi, herkesin toprağı kullanma ve elde edilecek üründen eşit ölçüde yararlanma hakkına sahip olmasına bağlıdır. Eşitlikci düşünceleriyle Jean-Jacques Rousseau, hatta Karl Maks'ın habercileri gibidirler. Dolayısıyla doğru cevap B şıkkıdır.

Hobbes, savaşa ve barışa karar vermenin, bakanları seçmenin ve gerekirse görevden almanın, para basmanın, soyluluk unvanlarını dağıtmanın, gerektiğinde düşünceye sansür uygulayabilmenin egemenin hakları arasında buluduğunu belirtirken, uyruklarının mesleklerini saptamak gibi bir konuya değinmez. kDolayısıyla doğru cevap E şıkkıdır.

Hobbes, insanların doğa durumunda eşit olduklarını, kısacası doğal eşitliğin insanların birbirlerini ödürebilme eşitliği olduğunu ileri süerer. Dolayısıyla A şıkkı doğrudur.