SİYASİ DÜŞÜNCELER TARİHİ - Deneme Sınavı - 10

Doğru cevap A seçeneğidir.

Ütopyacı düşüncenin klasik metni olan Utopia'nın yazarı Thomas More'dur.

Egemen, mutlak hakları sayesinde görevlerini layıkıyla yerine getirebilmektedir. Görevleri tek bir cümlede özetlenebilir: Halkın esenliği en yüce yasadır. Aslında bu, egemenin temel görevidir ve devletin yaratılış amacını ifade etmektedir.

Mülkiyet Locke'a göre biri geniş diğeri dar olan iki anlama sahiptir. Geniş anlamıyla mülkiyet, yaşamı, özgürlükleri ve malları ifade eder. Dar anlamıyla mülkiyet ise sadece malları kapsar. Locke'un kendi deyişiyle "benim, mülkiyet genel adı altında topladığım yaşamların, özgürlüklerin ve malların korunmasıdır".

Hobbes'un kuramındaki modern devlet, otoriter bir biçimde düzenlenmiştir. Çünkü egemenin elinde bulundurduğu egemenlik erki hiçbir şekilde sınırlandırılmamıştır. Egemenin karşısında ne içsel bir sınır ne de dışsal bir sınır vardır. Gücü yettiği oranda her şeyi yapma hakkı olan bir devlettir bu.

Bir Kralın tiran sayılabilmesi için belli durumların ortaya çıkması gerekir. Bu durumlar şöyle sıralanabilir: Kralın bireylerin doğal haklarını çiğnemesi. Kralın kamusal iyiliği, ortak yararı gözetmemesi. Kralın Parlamento'yu ortadan kaldırması. Kralın Parlamento'nun yaptığı pozitif yasaları hiçe sayması. Kralın iktidarını kişisel isteklerine, tutkularına alet edip keyfi bir şekilde kullanması. Kralın görevini ihmal etmesi ya da yerine getirmemesi yüzünden yasaların uygulanamaması.

Terim Yunanca kaynaklı olup sınırlamak, belirlemek, tanımlamak, sürgün etmek, dışlamak gibi anlamlara gelmektedir. Aforozun İngilizce ve Fransızca karşılığı ise excommunication, yani birini bir çevrenin dışında bırakma ya da dışarı atmadır.

Çatışma sürecinde imparatorların safında yer alıp Roma Kilisesi’nin savlarına karşı yapıtlar yayımlamış düşünürler; Dante, Ockhamlı William ve Padovalı Marsilius'dur. Dolayısıyla sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır.

Sofistler söylenilen şeyin ne olduğuyla değil nasıl söylendiği yani ifade etme biçimi ile güzel konuşma ile ilgileniyorlardı. Platon ve Aristotales sofistleri aşağılarken Sokrates ve ardılları ise kendilerini sofistlerden ayırmak için kendilerine filozof yani bilgi seven demeyi tercih etmişlerdi. Doğru cevap E seçeneğidir.

Bir siyasal sistemin, rejimin ya da ideolojinin, genel olarak toplum içinde ve toplum tarafından, çeşitli araçlar, yöntemler ve kurumlar eliyle onaylanmasını, yeniden üretilmesini özetle, toplumsal sistem tarafından kabul edilmesini ifade eder. XX. yüzyılda Antonio Gramsci bu konu üzerinde durmuş en önemli düşünürlerin başında gelir.

Jean Bodin’in siyasal düşünce tarihindeki önemi, egemenlik kavramını armağan etmesinden kaynaklanır. Bodin, monarşiyi felsefi-hukuksal temeller üzerine oturtmuş ve ona din dışı bir anlam kazandırmıştır. Machiavelli için siyaset prensin iktidarıyla birlikte anlamlıydı ama bu iktidarı egemenlikle donatan Bodin olmuştur.

Doğa felsefesinin doruk noktası, materyalist düşünce denildiği anda akla ilk gelen isim, Demokritos’tur. O’na göre insanlar mutluluğun ve mutsuzluğun ne olduğunu bilmedikleri, arzularına gem vuramadıkları ölçüde, birbirlerine karşı hasetçe, düşmanca duygular geliştirirler. Bu yüzden toplumsal ve siyasal bir düzenlemeye gerek duyulur. Demokritos bir demokrasi savunucusu değildir, Atina’da özellikle Sofistler üzerinde ciddi bir etki bırakmıştır.

Platon, Sofistlerin ileri sürdüklerinin aksine, devletin insan yapısı olmadığını, tümüyle doğal olduğunu savunur. Platon için insanlar arasında sahip oldukları temel özellikler bakımından köklü, doğuştan gelen farklılıklar vardır. Platon toplumun ya da aynı anlama gelmek üzere devletin, insanların arzularına bağlı olmadığını, doğal bir oluşum olarak karşımıza çıktığını savunur.

Sorunun doğru yanıtı E seçeneğidir.

Spinoza’ya göre devletin gerçek amacı özgürlüktür

Salonlar XVII. yüzyılda Fransa’da ortaya çıkmıştır.

Akıl tarafından tıpkı Platon’daki gibi bir tabula rasa’nın gerçekleştirilmesi yani eski düzene ilişkin her şeyin atılıp temizlenmesi ‘yıkıcı işlev’ olarak adlandırılır

Elit, yani seçkin bir zümrenin “akıllı, aydın, bilgili”, geri kalanların ise “aptal, cahil, bilgisiz” olduğunu kabul edip toplumsal eşitsizliği entelektüel farklılık üzerine oturtup meşrulaştıran yaklaşım entellektüel elitist tutumdur.

İktidarda aklı ya da felsefeyi hakim kılma savunan filozoflar, toplumun kaderinin aydın danışmanlarca çevrili tek bir “filozof kralın” ya da “aydın despotun” ellerinde olmasında bir sakınca görmezler.

Aydın despotizmi anlayışını, bir öğreti olarak ortaya koyan ilk düşünürler fizyokratlardır.