SİYASET SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 7

Tıbbi Alan

C. L. S. Montesquieu

A. Gramsci

Demokratik bir rejimde yöneten ile yönetilenler arasında iki taraflı bir bağ kurulması gerekir. Böyle bir bağ devletin toplum ile bağlarının sıkılaşması için bir araçtır.

Modernleşme Teorisi

Maurice Duverger

Barrington Moore

Kültürel dönüş

Michel Foucault

Verstehen

Sosyologlarca incelenen toplumsal alanı ise üçe ayırmak mümkündür: kamusal alan, ekonomi ve özel alan. Kamusal alanda bulunan dernekler, cemaatler, özel medya, eğitim ve sağlık kuruluşları, ekonomik alanda bulunan firmalar, işçi ve işveren birlikleri ve özel alanda bulunan aile ve cinsiyet ilişkileri toplumun genelini oluşturur (Hicks, Janoski ve Schwartz, 2005). Siyaset sosyolojisi ise bu alanların kesişme kümesinde bulunan unsurları inceler. Bu unsurlar ise siyasi partiler, toplumsal sınıflar, meşruiyet, iktidar yapıları, toplumsal ve siyasal değişim, elitler, seçmen davranışları, siyasal kültür ve toplumsal cinsiyet ve hareketler olmuştur (Botelho, 2014). Dolayısıyla şıklar arasında yer alan firmalar, siyaset sosyolojisinin direkt olarak temel konularından birisi değildir.

Siyaset sosyolojisi kendine has bir disiplin olarak İkinci Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkmıştır. Bu döneme kadar ise sosyolojinin bir alt disiplini olarak gelişmiş ve siyasetin sosyolojisi olarak kabul edilmiştir. Klasik siyaset sosyolojisi olarak da adlandırılan siyasetin sosyolojisi, 1850’lerden itibaren tıpkı din sosyolojisi ya da aile sosyolojisi gibi sosyoloji biliminin bir alt dalı olarak ele alınmıştır.

Doğru yanıt A şıkkıdır. Siyaset sosyolojisini şekillendiren ve çalışmalarıyla siyaset sosyolojisindeki ana akımların ortaya çıkmasını sağlayan üç önemli sosyolog vardır: Karl Marks, Max Weber ve Emile Durkheim.

Doğru yanıt A şıkkı, Karl Marks'tır. Marks toplumu, çıkarları uzlaşmayan sınıflar ile bu sınıflar arası iş bölümü ve özel mülkiyet üzerine kurulmuş bir yapı olarak kabul eder.

Doğru yanıt A şıkkı Antonio Gramsci'dir. Gramsci’ye göre burjuvazi, devletin şiddet gücünün yanı sıra kendi değerlerinin toplumsal değerler olarak kabul edilmesini sağlayan kilise, eğitim ve entelektüeller gibi araçları kullanarak toplumun burjuvaziye rıza göstermesini sağlamaktadır. Diğer bir deyişle bu değerler üstünden hegemonya kurarak, kendi iktidarını hem meşru kılmakta hem de ona rıza sağlamakta, iktidarını bir ortak duyu gibi kabul ettirmektedir.

Doğru yanıt A şıkkıdır. Marks üst yapı kurumlarının (din, hukuk, devlet, medya, kültür) altyapı yani üretim tarzı tarafından belirlendiğini savunur. Üretim araçlarının sahipleri, üst yapı kurumlarını da belirler. Weber kapitalizmin yükselişinde Protestanlığın etkisini savunarak, bir üstyapı kurumu olan dine belirleyicilik verir.

Doğru yanıt A şıkkıdır. Kapitalist mülkiyet ilişkileri, iş bölümü ve pazara dayalı dağıtım mekanizmalarıyla modern sanayi toplumu bu modernleşme sürecinde ortaya çıkan son aşamadır. Modernleşme yaklaşımının siyaset sosyolojisindeki ilk uygulamaları Seymour Martin Lipset, Stein Rokkan ve Robert Dahl gibi Amerikalı siyaset sosyologlarının çalışmalarında mevcuttur. Bu yazarlar siyasi ve toplumsal evrimdeki makro eğilimlere genellikle karşılaştırmalı bir şekilde değinmişler, karşılaştırmalarında ABD ve Batı Avrupa’daki siyasal ve sosyoekonomik modernizasyon süreçlerini referans noktası olarak ele almışlar ve siyasi modernleşmenin unsurları olan toplumsal iletişim, bürokrasi, eğitim, ulusal kültür ve siyasi kültür gibi konularda çalışmalar yürütmüşlerdir
(Deth, 2011; Spohn, 2009). Modernleşme teorisi 1960’lı yılların sonlarından itibaren sorgulanmaya başlanmıştır. Modernleşme teorisine getirilen temel eleştiri liberal demokrasiyi ve kapitalizmi toplumsal evrimin son noktası olarak görmesidir.

Pozitivist yani yeni oluşan toplumsal düzeni onaylayan bir sosyolog olduğu için, Durkeim,  Marks gibi modern toplumun çatışan sınıflardan oluştuğunu değil,  bir organizma gibi birbiriyle dayanışma içinde olduğunu düşünür. Bu bağlamda da meslek örgütleri çatışan çıkarları değil, 'ahengi' temsil eder. Durkeim sosyolojisi, II. Dünya Savaşı öncesi İtalyan faşizminin karakteristiği olan korporatizm uygulamasına ve yapısal işlevselci yaklaşıma temel oluşturmuştur.

Doğru yanıt A şıkkı- Skocpol'dur.

Bu örnekte öne çıkan etnik kimlik siyaseti- ırkçılık'tır. Toplumdaki göçmenler ağırlıkta olmak üzere, tüm azınlıklara karşı yürütülen, sağ bir siyasettir. Avrupa'da bu nedenle aşırı sağ siyaset yükselmiştir. Kitabımızda sınıf siyaseti yerine geçen kimlik siyasetleri, "siyaset sosyolojisinde kültürel dönüş" başlığı (s. 19) altında değerlendirilmiştir. Başlangıç olarak 1968 hareketi ve eğitimin, siyaset alanı içinde tartışılması gösterilmektedir. Sınıf siyasetine kimlikler siyasetinin eklemlenmesi, yukarıdaki olumsuz örneğin aksine, toplumsal cinsiyet eşitliği, ırkçılık karşıtlığı, çevreci duyarlık gibi özgürlükçü unsurlarla başlamıştır ve "Yeni Sol" olarak da adlandırılmıştır. Yine bu tarz taleplerde bulunan hareketler, geleneksel sınıf mücadelesinden ayırmak için, "Yeni Toplumsal Hareketler" olarak da çalışılmaktadır. Etnik kökene dayalı ayrımcılık, ırkçılık ve yabancı düşmanlığı,  faşizme yol açan aşırı sağ yaklaşımlardır.