SİYASET FELSEFESİ II - Deneme Sınavı - 4

Çokkültürcülüğün ortaya çıkmasında en göze çarpan neden olarak, David Goldberg, tekkültürcülüğe (monoculturalism) işaret etmiştir. Goldberg’e göre, çokkültürcülüğün ortaya çıkışına zemin hazırlayan, Batı Avrupa ve Kuzey Amerika’daki tekkültürcülük politikalarıdır (a.y.). Tekkültürcülükle varılmak istenen hedef, etnik kökeni farklı olan göçmenleri asimile ederek bir potada eritmek olmuştur; bu da kademeli olarak “öteki”nin yok edilmesine kadar uzaması öngörülen bir süreçtir (a.y., s. 8-10). Bu asimilasyoncu bakış açısı, liberal demokrasinin idealleriyle yaşanan toplum gerçekliği arasındaki farkı kapatamadığı gibi, belli etnik grupları, fiziksel-kültürel özelliklerinden dolayı, toplumun temel görüşlerinde asimile etmeyi de başaramamış, yani en temel hedefine ulaşmakta yetersiz kalmıştır. Doğru cevap E'dir.

Ratio, Latincede aklın hesap yapan, çıkarımlarda bulunan ve ilişkiler kuran çözümleyici yönüne işaret eden bir terimdir ve modern felsefede bilginin en temel kaynağının akıl olduğunu savunan akılcılık (rationalism) yaklaşımının kökenini oluşturur. Doğru cevap B'dir.

Radikal çokkültürcülüktey, devletin kendisine bağlı topluluklar üzerinde ortak bir kültür politikasından söz etmek olanaksızdır. Bu modelde, her bir kültür kendi siyasal haklarına ve kendi geleceğini belirleme ehliyetine sahip kılınmıştır ve etnik-kültürel gruplar, topluma aidiyetlerini kolektif haklarını kullanmaktan vazgeçmeden tanımlarlar. Doğru cevap C'dir.

Bölücülüğe varan etnik ve toplumsal çatışmalardaki artış ve Samuel Huntington’ın din eksenli olacağı kehânetinde bulunduğu Medeniyetler Çatışması tezi, çokkültürcülüğe karşı eleştirel ve şüpheci bir tavır alanların sıklıkla başvurdukları gerekçelendirme araçlarıdır. Doğru cevap A'dır.

Kültürel çoğulculuğa göre;

Toplumda azınlık kabul edilen grupları toplum içinde özgün kılan çeşitli karakteristikleri, toplumsal bütünlüğün sürekliliği adına korumak ve geliştirilmelerini teşvik etmek gerekir. Bunu da toplumda daha güçlü konumda olan çoğunluğun üstlenmesi önemlidir.

Tek bir devlet çatısı altında farklı dinlere, etnik gruplara, dillere, kültürlere, hatta özerk yönetim bölgelerine ve işlevsel birimlerin çokluğuna zemin hazırlamak toplumsal bütünlüğü zayıflatmaz, güçlendirir. Böylelikle bu ilkeyi benimseyen ve uygulayan devletlerde çokkültürlülük ya da kültürel çoğulculuk, bir durum betimlemesi olur.

İçinde birden fazla din, etnik grup gibi unsurlar bulunan tüm devlet ve toplumların kültürel çoğulculuğu benimsemeleri, siyaset açısından da insan haklarının korunup güçlendirilmesi açısından da en iyi seçenektir.

Doğru cevap A'dır.

Olan-olması gereken tartışması, İskoç deneyci filozof David Hume (1711- 1776) tarafından, Is-Ought Question ifadesiyle dile getirilmiştir, yüzyılımız etiğinin de hâlâ tartışma konularından biridir. Doğru cevap A'dır.

Arapçada ras, “kafa”, “kabile şefi” anlamlarında kullanılır ve Geiss’a göre Batı dillerinde ırk anlamına gelen raza, raca, rasse, race gibi sözcükler de bu temele dayanır. Doğru cevap A'dır.

19. yüzyılda İngiliz biyolog Charles Darwin’in Türlerin Kökeni adlı yapıtında doğal seçilim ileri sürülmüştür. Doğru cevap A'dır.

Anadilde eğitim talebi farklı dillerin devlet tarafından tanınmasını öngörür. Bu açıdan çoğulcu bir söyleme tekabül eder. Dolayısıyla ilgili talebin çokkültürcülük kapsamına girdiği söylenebilir. Doğru cevap A'dır.

Liberal demokrasi, çoğulculuğu, serbest piyasa ekonomisini, sivil toplumu, özel yaşamın dokunulmazlığını ya da bireyin özerkliğini ve karşılıklı hoşgörüyü de savunur ve vazgeçilmez görür. Bu doğrultuda devletin piyasaya müdahalesini olumlamaz ve üretim araçları üzerinde özel mülkiyeti kabul eder. Doğru cevap A'dır.

Irkçılıkla bağlantılı olarak görülen ve biyolojik-genetik temellerin ötesine geçerek halkları dil, din, kültür alanlarında da üstün-aşağı ayrımı eksenine oturtmaya çalışan etnosentrizm, bir grup insanın ya da halkın kendi ırk, din, dil, değer dizileri ve kültürlerinin diğer halklarınkinden üstün olmasının doğal olduğunu ve değerlendirme ölçütlerini koyması gerekenin üstün olan halk olması gerektiğini savunan yaklaşımdır. Bu anlamıyla diğer şıklarla ters bir düşünceye atıf yapar. Doğru cevap A'dır.

Mukaddime’de dünya çapında yankı uyandıran bir tarih felsefesinin temellerini atan İbn Haldun (1332-1406), toplum yaşamının ve siyasetin temelini dayandırdığı asabiyet kavramının soy ve neden asabiyeti olarak iki farklı biçimde anlaşılabileceğini, toplumların uygarlık düzeyinin bu asabiyet türlerinden hangisine daha fazla önem verdikleriyle ilişkili olarak belirlenebileceğini savunur. Doğru cevap A'dır.

"Küreselleşme ekonomiyi, çokkültürlü toplumsal yaşam tarzlarını, iklim değişikliklerinin dünyaya ve insanlığın geleceğine etkisini, siyaseti, ideolojileri, insan haklarını
ve bunun gibi etkileri dünya çapında hissedilen tüm gelişmeleri kapsar." Bu nedenle doğru yanıt E şıkkıdır.

"Ulus-devletler, hangi koşullarda ve hangi modeller altında ortaya çıkmış olurlarsa olsunlar, ortak yönleri, üniter ve kolay kolay çoğulculuğu benimseyemeyen
bir yapıya sahip olmalarıdır (Gündoğan 2002, s. 198)." Soru metninde yer alan diğer özellikler ulus devletlerin ortak özellikleri arasında yer almaz. Bu nedenle, Doğru cevap A seçeneğidir.

Habermas'a göre Hitler'in yol açtığı ağır toplumsal bunalımlar, ulus-devletler için toplumdaki farklılıkları tehdit yerine zenginlik olarak yorumlamayı ve homojen toplum saplantısından vazgeçmeyi zorunluluk haline getirmiştir ve bu zorunluluklar gerçekleşmiştir. Bu nedenle doğru yanıt D seçeneğidir.

Ulus-devlet, Aydınlanma, Fransız Devrimi ve Endüstri Devrimi’nin bir sonucu olarak
ortaya çıkmıştır ve dünyada bugün 222 bağımsız ulusdevlet vardır. Bunların 171’i de
Birleşmiş Milletler üyesidir. Doğru cevap C'dir.

Üniter, birleştirici, bütünleştirici, tekleştirici gibi anlamlarda kullanılan, kökeni Latincedeki uno (bir) sözcüğüne dayanan bir terimdir. Örneğin Türkiye Cumhuriyeti, üniter bir devlet
yapısına sahiptir. Doğru cevap E'dir.

Rönesans, Fransızcada “yeniden doğuş” anlamına gelir ve Avrupa’nın Ortaçağ’dan sonra Antik Yunan bilgeliğini ve düşünce ürünlerini yeniden keşfederek kültürel bir yenilenmeye geçiş sürecinin adıdır. Doğru cevap D'dir.

Batı medeniyetinin yeniden keşfederek yükselişe geçtiği Antik Yunan kültürünün en
önemli sistem filozoflarından biri olan Aristoteles (M.Ö. 384-322), insanın özünü, benliğini, kimliğini ören en önemli yetisi olarak aklı gördüğünü Metafizik’te şu sözlerle dile getirmiştir: “Gerçek ben akıldır ve gerçek ben etkin olandır”. Doğru cevap E'dir.

Descartes, “Cogito ergo sum” (“Düşünüyorum o hâlde varım”) sözüyle modern düşüncenin öncüsü kabul edilmiştir. Doğru cevap C'dir.