SİYASET BİLİMİ

Demokratik toplumlarda kamuoyu ve kamuoyunu oluşturma araçları bilgisi ölçülmüştür. Demokratik ülkelerde resmi kurumlar kamu oyu oluşturmak için kullanılmaz.

Bu soruda, "Baskı grupları" ana başlığı ile açıklanan konuda bahsi geçen temel baskı gruplarının bilinip bilinmediği bilgisi ölçülmektedir. Terör örgütleri illegal yapılanmalar olduğu için yasa dışı gruplardandır ve baskı grubu olarak adlandırılamaz.

Bürokrasi kavramını anlayabilme ve bürokratik işleyişi açıklayabilme bilgisini ölçmektedir.

Soruda, demokratik rejimlerdeki bürokrasi kavramı ve işleyişi bilgisi ölçülmektedir.

Bürokrasi kavramına katkıda bulunmuş ünlü bilim adamı Max Weber'i bilip bilmediği bilgisi ölçülüyor.

Baskı grubu olan sendikaların hangi yöntemle hak aradıkları bilgisi ölçülmektedir.

Siyasi partiler hakkında fikir üretmiş Alman siyaset bilimci Robert Michels'in görüşlerinin öğrenilip öğrenilmediği bilgisi ölçülmektedir.

Siyasi partiler seçimlerde halkın oylarını alarak iktidara gelme amacıyla örgütlenmiş, genellikle belli bir ideolojik uyum gösteren örgütlerdir. Amaç siyasi iktidara sahip olanları etkilemek değil, rekabetçi ve hür seçimler yoluyla o pozisyonlara gelebilmektir. Fakat siyasal partiler, iktidarın bir parçası değillerdir. Siyasal partiler devlet ile toplum aras›ndaki bağlantı noktalarından birini temsil ederler ve bir sarkaç gibi düşünülebilirler. Siyasal partiler iktidar olduklarında devletin en üst karar alma mevkilerini işgal etmiş olurlar. Muhalefette iken ise topluma yakınlaşırlar.

Siyasi partilerden farklı olarak baskı gruplarının amacı iktidara gelmek değil, kendilerini ilgilendiren konularda lehlerine kararlar aldırmak için iktidardakileri etkilemeye çalışmaktır.

Kamu böyle düşünüyor ya da istiyor denildiğinde çoğunluğun böyle istediği söylenmek istenir, demokrasi de çoğunluğun iradesi ise o hâlde kamuoyu denilen şeye siyasiler dahil herkesin saygı göstermesi gerekir.

Kitle partileri üye sayılarını artırmayı ve üyeler ile her zaman sıkı ilişki kurmayı hedefleyen partilerdir. Parti, üye sayısını artırmaya çalışır, onları aktif tutar. Parti daha çok sivil toplum örgütüne benzer özelliklere sahiptir.

Profesyonellik anlayışı klasik bürokrasilerde yankı bulabilir. Bu tarz bir profesyonellik anlayışı yankı bulduğu ölçüde, bürokrat beğenmediği siyasal otoriteye saygı gösterme ahlaki sorumluluğunu hissedecek ve kendi yetki sınırlarını aşma eğilimi içine girmeyecektir.

Türkçe’de tam bir karşılığı olmamakla beraber “Kamu Denetçiliği” diye çevrilen “Ombudsman” müessesesi vatandaşların hiç bir aracıya gerek kalmadan bürokrasiye yönelik şikayetlerini iletebilecekleri bir örgütlenmedir.

Her gelen siyasi iktidar, bürokrasinin üst kadrolarının çok önemli bir çoğunluğunu değiştirecek, beraber çalışmak istediği insanları göreve getirecektir. Buna ganimet sistemi de denilir. ABD ve çok daha az ölçüde olmak kaydıyla Büyük Britanya siyasi bürokrasi-lerin tipik örneği hüviyetindedir.

Diğer şıkların zıttı olarak monarşinin direkt olarak kamuoyunun gelişmesine katkıda bulunduğu iddia edilemez.

Ilımlı çok parti sisteminde, genellikle hiç bir parti tek başına hükümet kuracak kadar oy alamazlar. Hükümet kurabilmek için koalisyon kurmak zorunluluk hâline gelir. Bu nedenle seçimi kazanmak tek başına iktidarı getirmemektedir.

Kitle partileri üye sayılarını artırmayı ve üyeler ile her zaman sıkı ilişki kurmayı hedefleyen partilerdir. Parti, üye sayısını artırmaya çalışır, onları aktif tutar. Parti daha çok sivil toplum örgütüne benzer özelliklere sahiptir. Sıradan üyeler, yerel parti kongrelerinde ve ulusal düzlemde parti içi hiyerarşinin oluşumunda önemli roller oynarlar. Keza, parti çizgisinin şekillenmesinde de üyelerin etkin olmasına özel gayret gösterilir, parti içi demokrasi yüceltilen bir değerdir.

Siyasi partiler seçimlerde halkın oylarını alarak iktidara gelme amacıyla örgütlenmiş, genellikle belli bir ideolojik uyum gösteren örgütlerdir. Amaç siyasi iktidara sahip olanları etkilemek değil, rekabetçi ve hür seçimler yoluyla o pozisyonlara gelebilmektir.

Son zamanlarda kartel partisi de denilen yeni bir kategori de geliştirilmiştir. Daha çok kadro partilerini andırmakla beraber, kartel partilerinin kadro partilerine nazaran çok daha profesyonelce hareket ettikleri ve modern pazarlama tekniklerini ustalıkla kullandıkları belirtilmiştir.

Siyasi partiler, çeşitli kesimlerin arzu ve beklentilerini bir ayna gibi aynen yansıtmazlar. Toplumsal kesimlerle sürekli bir biçimde karşılıklı etkileşim içindedirler. Adına toplumsal dediğimiz talepler de bu karmaşık süreç içinde şekil alır.