SİYASET BİLİMİ

Genel olarak çıkarlarını koruma

Jimmy Carter

Bireyler ve toplumlar siyasal toplumsallaşmanın getirdiği siyasal kültüre ilgi göstermemektedir.

Ekonomik Refah

Bilim adamları siyasal katılma biçimlerini ele alırken farklı kriterlerden hareket etmiş ve değişik biçimler üzerinde durmuşlardır.Bu alanda önemli bir çalışmaya imza atan L. Milbrath, eylemin yoğunluk ve zorluk derecesini kriter olarak kabul etmiş ve siyasal katılma eylemlerini üç kategoride ele almıştır. Buna göre en kolay eylemleri izleyici faaliyetleri, daha zor olanları geçiş faaliyetleri ve en zor eylemleri de gladyatör faaliyetler şeklinde sınıflandırmıştır. Geçiş faaliyetleri bir siyasal toplantı veya gösteriye katılmak, siyasal bir liderle ilişki kurmak, bir partiye yahut adaya para yardımı yapmak, bürokratlarla temas kurmak gibi eylemlerdir.

Özerk katılım

Siyasi verimsizlik

Siyasal rejim tarafından konulmuş kurallara ve normlara uygun olanlar olağan siyasal katılma eylemlerini oluştururken mevcut kurallara ve normlara uygun olmayan ve onlara karşı çıkmak amacıyla gösterilen eylemler de olağandışı siyasal katılma davranışlarını oluşturmaktadır. Oy kullanmak, siyasal konularda tartışmalarda bulunmak, siyasal miting ve toplantılara katılmak, siyasal şahsiyetlerle ve kamu
görevlileriyle ilişki kurmak, başkalarını siyasal bakımdan etkilemek için faaliyetlerde bulunmak gibi eylemler olağan siyasal katılma davranışı oluştururken toplu dilekçe vermek, gösteri yapmak, boykot, işgal ve grev yapmak, trafiği engellemek, yollarda barikatlar kurmak, vergi vermeyi reddetmek, kamu mallarına zarar
vermek, silahlı saldırı ve bombalamalar yapmak, suikast ve saldırılarda bulunmak gibi eylemler olağandışı protesto davranışlarını oluşturmaktadır.

Siyasal sistemin demokrasi veya totaliter bir rejim olması durumunda siyasal
katılma farklı anlam kazanmaktadır. Vatandaşların kendi hür iradeleriyle toplumun
yönetimine katılmaları anlayışına dayalı demokrasilerde bile siyasal katılmanın
önüne konulmuş bir çok engel ve sınır bulunmaktadır. Siyasal sistemin karmaşıklaşması ve sorunların çözümü için profesyonelliğin öne geçmesi de demokrasilerde
bir teknokrasi sorununu gündeme getirmektedir ki bu gelişmelerin her biri siyasal
tercih ve katılma eylemleri üzerinde sınırlandırıcı bir rol oynayabilmektedir.

Siyasal davranışın veya bir eylemin meydana gelmesinde çevresel faktörlerin yanında psikolojik faktörlerin de etkisi bulunmaktadır. Bir eylem ve davranış olarak
siyasal katılmada bireyin taşıdığı etkinlik ve girişkenlik duygusu genelde katılmayı
uyarıcı yönde, yabancılaşma duygusu ise uzaklaştırıcı, katılmayı azaltıcı yönde etki
etmektedir. Aynı nitelikteki sosyo-ekonomik etkenlerin bulunduğu bir ortamda
bulunan bireylerin aynı siyasal katılmayı göstermedikleri gözlenmektedir. Sosyoekonomik etkenleri çevresel faktörler olarak düşünürsek bu faktörlerin bütün bireylerde aynı etkiyi yarattıkları söylenemez. Zira eylem ve davranışın gerçekleşmesinde çevresel etkenlerin yanında psikolojik faktörlerin de belirleyici bir rolü vardır.

Canlı organizma olan insan, hem dış dünyadan hem de kendi iç dünyasından etkiler almakta ve bunlara karşı çeşitli tepkiler vermektedir. Dış dünyadan gelen etkilere karşı, bireyler uyma veya uymama şeklinde iki tür davranış gösterirler. Uyma genel olarak itaat, özdeşleşme ve benimseme şeklinde gerçekleşmektedir. İtaat şeklindeki uyma davranışının temelinde cezalandırılmak yahut ödüllendirilmek güdüsü, özdeşleşmenin temelinde beğenilen bir başkası gibi olmak güdüsü, benimsemenin temelinde de doğru bilinen şeyi yapmak isteme güdüsü yatmaktadır. Uymama davranışında ise ters tepki yahut bağımsızlık güdüsü etkili olmaktadır. Doğru cevap D şıkkıdır.

İnsan tabiatındaki macera ve hırs eğilimine verilecek en iyi örnek İkinci Dünya Savaşı’nın çıkmasında birinci derece rol oynayan ve tüm Avrupa’yı ateşe atan Hitler ile Mussolini, daha yakın zamanda ülkesini ateşe veren Miloseviç ile Irak lideri Saddam Hüseyin gibi siyasal liderlerdir. Bunların macera arzuları ve ihtirasları insanlığa çok pahalıya mal olmuştur. Bu kişilerin eylem ve kararlarının temelinde kişiliklerindeki macera ve ihtiras eğiliminin olduğu açıktır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Siyasetin temellendiği bir başka ana eğilim de insanın hürriyet içinde yaşama arzusudur. Bütün insanlar hangi sosyal özelliklere sahip olurlarsa olsunlar davranışlarının önüne sınırların konulmasını arzu etmez ve mevcut sınırları mümkün olduğu kadar ortadan kaldırmak ister. İnsanlık tarihi bir bakıma hürriyetler için verilen mücadeleler tarihidir. Doğru cevap B şıkkıdır.