SİYASET BİLİMİ

Siyasal katılmayı etkileyen faktörleri üç alanda toplamak mümkündür. Bunlar sosyo-ekonomik (gelir, eğitim, meslek), psikolojik ve bireysel faktörlerin (yaş, cinsiyet) yanı sıra siyasal-hukuksal etkenlerdir. Doğru cevap C'dir.

R. Dahl’agöre siyasal katılmanın ilgi, önemseme, bilgi ve eylem olmak üzere birbirini izleyen dört ayrı düzeyi bulunmaktadır. Bir davranışın meydana gelmesi için önce bireyin o konuya ilgi duyması, onu önemsemesi, konu hakkında belli bir bilgiye sahip olması ve nihayet eyleme geçmesi gerekmektedir. Bu bakımdan ilgi, siyasal sisteme ilişkin olayları ve gelişmeleri izlemeyi; önemseme, siyasal sisteme ilişkin olaylara önem vermeyi; bilgi olaylar ve sorunlar hakkında belli bir bilgi sahibi olmayı; eylemde siyasal sürece fiilî olarak karışmayı ve belli bir davranışta bulunmayı ifade etmektedir.

Siyasal toplumsallaşma çocukluktan başlayarak hayatın sonuna kadar devam eden bir süreç olmakla birlikte her dönemde eşit şekilde işleyen bir süreç değildir. Bireyin siyasal değerleri, inanç ve tutumları alması, içinde yaşadığı siyasal sistemin farkına varması, kendisinden beklenen rolleri kavraması ve buna uygun eylemlerde bulunması çocukluk, gençlik, yetişkinlik ve yaşlılık dönemlerinde farklı süreçler hâlinde işlemektedir. Çocukluk dönemi, toplumsallaşmanın başlangıç dönemidir. Genellikle çocukların siyasetten anlamadıkları sanılır ve çocukların siyasetle ilgilenmemeleri gerektiği belirtilir. Oysaki araştırmalar çocukların erken denebilecek yıllarda siyasetle ilgi kurdukları ve bazı siyasal tutumlar geliştirdiklerini ortaya çıkarmıştır. Doğru cevap A'dır.

Siyasal katılma eylemlerini olağan ve olağandışı davranışlar şeklinde ayırmak mümkündür. Siyasal rejim tarafından konulmuş kurallara ve normlara uygun olanlar olağan siyasal katılma eylemlerini oluştururken mevcut kurallara ve normlara uygun olmayan ve onlara karşı çıkmak amacıyla gösterilen eylemler de olağandışı siyasal katılma davranışlarını oluşturmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Toplumsal sistemin varlığını koruması ve devam ettirmesinin zorunlu şartı olan siyasal toplumsallaşma sürecinde etken olan ikincil nitelikteki grup ve kurumların başında okul ve eğitim kurumları gelmektedir. Her siyasal sistem yönettiği toplum üyelerine belirli tutumlar, değerler, inançlar, davranış kalıpları ve eğilimleri aktarmaya gayret göstermektedir. Bu amaçla eğitim kurumundan yararlanılmakta ve eğitim sürecinde bireylere belli değerler, tutumlar ve davranış kalıpları aktarılmaktadır. Eğitim süreci bilinçli şekilde siyasal kültürün yeni kuşaklara, siyasal sisteme katılacak yeni bireylere ve kesimlere aktarıldığı bir etkinlik olarak anlaşılabilir. Birey okulda, aile dışında bir başka otorite ile tanışmakta ve otorite ilişkisi içerisinde yaşamayı öğrenmektedir. Bir yandan okulda bireylere siyasal sistemle ilgili çeşitli bilgiler verilirken diğer yandan toplumsal hayatın otorite ilişkisi içerisinde sürmesiyle ilgili bir çerçeve sunulmaktadır. Okuldaki eğitim sürecinde bireylere hangi siyasal tutum ve değerlerin verileceği, ne tür bilgilerin kazandırılacağı müfredat programlarına belirlenmiştir. Okulların müfredat programları, siyasal toplumsallaşma açısından değerlendirilebilir. Doğru cevap E'dir.

Toplumlarda sosyal ve ekonomik faktörlerin yükselmesi, gelişmesi siyasal katılma eğilimi lehinde bir etki meydana getirmektedir. CEvap A şıkkıdır.

Sosyo-ekonomik faktörler içerisinde önemli bir yeri bulunan eğitimle siyasal katılma arasında anlamlı ilişkilerin bulunması beklenebilir. Eğitim düzeyinin yükselmesiyle birlikte bireylerin siyasal katılmalarının sıklaşacağını, yüksek eğitimlilerin daha düşük eğitimlilere oranla daha çok siyasal hayata katılacağını beklemek mümkündür.  Bireylerin gelir düzeylerinin artmasının siyasal katılma yönünde olumlu etkide bulunacağı, varlıklı olanların, daha az varlıklı olanlara göre daha çok siyasal hayata katılabilecekleri ileri sürülmüştür. Gençlerin zaman ve enerji olarak belli siyasal eylemlere elverişli olmaları, aile ve geçim yükümlülüğü taşımamaları, disiplinli ve kontrollü çalışmayı gerektiren bir meslek sahibi olmamaları gösteri yürüyüşü, boykot, grev, seçim kampanyalarında görev alma, protesto eylemlerinde bulunma gibi siyasal davranışları göstermelerine imkân vermektedir. Bu eylemler için hem zamanları hem de enerjileri vardır. Oysa zaman ve enerji açısından daha sınırlı imkânları bulunan orta yaş veya yetişkinler için gösteri yürüyüşüne katılma, partilerin kampanyalarında aktif görev alma, boykot ve grevlerde bulunma daha zordur. Doğru cevap C şıkkı yaş olmalıdır.

TÜSİAD’ın Seçim Sistemi ve Siyasal Partiler Araştırması’nın (Cilt:1, İstanbul, 2001) bulgularına göre dokuz ayrı siyasete katılım kanallarından en sık şekilde gerçekleştirileni oy verme davranışıdır. Onu sıra ile medyada siyaset izlemek, siyaset tartışmak, toplantılara katılmak, başvuru ve dilekçe hakkını
kullanmak, seçimde parti için çalışmak, toplu etkinliklere katılmak, sivil toplum kuruluşlarına katılmak ve en sonunda da aktif politika yapmak takip etmektedir.

Cevap D şıkkıdır.

Oy kullanmak, siyasal konularda tartışmalarda bulunmak, siyasal miting ve toplantılara katılmak, siyasal şahsiyetlerle ve kamu görevlileriyle ilişki kurmak, başkalarını siyasal bakımdan etkilemek için faaliyetlerde bulunmak gibi eylemler olağan siyasal katılma davranışı oluştururken toplu dilekçe vermek, gösteri yapmak, boykot, işgal ve grev yapmak, trafiği engellemek, yollarda barikatlar
kurmak, vergi vermeyi reddetmek, kamu mallarına zarar vermek, silahlı saldırı ve bombalamalar yapmak, suikast ve saldırılarda bulunmak gibi eylemler
olağandışı protesto davranışlarını oluşturmaktadır. Cevap C şıkkıdır.

Oy kullanmak, siyasal konularda tartışmalarda bulunmak, siyasal miting ve toplantılara katılmak, siyasal şahsiyetlerle ve kamu görevlileriyle ilişki kurmak, başkalarını siyasal bakımdan etkilemek için faaliyetlerde bulunmak gibi eylemler olağan siyasal katılma davranışı oluştururken toplu dilekçe vermek, gösteri yapmak, boykot, işgal ve grev yapmak, trafiği engellemek, yollarda barikatlar
kurmak, vergi vermeyi reddetmek, kamu mallarına zarar vermek, silahlı saldırı ve bombalamalar yapmak, suikast ve saldırılarda bulunmak gibi eylemler
olağandışı protesto davranışlarını oluşturmaktadır. Cevap E şıkkıdır.

L. Milbrath Political Participation (Chicago, III, Rand McNally, 1965) adlı kitabında eylemin yoğunluk ve zorluk derecesini kriter olarak kabul etmiş ve siyasal katılma eylemlerini üç kategoride ele almıştır. Buna göre en kolay eylemleri izleyici faaliyetleri, daha zor olanları geçiş faaliyetleri ve en zor eylemleri de gladyatör faaliyetler şeklinde sınıflandırmıştır. Cevap A şıkkı olmalıdır.

Bir parti veya aday rozeti taşımak, bir kimseyi belirli bir yönde oy kullanmak için ikna etmek, bir konuda konuşma yapmak, oy vermek, siyasal uyarılara açık olmak gibi yoğunluğu çok düşük olan eylemler izleyici faaliyetleri; bir siyasal toplantı veya gösteriye katılmak, siyasal bir liderle ilişki kurmak, bir partiye yahut adaya para yardımı yapmak, bürokratlarla temas kurmak gibi eylemler geçiş faaliyetleri; daha yoğun ve zor nitelikteki seçim kampanyasında çalışmak, siyasal partiye ait bir makamı işgal etmek, bir siyasal makam için aday olmak, faal siyasal parti üyeliği yapmak, siyasal fon temini için çalışmak, bir siyasal strateji toplantısına katılmak gibi eylemler de gladyatör faaliyetler oluşturmaktadır. Cevap B şıkkıdır.

Yoğun ve zor nitelikteki seçim kampanyasında çalışmak, siyasal partiye ait bir makamı işgal etmek, bir siyasal makam için aday olmak, faal siyasal parti üyeliği yapmak, siyasal fon temini için çalışmak, bir siyasal strateji toplantısına katılmak gibi eylemler de gladyatör faaliyetler oluşturmaktadır.Cevap E şıkkıdır.

Siyasal katılma, bir toplumda bireylerin siyasal iktidarların kendi menfaatleri doğrultusunda karar almaları ve kural koymaları için iktidarı etkilemek amacıyla giriştikleri her türlü davranış ve eylemler olarak tanımlanabilir. CEvap A şıkkıdır.

Çocukluk çağından başlayıp hayatın sonuna kadar devam eden siyasal toplumsallaşma sürecinde etkili olan pek çok faktörden söz edilebilir. Genelde toplumsallaşmanın ajanları olarak nitelenen bu faktörleri iki grupta toplamak mümkündür. Biri aile ve arkadaş grubu gibi birincil gruplar; diğeri de okul, meslek grubu, dernekler ve medya organları gibi ikincil gruplardır. Cevap A şıkkıdır.