SİYASET BİLİMİ - Deneme Sınavı - 20

Özellikle modern demokratik devletlerdeki hukuki anlamda egemenlik, yukarıdan aşağıya işletilen tek yönlü bir süreç değil döngüsel bir sürece dönüşmüş ve yayılmıştır. Örneğin; devlet başkanı, en üst düzey yetkili olarak görülebilir ama seçmenler de karar verme sürecinde yer alır. Bu açıdan egemenlik döngüseldir. Yine modern demokrasilerde hiçbir kurum ya da kişi egemenliği yalnız başına kullanmaz karar almada yasama, yürütme, yargı organları, sivil toplum örgütleri vb. sürece müdahil olur. Bu da iktidar odaklarındaki çoğullaşmaya paralel olarak egemenliğin yayıldığının göstergesidir. Bununla birlikte egemen devlet, keyfi yönetim demek değildir. Demokratik düzenlerde, devlet mutlak egemenlik iddiasında olsa da alınan kararlarda, anayasal çerçevede hukuki bağlayıcılıkla beraber toplumsal katmanlar doğrudan ya da dolaylı bu karar süreçlerine katılırlar. Çoğulcu demokratik düzenlerde toplum kesimleri sivil toplum örgütleri aracılığıyla alınan kararları etkilerler. Bu açıdan egemenlik, hukuki -de jure olarak söz konusudur; fiiliyatta -de factoise mutlak egemenlikten söz edilemez. Egemenlik, fiilen her zaman sınırlandırılır.

Hukuki Egemenlik: Hukuki egemenlik, devletin ülkesi üzerindeki hiyerarşinin en üstünde yasa yapma otoritesine sahip olması ve bu otoriteyi kullanması anlamını barındırır.

Weber'in otorite tipleri içinde en kısa ömürlü olanı karizmatik otoritedir. Çünkü karizmatik otoritenin kendisine atfedilen özelliklerden beklenenlerin karşılığını sürekli bir biçimde vermesi çok zordur.

Yasal-ussal otorite, geleneksel veya dinsel kurallar değil de akıl temel alınarak yapılan kurallarla işleyen otoritedir. Bu otoritenin en güzel örneği modern bürokrasilerdir.

Yönetimin meşruiyeti halkın iradesi ile belirlenir. Halkın iradesi de seçimlerle gerçekleşir. Doğru yanıt:E'dir.

Doğru cevap A şıkkıdır. Klasik Elit Teorileri  başlığı altında yana çıkma kutucuğunda açıklandığı gibi, "Elit dolaşımı, eski seçkinler grubunun yerini yeni bir seçkinler grubunun almasıdır ve Pareto’ya göre bu dolaşım, düzenin sigortasıdır."

Doğru cevap A şıkkıdır.

Sosyal iktidar olgusunun kapsayıcılığı çerçevesinde ele alınan ve sosyolojik bir mesele olan iktidarın kimler tarafından nasıl kullanıldığı sorunsalı hakkında, iktidarın sosyal hayatta işleyişi, paylaşımı ve dağılımı konusunda, dört ana yaklaşım vardır. Bunlar: korporatizm, Marksizm, elitizm ve demokratik çoğulculuktur.

Devlet, belli bir ülke üzerinde işleyen egemen iktidardır ve bu iktidar zor kullanma tekelini elinde tutar. İç egemenliğe sahip olan bir devlet kendi halkının üzerinde mutlak otoriteye sahiptir. Yani ülke içinde devletin egemenliğine alternatif bir otoritenin olmaması demektir. Egemen organ olarak devlet, kendi sınırları içindeki tüm yurttaş, grup ve kurumlar üzerinde bağlayıcı kararlar alır ve bu kararları kendi dışında bir sınır tanımadan yürütür. “Halk egemenliği”, “parlamenter egemenlik” gibi terimler, iç egemenlikle ilgilidir. İç egemenliğin iki ana bileşeni vardır: Hukukî egemenlik ve siyasal egemenlik

Gerek teoride kavramsal olarak gerekse pratikte kurumsallaşmış bir iktidar tipi olarak devlet XVI. yüzyılda doğmaya başlamıştır.

ABD, Almanya, Belçika, Pakistan ve Rusya Federasyonu birleşik devletin günümüzdeki örnekleridir.

Klasik Fransız kamu hukuku doktrininde devlet “milletin hukuki kişilik kazanmış şekli” olarak tanımlanmıştır.

Max Weber'in "belirli bir toprak parçası üzerinde meşru şiddet kullanma tekelini elinde başarıyla bulunduran en üstün otorite" devlettir

Karl Marks

Çağdaş demokrasi.

Birleşik devletler, siyasi iktidarın tek merkezde toplanmadığı, birden çok siyasi otorite merkezinin ve dolayısıyla birden çok yasama, yürütme ve yargı organının bulunduğu devletlerdir. İki ya da daha fazla sayıda devlet bir araya gelerek birleşik (federal) devleti oluşturmuşlardır.

Bireyin özgürlüğüne yönelik en büyük tehdit kaynaklarından birinin devlet olması.

Demokrasi, “halkın kendi kendini yönetmesidir” tanımı, sorunlu bir tanımdır. Demokrasilerde halk ancak kendisi adına bu kararları alacak temsilcileri seçer ve kısaca katılım dolaylıdır; çünkü  milyonlarca insanın on binlerce farklı konuda her gün alınan kararlara katılımının sağlanması mümkün değildir. Doğru cevap A'dır.

A, B, C ve E şıklarında sıradan vatandaşların üzerinde devletin (otoritenin) yaptırım güçlerine örnek verilirken D şıkkında şirketlere olan devletin karar verme tasarrufu veya erkine örnek verilmiştir. Doğru yanıt 'D'.

Adı geçen alman düşünür insan ve doğa tabiatı çalışmaları üzerinden 'devlet' kavramına tanım getiren Hegel'dir. Doğru yanıt 'E'.