SİYASAL İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 8

Grunig ve Hant tarafından geliştirilerek sosyal medyaya atfedilmiş olan Diyalojik iletişimdir kavramıdır. Doğru cevap A'dır.

Türkiye'de ilk radyo yayın denemesi 1927 yılında olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Radyonun bir propaganda ve siyasal iletişim aracı olarak en etkileyici biçimde kullanıldığı ilk Avrupa ülkesi Almanya'dır. Doğru cevap C'dir.

İnternetin siyasal iletişim aracı olarak kullanılmasının ilk örneği 1992 yılında ABD’de yapılan başkanlık seçimleridir.

Retorik, kökeni Antik Yunan’a dayanan, akla ve mantığa uygun biçimde bireyleri veya toplulukları ikna etmek için yapılan güzel konuşma sanatıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt E. Siyasal iletişimde kullanılan araçlar; radyo, gazete, dergi, broşür, kitapçık, film, videokaset, televizyon ve internet teknolojisi olarak sıralanabilir. Bu araçlar genel itibariyle bireylerin bilgilenmesinde, eğitilmesinde ve toplumsallaşmasında, aile ve okul gibi geleneksel kurumların önüne geçer hale gelirken, politik liderler tarafından da bireylerin siyasal düşünce, kanaat ve davranış geliştirmesinde etkin olarak kullanılmaya başlanmış ve seçim kampanyalarında özellikle televizyon ve internet teknolojisine ayrılan bütçelerde artış görülmüştür.

Yanıt B. Kitle iletişim araçlarının etkileri üzerine yapılan araştırmalar genel olarak üç döneme ayrılmaktadır. Bunlardan ilki Birinci Dünya Savaşını kapsayan ve iletişim araçlarının propaganda tekniklerinin uygulanması konusunda yoğunluk kazandığı 1900 – 1940’lı yıllar arasıdır. İkinci dönem kitle iletişim araçlarının kitlelerin ikna edilmesi konusunda sahip olduğu güç ve etki rolünün incelendiği dönem olan 1940 – 1960 arası dönemdir. Üçüncü dönem ise yeni iletişim teknolojilerinin gelişmeye başladığı, iletişim araçlarının gündem belirleme ve kamuoyunu yönlendirme konularında sahip olduğu gücün kabul edildiği 1960 sonrası süreci kapsamaktadır.

Yanıt E. birinci etkiler döneminde Psikoloji temelli uyaran-tepki (stimuli-response) kuramı zamanın egemen yaklaşımı olmuştur. Bu egemenlikten kitle iletişimiyle ilgili olarak “pasif izleyici” ve doğrudan etkiyi anlatan “taşıma kemeri” (transportation belt), “hipodermik iğne” (hypodermic needle) ve “sihirli mermi” (magic bullet) kuramları türemiştir. Bu ilk yaklaşımlar Avrupa ve Amerika’da 19’uncu yüzyıldan beri gittikçe artan işçi hareketlerini ve kitlelerin başkaldırısını kontrol gereksinimi ve böylece burjuva demokrasisini koruma amacının bütünleşik bir parçasıdır

Yanıt A. İkinci etkiler dönemi olarak adlandırılan ve 2. Dünya Savaşını da içine alan 1940-1960 arası dönem ise iletişim araçlarının kitleler üzerindeki etkisi konusunda eleştirel yaklaşımların geliştirildiği bir dönem olarak nitelendirilebilmektedir. Bu dönemde Lazarsfeld, Berelson ve Klapper tarafından yapılan çalışmalar ön plana çıkmaktadır ve bu araştırmacılar kitle iletişim araçlarının sanıldığı kadar etkili olmadığı görüşünü desteklemektedir. Suskunluk sarmalı, iki aşamalı akış kuramı, seçici algılama ve denge modelleri ikinci etkiler döneminde yapılan araştırmaların bir sonucu olarak ortaya çıkan çalışmalardır.

Yanıt A. Suskunluk sarmalı kuramı, bireylerin kitle iletişim araçları aracılığıyla toplumun genel tutum ve kanaatlerini öğrenmesi ve bunun üzerine kendi görüşü toplumun genel kanaatine aykırıysa, toplumdan dışlanmak korkusuyla bunu gizlemesi ve herkes gibi düşünüyormuş izlenimi yaratması anlayışına dayanmaktadır.

Gazete ve dergilerin dezavantajları ise şöyle aktarılabilir:
• Gazetelerde ele alınan konular, belli bir sütun ve satır sayısı sınırlılığında okura yazılı
olarak aktarılmaktadır. Ancak, olayın tüm
ayrıntılarıyla ve geniş bir biçimde aktarılması, belirli bir sütuna sahip haber metinlerinde söz konusu olamayacağı gibi süreklilik gösteren bir olayın anlatılmasında da
kelimeler yetersiz kalabilmektedir.

Diyalojik iletişim; karşılık, etkileşimlilik
ve ilişkisel bir boyuta dayanan ve İletişim
bilimciler Grunig ve Hant tarafından geliştirilerek sosyal medyaya atfedilmiş olan
bir kavramdır

İlk profesyonel radyo yayını 1920 yılında
ABD’nin Pittsburg kentinde yapılmış ve bu
yayında seçim haberleri verilmiştir. 1921 yılında ise Fransa’ da General Ferrie aracılığıyla, Eiffel kulesine yerleştirilen bir verici ile ilk
düzenli yayın gerçekleştirilmiştir

Günümüzde radyo, kalitesini arttırmaya ve içeriğini zenginleştirmeye devam etse bile siyasal iletişim
açısından politik aktörlerin çok rağbet gösterdiği
bir alan olma niteliği taşımamaktadır. İçinde bulunduğumuz dijital çağda işitsel araçlar içinde yer
alan radyo, diğer teknolojik iletişim araçlarıyla rekabet edebilecek düzeyde olmasa bile siyasal iletişim açısından birtakım avantajlar sağlamaktadır.
Bu avantajlar şu şekilde sıralanabilir:
• Radyo, bireylerin gönderilen iletileri herhangi bir uğraş, eğitim düzeyi ya da bir
yetenek gerektirmeksizin yalnızca işitme
aracılığıyla almasını sağlamaktadır. Yani
dinleyici konumundaki alıcı, radyo içeriklerini dinlerken aynı anda başka bir işle de
uğraşabilmektedir.
• Radyo, kaynaktan alıcıya gönderilen mesajların ses aracılığıyla ulaştırılmasını sağlamakta, ses ve tonlamadaki başarı ise
dinleyicilerin zihninde yaratılmak istenen
imajların imgesel bir nitelik kazanmasını
kolaylaştırmaktadır. Bu bağlamda gazete ile
karşılaştırıldığında radyonun, hedef kitleleri etkilemek ve yönlendirmek konusunda
daha başarılı olduğu söylenebilmektedir.
• Radyo, kitlelere ulaşılmasını sağlayan kanallar içinde en ucuz maliyete sahip kitle iletişim aracıdır. Ancak buna karşın ulaştığı kişi
sayısı epey yüksektir. Bu özelliği sebebiyle
radyolar, siyasal iletişim ve ikna faaliyetlerinin gerçekleştirilebilmesi için siyasal aktörler
açısından cazip bir nitelik taşımaktadır.
• Siyasal iletişim ve kamunun seçim davranışını yönlendirme çalışmalarında radyo,
diğer araçlarda olduğu gibi geniş çaplı bir
hazırlık çalışmasına gerek duymamaktadır.

1983 seçimlerinden sonra ANAP iktidarlığı döneminde, iktidar partisini yüceltmeye dayalı bir içerik ile hazırlanıp sunulan ‘İcraatın İçinden’, Türkiye’de tanıtıma
dayalı pozitif bir siyasal reklam programı
olarak yayınlanan ilk çalışmadır.

Televizyonu, radyoyu, gazeteyi, dergiyi kısacası
tüm iletişim araçlarını bünyesinde toplayan internet ve yeni medya olgusu, kullanıcılar olarak gerek
genel halk topluluklarına gerekse politik aktörlere ve diğer kamusal kişiliklere sunduğu olanaklar ve
sahip olduğu avantajlar yanında az sayıda da olsa
bir takım dezavantajlar barındırmaktadır. Bunlar
şu şekilde sıralanabilir:
• İnternette yapılan yorumlar ve paylaşımlar
seçmenlerin oy verme davranışını seçim
kampanyası sürecinde açığa çıkarmasını
sağlamaktadır. Ancak bu durum partilerin
seçimlerden önce stratejilerini değiştirmeleri ya da yeni planlamalar yapmaları konusunda fırsat kazandırırken, aslında gerçek
siyasal sorunlardan uzaklaşmasına ve tamamen seçmen odaklı bir pazarlama anlayışına yönelmesine neden olmaktadır.
• İnternet ortamı bireylere içerik paylaşımı
konusunda büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Ancak çoğu kez bir süzgeçten geçirilmeden yayınlanan veya herhangi hukuki
süreç gerektirmeyen bu içerikler, yoğun bir
bilgi kirliliğine ve güvenilirlik sorunlarına
yol açabilmektedir.
• İnternette yer alan bilgi yığılmaları ve hızlı
akış, politik aktörlerin seçmen dikkatini kendi içeriklerine çekmesini zorlaştırmaktadır.
Bu yüzden politik aktörler içerikleri sürekli
olarak yenilemek ve mümkün olan en yüksek seviyede dikkat çekici unsurları ön plana
çıkarmak zorunluluğu hissetmektedir.
• İnternet kullanıcılarının daha çok 25 yaş ve altı
genç kesimler olması, kamuoyu yoklamaları
konusunda siyasal partiler için gerçekçi olmayan sonuçlar yaratabilmektedir. Çünkü bu yaş
grubundaki bireylerin siyasal tutumları uzun
yıllara dayanan bir birikim söz konusu olmadığından, çoğunlukla kolay yönlendirilebilmektedir ve oy verme konusundaki kararsızlar
genellikle bu yaş grubundan oluşmaktadır.
• İnternet platformu içeriklerin çok hızlı yenilenmesini neredeyse gerekli kıldığından,
çoğu bilgi özet akış olarak sunulmaktadır. Bu
durum bazen bir konuyla ilgili, kullanıcıların ayrıntılı bilgi edinebilmesinde farklı kaynaklardan beslenmesini ve kesitler halinde
parçaları kendinin birleştirmesini gerekli kılmaktadır. Ancak internetteki her bilgi kaynağının doğru ve güvenilir olmaması, kullanıcının doğrudan konuya ilişkin olumsuz bir
algı geliştirmesine neden olabilmektedir.

2002 Genel Seçimlerinde internet platformunu en etkin kullanan siyasal parti ANAP
olmuştur. Ancak buna karşın ANAP en düşük oy oranına sahip olmuştur.

İletişim araçlarının etkileri üzerine yapılan araştırmaların ilham kaynağı, çoğunlukla politik liderlerin ikna ve propagandada bu araçları kullanarak
kitleleri denetim altına alma ve yönlendirme çabaları olmuştur. İletişim teknolojilerinde hızla meydana gelen gelişmeler, politik liderler tarafından
yönetilen sınıfın tutumlarını kendileri lehine etkilemek, yönlendirmek ve denetim altına alınmasını
sağlamak üzerine yapılan faaliyetlerde gün geçtikçe
daha cazip hale gelmekte ve yüz yüze siyasal iletişim yerini araçsal ve uzaktan iletişime bırakmaktadır.

Suskunluk sarmalı kuramı, bireylerin kitle iletişim araçları aracılığıyla toplumun genel tutum
ve kanaatlerini öğrenmesi ve bunun üzerine kendi
görüşü toplumun genel kanaatine aykırıysa, toplumdan dışlanmak korkusuyla bunu gizlemesi ve
herkes gibi düşünüyormuş izlenimi yaratması anlayışına dayanmaktadır

Özetle; “...birinci etkiler döneminde Psikoloji
temelli uyaran-tepki (stimuli-response) kuramı zamanın egemen yaklaşımı olmuştur. Bu egemenlikten kitle iletişimiyle ilgili olarak “pasif izleyici” ve
doğrudan etkiyi anlatan “taşıma kemeri” (transportation belt), “hipodermik iğne” (hypodermic needle) ve “sihirli mermi” (magic bullet) kuramları türemiştir. Bu ilk yaklaşımlar Avrupa ve Amerika’da
19’uncu yüzyıldan beri gittikçe artan işçi hareketlerini ve kitlelerin başkaldırısını kontrol gereksinimi
ve böylece burjuva demokrasisini koruma amacının bütünleşik bir parçasıdır” (Erdoğan, Alemdar,
2010: 56).