SİYASAL İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 15

“Siyaset, (politika) kavramı aslen Latince kökenlidir ve kente ait anlamına gelmektedir” (Aziz,
2011: 3). Siyasal iletişim olgu ve süreci sürekli değişim göstermektedir. Tarihsel gelişim içinde Antik
Çağ, eski Yunan devletindeki siyasal iletişim olgu ve süreci ile orta çağ, yeniçağ ve günümüzdeki yaklaşım ve yöntemler tamamen farklıdır. Bunun nedeni toplumların durağan değil, dinamik yapılara
sahip olmalarıdır. Örneğin; eski Yunan’da yapılan yüz yüze siyasal iletişim yerini günümüzde daha
karmaşık ve teknolojik bir sürece bırakmıştır. Siyasal söylemde bulunan aktörler değişmiştir. Aziz’e
göre, yeni siyasal aktörler tarafından yeni siyasal mesajların üretildiği ve üretilen bu mesajların hedef
kitlelere aktarımda hedef kitleye aktarılmasında kullanılan yöntem ve teknikler de sürekli değişim
göstermiştir. Siyasal iletişimde mesajı verenler genelde örgütlü yapılardır. Bu tür mesajlar ya doğrudan siyasi kimliği olan bir kurum ya da örgütten ya da belli bir topluluk adına hareket eden kişi ya da gruplar tarafından verilir. Bu mesajlar kamuoyu adına oluşturulur, gündeme getirilir ve hedef kitlelere iletilir. Siyasal iletişimde alıcı hedef kitleler de farklıdır. Siyasal partilerin siyasal hedeflerinde alıcı kitle özellikle seçim kampanyalarında seçme hakkını almış genç ve yetişkinlerdir. Siyasal iletişimde verilen mesajlar siyasal amaçlıdır ve bu mesajlar siyasal eyleme yöneliktir. Ancak iletişim eyleminin seçmenlerde istenen etkiyi yaratabilmesi için gönderilen mesajların hedef kitlenin yapısına ve niteliklerine uygun olarak kodlanması ve kolay anlaşılır olması gerekmektedir. Her seçmenin, birbirinden farklı alt kültürlere ait olduğu, farklı eğitim, ekonomik ve sosyal düzeye sahip oldukları unutulmamalıdır ve gönderilen siyasal mesajlar her seçmenin anlayabileceği kolay ve erişilebilir bir nitelik taşımalıdır. Siyasal iletişimin bu nitelikleri, toplumlarda katılımcı bir demokratik yapının yerleşebilmesini sağlama sorumluluğu açısından da önemlidir. Çünkü bu iletişim etkinliği sayesinde sıradan bireyler için ulaşılamaz gibi görünen yönetici kesim ulaşılabilir bir yakınlığa gelmekte, seçmenler oluşturdukları kamuoyu fikrini açıklayabilmekte, farklı kaynaklardan elde ettiği ve oy verme davranışı konusunda bilinç geliştirmesini sağlayan enformasyonları alabilmekte ve siyasal bağlamda aklında yanıtlanmamış olarak bekleyen sorulara yanıt bulabilmektedir. Ancak bunların tümüyle mümkün olabilmesi için siyasal iletişim etkinliğinin iki ucunda bulunan politik aktörlerin ve seçmenlerin ortak bir noktada buluşması gerekmektedir. Bu da ancak, siyasal iletişim etkinliğini çoğunlukla başlatan taraf olarak politik aktörlerin, genel seçmen kitlelerine uygun içerikler oluşturup sunmasıyla mümkün olabilir. Doğru cevap A'dır.

Seçmenler açısından da siyasal iletişimin, güncel gelişmeler hakkında
bilgi verilmesini sağlamak, bireylerin siyasal
toplumsallaşmasına yardımcı olmak, daha önceki
yıllarda gerçekleşmiş ancak şuan hatırlanmayan siyasal
konuları yeniden gündeme getirmek ve hatırlanmasını
sağlamak ve en nihayetinde seçmenlerin oy
verme davranışını belirlemesini sağlayacak çeşitli bilgi seçenekleri sunmak gibi işlevleri bulunmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Kitle iletişim araçları, siyasal iletişimde ön plana
çıkan temel öğelerden biri olarak belirmektedir.
Çünkü politik kesim ile seçmen toplulukları arasında
gerçekleşen siyasal iletişim eyleminde yararlanılan
diğer yöntem ve tekniklerin sağlayamadığı
birçok kolaylık ve imkânı sunmaktadır. Özellikle
kitle iletişim teknolojilerindeki gelişmeler sayesinde
artık seçmenler, miting alanlarına gitmeden evlerindeki
rahat koltuklarından basacağı bir tuş ile
tüm politik enformasyonlara erişebilmektedir. En
önemlisi de internet sayesinde, siyasal iletişim etkinliğinin
tek yönlü bilgi akışı ortadan kalkmış ve
seçmenler duygu, düşünce ve önerilerini anında ve
doğrudan politik kişilere ulaştırabilme imkânı elde
etmiştir. Kitle iletişim araçları siyasal kesime de
halkı her an takip edebilme ve seçmenlerin nabzını
tutabilme kolaylığı sunmaktadır. Tüm bu nitelikleri
ve sağladığı olanaklar sebebiyle, kitle iletişim
araçları siyasal iletişim etkinliğinin gerçekleştirilmesinde
kilit rol oynayan aktörlerden biri olarak
gösterilebilmektedir. Özetle; kitle iletişim araçlarının
siyasal kurumlar ile hedef kitleler arasında
haber, röportaj, yorum vb. her türlü siyasal mesajı
aktaran ve hedef kitleden gelen tepkileri de aynı
yöntemlerle kurumlara yönlendiren önemli bir aktör
olduğu söylenebilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Siyasal iletişim sürecinin en temel aktörleri mesajın yaratıcısı ve göndericisi konumundaki politik kişilikler ile alıcı konumunda bulunan oy verme hakkı elde etmiş seçmenlerdir. Doğru cevap A'dır.

Çıkar grupları olarak da
adlandırılan baskı grupları, ortak menfaatler
etrafında toplanmış bireylerin siyasal
mekanizmaları bu menfaatler doğrultusunda
etkilemek amacıyla faaliyet gösterdiği
gruplardır. Bu gruplar amaçlarına varmak;
kamuoyuna, devlete ve hükümete kurum
ve kuruluşlarına seslerini duyurmak için
çeşitli iletişim yöntem ve tekniklerini kullanmaya
çalışırlar. Herhangi bir yasal dayanakları
olmamasına karşın, siyasal mekanizmaların
karar alıcıları üzerinde ve genel
olarak politik düzlemde etki güçleri bulunmaktadır.
Bazı siyasal aktörler -örneğin bir
siyasal parti ya da sendika, yerel yönetimler,
dernekler, çeşitli meslek örgütleri- tarafından
da güdümlü olarak oluşturulabilirler.
Tarihsel olarak bakıldığında, ilk baskı
grupları 1834 yılında İngiltere’de ”Ticaret
Birliği” (Trade Union) şeklinde görülmektedir.
ABD’de ise 1887 yılında patronlara
karşı birleşen işçilerin oluşturduğu ve baskı
grupları olarak nitelendirilebilecek olu-
şumlar ortaya çıkmıştır. Bu baskı grupları,
işçilerin durumunu iyileştirmeye yönelik
adımlarların atılmasını sağlamıştır. 20. yüzyılda
ise baskı gruplarının bir kısmı daha
farklı yapılarda örgütlenerek ”sivil toplum”
yapısını oluşturmuşlardır. Doğru cevap C'dir.

Lobicilik: Lobicilik (lobbying) ya da kulis
faaliyetleri, çıkar/baskı gruplarının belli
konularda etkili olmak üzere yönetenler ve
özellikle yasama ve yürütme üzerinde kendi
amaçlarını gerçekleştirmeyi amaçlayan
tüm faaliyetleri kapsamaktadır. Çoğu zaman,
sivil toplum örgütleri tarafından bir
yöntem olarak da düzenlendiği görülmektedir. Doğru cevap D'dir.

Siyasal alanda halkla ilişkiler faaliyetlerinin amaç ve hedefleri şöyle özetlenebilir
(Varol’dan akt. Damlapınar & Balcı, 2014: 72):
a) Siyasal partilerin topluma yabancılaşmasını önlemek.
b) Siyasal sistem içinde yönetimin karar alma süreçlerini parti gelenekleri doğrultusunda
yönlendirebilmek.
c) Partiye bağlı, özdeşleşmiş veya oy verenlerin gurur duymalarını sağlayacak, biz duygusu
geliştirecek faaliyetlerde bulunmak.
d) Siyasal kampanyaların organizasyonlarını yapmak.
e) Siyasal partilerin yerel teşkilatlarına yerel siyasal organizasyonlar için veri ve uzmanlık
desteği sağlamak.

Tanımlayıcı Araştırma Modeli: Tanımlayıcı
araştırma modelinin temel amacı,
eldeki problemin, bu problemle ilgili durumların,
değişkenlerin, ve değişkenler
arasındaki ilişkilerin ortaya konmasıdır.
Yapılan tanımlamaya dayanılarak ileriye
dönük tahminler yapmak da mümkün
olmaktadır. Bu tür araştırmalar genellikle
iki veya daha fazla değişken arasındaki
ilginin derecesinin belirlenmesini içerir.
Tanımlayıcı araştırmalarda amaç, esas
olarak ilgilenilen konularda tanımlamalar
yapabilmektir, yoksa ilgili konuda bir
neden-sonuç ilişkisi aramak değildir. Bu
açıdan neden-sonuç ilişkisi araştıran modelden
ayrılırlar. Bu modelin keşfe dayalı
modelden farkı ise, tanımlayıcı modelde
problemin kesin çizgileri ile ve açıklıkla
tanımlanmasıdır (Kurtuluş’dan akt.
Baytekin, 2012: 24). Bu tür araştırma
modelinin uygulanmasında gereksinim
duyulan veri ve bilgiler, ikincil kaynaklardan,
anket yöntemi aracılığı ile, gözlem
yöntemi ile ve simülasyon aracılığı
ile edinilebilir. Doğru cevap A'dır.

Siyasal iletişim kapsamında eleştirel teoride ve ana akım çalışmalar arasındaki en büyük farklılık; ana akım çalışmaların ulus devlet, anamalcı üretim ilişkileri ve buna bağlı politik kuramları verili olarak kabul etmeleri, eleştirel kuramın ise mevcut egemenlik ve iktidar ilişkileri içinde iletişim sürecinin mevcut yapının sürdürebilmesi için nasıl organize edildiğini meydana çıkarma uğraşıdır. Doğru cevap E'dir.

Siyasal partiler için gündem oluşturma önemli bir konudur. Siyasal iletişim yöntemleri kullanılarak gündem oluşturma ile halkın nezdinde siyasal partinin sorun çözücü ve güçlü olduğuna dair bir izlenim oluşur. Siyasal partiler bu konuda özellikle toplumun kanaat önderleri içinde sayılabilen medya profesyonelleri ile birlikte hareket ederek, basın yayın organlarında artık kolay biçimde gündem oluşturabilmektedir.Doğru cevap C'dir.

Propagandanın özünde bireylerin değil grupların ve toplulukların ikna edilmesi ve dolayısıyla genel kamu kanaatinin istenen yönde biçimlendirilmesi amacı yatmaktadır. Siyasal propaganda ile de amaçlanan, temsil edilen politik parti ve liderlerin ideolojisi ve felsefesi çerçevesinde, seçmenlerin bireysel olarak değil, ortak biçimde geliştirecekleri kamuoyu tutumlarına nüfuz etmektir. Doğru cevap E'dir.

Açıklayıcı kamuoyu araştırması, kısa zaman dilimi içinde meydana gelen değişimleri açıklamak için kullanılır. Bu tür araştırmalar siyasi kampanyaların sonunda kullanılır. Kısa aralıklarla 5-10 dakika küçük 100-200 kişilik gruplara bir kaç soruluk anket uygulanır. Doğru cevap C'dir.

Daha çok fen bilimleri alanında tercih edilen nicel  araştırma yönteminin siyaset biliminde kullanılması örnekleri olarak; seçmen tutumlarının belirlenmesine yönelik anket çalışmalarının yapılması, internet kullanıcılarının arama motorunda en çok hangi siyasal partiyi arattığının tespit edilmesi, seçmenlerin en çok hangi parti web sayfasını ziyaret ettiğinin saptanması, takipçi sayısının belirlenmesi konular ıgösterilebilir. Doğru cevap B'dir.

Bu yaklaşımda, dilin sosyal eylem yönünün vurgulaması amacıyla dil felsefesinde yer alan konuşma-eylem teorisi ve insanların kendi algı dünyalarını oluşturmak için günlük olaylarda dili nasıl kullandıkları üzerine yoğunlaşan ethno-metodolojiyi kullanılmaktadır. Doğru cevap: B'dir.

1977 seçimlerinde Adalet Partisi için Cenajans tarafından hazırlanan seçim kampanyası Türkiye’de siyasal reklâmcılığın başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Türk siyasal yaşamındaki siyasal reklamcılık uygulamalarına bakıldığında, oldukça dikkat çeken çarpıcı örneklere rastlanmaktadır. Bunlar arasında SHP’nin 1987 genel seçimlerinde gazetelerde tam sayfa olarak yayımlattığı “Beş yıl daha bir limon gibi sıkılmaya gücünüz var mı?” reklâmı önemli yer tutmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Nitel araştırma kuram oluşturmayı temel alan bir anlayışla sosyal olguları bağlı bulundukları çevre içerisinde araştırmayı ve anlamayı ön plana alan bir yaklaşımdır. Doğru cevap B'dir.

Geri besleme kanallarının tesisi çift yönlü bir iletişimi gerekli kılar. Doğru cevap D'dir.

Söylem analizi sadece geleneksel metodolojilere bir alternatif değil, aynı zamanda bu metodolojilerine yerleştirilmiş bakış açılarına karşı da bir alternatif olma özelliği taşımaktadır. Son yıllarda sosyal psikolojideki gelişimler doğrultusunda nitel araştırmalarda ön plana çıkan söylem analizi, esas olarak anlamın değişkenliğine odaklanmaktadır. Dolayısıyla bu yaklaşımda, dilin sosyal eylem yönünün vurgulaması amacıyla dil felsefesinde yer alan konuşma-eylem teorisi ve insanların kendi algı dünyalarını oluşturmak için günlük olaylarda dili nasıl kullandıkları üzerine yoğunlaşan ethno-metodolojiyi kullanılmaktadır. Bu bakımdan söylemanalizi, “anlam”ın çeşitliliği ve değişkenliğini analiz eden ileri düzey hermeneutik ve sosyal göstergebilim olarak nitelendirilebilir.

Nicel (kantitatif) araştırma yöntemi, araştırmacıya ölçülebilir ve orantılandırılabilir somut ve sayısal veriler sunan bir yöntemdir. Bu yöntem nitel araştırma tekniği ile karşılaştırıldığında araştırmacının herhangi bir öznel değerlendirme, kişileştirme ve buna bağlı sapmaların gerçekleşmesi olasılıklarına mahal vermeyen bir yöntemdir. Veriler sayısaldır ve sonuçlar tamamen objektiftir. Daha çok fen bilimleri alanında tercih edilen bu araştırma yönteminin siyaset biliminde kullanılması örnekleri olarak; seçmen tutumlarının belirlenmesine yönelik anket çalışmalarının yapılması, internet kullanıcılarının arama motorunda en çok hangi siyasal partiyi arattığının tespit edilmesi, seçmenlerin en çok hangi parti web sayfasını ziyaret ettiğinin saptanması, takipçi sayısının belirlenmesi konuları gösterilebilir.