SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI - Deneme Sınavı - 17

SGYD ’nin üçüncü fazı sistem tasarımıdır. Sistem tasarımında analist, alternatif çözüm önerilerini mantıksal ve fiziksel sistem özelliklerine dönüştürür. Sistemin girdileri, çıktıla­rı, arayüzleri, raporları, veritabanları ve bilgisayar süreçlerinin tamamı bu fazda tasarlanır.

Veritabanı tasarımı: Sistem veri yapısı tasarlanır ve bunların veritabanında karşılık ge­len yapıları gösterilir. Bu fazın paydaşları sistem tasarımcıları, sistem analistleri ve iş akışını paylaşmak üzere sistem kullanıcılarıdır. Tasarım sürecinin çıktıları, sistem geliştiricilere ve programcılara verilebilecek, sistem özelliklerini anlatan diyagram ve/veya yazılı raporlardan oluşur.

Sistem gerçekleştirme ve test fazında, özellikleri ortaya konulmuş olan sistem geliştirilir ve testleri tamamlanarak çalışır hale getirilir. Programlama sırasında, programcılar sistemi oluşturan yazılımı ve eski sistem ile yeni sistem arasındaki arayüzleri geliştirir.  Sistem, kullanıcılara teslim edilmeden önce hataların yakalanması halin­de, hataların çözümü çok daha az maliyetli olacaktır. Testler başlangıçta örnek veriler ile yapılırken teslimden önce testler gerçek veriler ile tamamlanır.

SGYD’nin son fazı Operasyon ve Bakımdır. Sistemin kurulup çalışmaya başladığı bu evre en uzun yaşam döngüsü fazıdır. Sistem işletmelerde çalışmaya başladıktan sonra kulla­nıcılar bazen işleyiş ile ilgili problemler olduğunu fark eder, yaşam döngüsünün erken fazlarında görülmeyen problemler ortaya çıkar ya da iyileştirme yapmayı talep eder. Bu nedenle sistemin kullanıldığı süre içerisinde, programcılar sistem desteği sağlamak üzere kullanıcıların talep ettiği, iş süreçlerindeki değişimler doğrultusunda sistemi günceller.

Sistem analizi ve tasarım süreçlerini farklı yaklaşımlar ile gerçekleştiren birçok model var­dır. Bu modeller ile farklı uygulama alanlarındaki bilgi sistemlerinin uygun sistem analizi ve gerçekleştirme araçları ile geliştirilmesi desteklenmiş olur. Sistem geliştirme yazılım modellerinden Doğrusal Ardışık Model, Prototip Model, Artımlı Model, Spiral Model, Bileşen Tabanlı Geliştirme Modeli ve Çevik Model izleyen kesimde açıklanacaktır.

Doğrusal ardışık model aynı zamanda Şelale Modeli (WaterFall Model) olarak da isimlendirilir

Bazı projelerde müşteri, sistemin genel hedeflerini tanımlar fakat ayrıntılı girdi, iş süreçle­ri veya çıktı gereksinimlerini belirtmez. Bazı durumlarda da geliştirme ekibi kullanılacak işletim sisteminden, yazılım verimliliğinden ve insan makine arayüzlerinin nasıl olması gerektiğinden emin olmayabilir. Bu ve benzeri durumlarda gereksinim oluşturmada pro­totip yaklaşımı en uygun yöntem olacaktır.

Çevik model (Agile Model) sistemin gereksinimlerini belirleme, tasarım, geliştirme ve kurulumunda artan yaklaşımı kullanır. Geliştirme sürecinde sistem gereksinimleri genel­de değiştiği durumlarda Çevik model en uygun yaklaşımlardan biridir.

CASE kaynakları:

İşlevsel gereksinimler bilgi sisteminin yapması gereken işleri tanımlayan gereksinimlerdir.

İşlevsel gereksinimler:

Servis gereksinimleri sistemin güvenilir, esnek ve genişletilebilir olması için gereken ihtiyaçları temsil eder.
• Sistemi kimler kullanacak ve bu kişiler nerede bulunuyorlar?
• Farklı tipte kullanıcılar olacak mı?
• Sisteme eklenecek eğitim cihazları ve materyali nedir?
• Sistemden ayrı olarak hangi eğitim cihazları ve materyali (program,
veritabanı vb.) geliştirilmelidir?
• Güvenilirlik/geçerlik gereksinimleri nedir?
• Sistem nasıl paketlenecek ve dağıtılacak?
• Nasıl bir belgelendirme gerekiyor?

Balık kılçığı diyagramı, diyagramın sağına (balık kafası) problemin adını yazarak başlar. Problemin muhtemel sebepleri ana omurgaya bağlı kılçıkların etrafına yazılır ve oklar ana omurgaya doğru çizilir. Kılçıklar genelde malzeme, makine, insan gücü, çevre ve metot olarak adlandırılır.

Gerçeklerin bulunması; araştırma, toplantılar, mülakatlar, anketler, örnekleme ve diğer teknikleri kullanarak sistem problemleri, gereksinimleri ve seçenekleri konusunda bilgi toplamak için kullanılan bir süreçtir.

Barry W. Boehm’in yazılım geliştirme projelerinde, sistem geliştirme fazında gereksinimlerdeki hataların geç tespit edilmesinin maliyetleri üzerine yaptığı araştırma tasarım fazında tespit edilen hatalı gereksinimin dü­zeltme maliyeti, gereksinim fazında tespit edilene göre 3 ila 6 kat daha fazladır. Operasyon ve bakım fazında tespit edilen hatalı gereksinimin düzeltme maliyeti yine gereksinim fa­zında tespit edilene göre 40 ila 1000 kat daha fazla olabilecektir.

Gerçekleri belirleme teknikleri:

• Mevcut belge, form ve dosyaların örneklenmesi
• Araştırma ve yerinde ziyaret
• İş ortamının gözlemlenmesi
• Anketler
• Mülakatlar
• Prototipleme
• Ortak gereksinim planlamasıdır.

Avantajlar

Yapısal mülakatlarda kısa ve doğrudan cevap alınması beklenen kapalı uçlu sorular sorulur.

Bir başka gerçekleri bulma tekniği prototiplemedir. Prototipleme genelde bir tasarım tekniğidir, ancak bu yaklaşım sistem geliştirme yaşam döngüsünün ilk dönemlerinde gerçeklerin bulunması ve gereksinimlerin analizi amacıyla da kullanılabilir.

Sistem, istenilen bir sonuca ulaşmak için birbiriyle ilişkili ve birlikte çalışan bir grup bileşendir. DVD oynatıcı, alıcı, hoparlör ve monitörden oluşan bir ev sinema sistemi örnek olarak verilebilir.