ŞİRKETLER MUHASEBESİ

• Dağılma (infisah)

• Dağıtılma (fesih)

Şahıs şirketleri çeşitli nedenlerden dolayı tasfiye olurlar. Tasfiye nedenleri Türk Ticaret Kanunu ve Borçlar Kanununda sayılmıştır. Bunları şöyle sıralayabiliriz;

• Şirket ortaklarının aldığı dağılma kararı,

• Şirkettin başka bir şirketle birleşmesi,

• Şirketin sözleşmesinde belirlenmiş amaca ulaşmış olması,

• Şirketin sözleşmesinde belirlenmiş amaca ulaşma olanağının kalmaması,

• Konkordato ile sonuçlanmış olsa bile şirketin iflası,

• Şirket sözleşmesinde belirlenen sürenin dolması,

• Şirketin sermayesinin tamamının ya da ü.te ikisinin yok olması durumunda ortakların sermayenin tamamlanmasına ya da kalan sermaye ile faaliyetlere devam edilmesine karar almamış olması,

• Şirket ortaklarından birisinin iflas etmiş olması,

• Ortak sayısının ikinin altına inmesi,

• Şirket ortaklarından birinin .lümü,

• Şirketin dağılmasına mahkemece karar verilmiş olması,

• Bir ortağın üzerine düşen görevi yerine getirmemesi,

• Bir ortağın herhangi bir nedenle iş yapma kabiliyetini ve yeteneğini kaybetmesi,

• Bir ortağın kişisel yarar sağlayıp şirketin unvanını ve varlıklarını k.tüye kullanması,

• Bir alacaklının mahkemeden fesih isteğinde bulunması,

• Ortaklardan birisinin şirketin yönetiminde ve hesaplarında bilinçli olarak yanlışlık yapması,

Yukarıda sayılan nedenler şahıs şirketlerinin tümü için geçerli olmasına rağmen komandit şirketler açısından bazı özel durumlar vardır. Örneğin komandit şirketler de komandite ortak (sınırsız sorumlu ortak) şirketten ayrılması halinde şirket sona erer.

• Tasfiyeye başlamadan önce, şirketin envanterini yapar ve “Tasfiyeye Başlama Bilançosu”nu çıkarır.

• Şirketin tutması gereken defterleri tutar.

• Şirketin henüz sonuca bağlanmamış işlerini tamamlar. Ancak tasfiyenin gerçekleşmesi ile ilgili olmayan işler yapamaz.

• Alacakları tahsil eder. Zamanı gelmemiş alacaların vadesi gelmemiş alacakların vadesini beklemeden peşin değerleri (ıskontolu değer) üzerinden tahsil eder.

• Mevcutları paraya çevirir. Taşınabilir (menkul) mallar pazarlıkla ve açık artırma ile satılır. Taşınmazlar (gayrimenkuller) açık artırma ile satılabilir. Ortaklar oybirliği ile karar vermedikçe mallar toptan satılamaz.

• Şirketin borçlarını öder, taahhütlerini yerine getirir. Vadesi gelmemiş borçları peşin değer (ıskontolu değer) üzerinden öder. Alacaklılar peşin değeri kabul etmek zorundadır.

• Tasfiye sonunda “Tasfiye Sonu Bilançosu” düzenler. Bu bilançoya göre her bir ortağın şirketten alacağını hesaplar ve nakit olarak öder.

• Eğer şirketin paraya çevrilen mevcutları ve alacakları şirketin borçlarını ödemeye yetmezse kalan kısım için ortaklara başvurur.

• Tasfiye işlemleri bittikten sonra, tutulan muhasebe defterlerini ortaklardan birisine ya da notere teslim eder.

• Şirketin ticaret unvanının ticaret sicilinden silinmesi için gerekli işlemleri yapar; tasfiye işlemlerinin bittiğini ve şirketin kapandığını vergi dairesine ve ilgili diğer kurumlara yasal süre içinde bildirir.

•  Tasfiyeye baş lama bilançosu hazırlanır.

•  Yasal defterler tutulur.

•  Varlıklar nakite çevrilir.

• Alacaklar tahsil edilir.

• Borçlar ödenir.

• Verilmesi gereken beyannameler verilir.

• Tasfiye sonu bilançosu çıkarılır.

• Tasfiye sonu kalan tutar ortaklara ödenir ve hesaplar kapatılır.

• Defterler bir ortağa ya da notere teslim edilir.

•  Tasfiyeye başlama bilançosu düzenlenir.

•  Tasfiyeye başlama bilançosuna dayanarak yevmiye defterinde açılış  kayıtları yapılır.

•  Tasfiye dönemindeki yevmiye ve büyük defter kayıtları  yapılır.

•  Tasfiye sonu bilançosu düzenlenir.

•  Tasfiye sonu kapanış  işlemleri yapılır.

• Kasadaki paranın tamamı Ziraat Bankasındaki hesaba yatırılmıştır.

• Müşterilerden olan alacaklar 72.000 olarak tahsil edilmiştir.

• Alacak senetleri 100.000 peşin değer üzerinden tahsil edilmiştir.

• Şüpheli ticari alacakların ancak 8.000’si tahsil edilebilmiştir.

• Ticari mallar 240.000 +KDV(%18) satılmıştır.

• Makineler 360.000 +KDV(%18) satılmıştır.

• Bankalara olan kredi faizi ile birlikte 260.000 olarak ödenmiştir.( 20.000 faiz)

• Satıcılara olan borç bilançoda görülen değer üzerinden ödenmiştir.

• Borç senetleri 160.000 peşin değer (ıskontolu) üzerinden ödenmiştir.

• Farklı tarihlerde 20.000 tasfiye ile ilgili gider ve 3.600 KDV ödenmiştir.

• KDV ile ilgili işlemler yapılmış ve KDV’den dolayı oluşan borç vergi dairesine bildirilmiş ve ödenmiştir.

-…… tarihinde tasfiye işlemleri sonuçlandırılmış ve tasfiye sonucu kalan para ortaklara sermaye paylarına oranlı olarak dağıtılmış ve ödenmiştir.

Şimdi yukarıda ki bilgilere dayanarak şirketin tasfiye işlemlerine ilişkin muhasebe kayıtlarını yapalım

Yapılacak işlemler şöyle sıralanabilir;

• Öncelikle tasfiye bilançosuna dayanarak açılış kayıtları yapılmalıdır.

• Sonra tasfiye işlemlerine ilişkin muhasebe kayıtları yapılır.

• Tasfiye sonu bilançosu düzenlenir.

• Tasfiye sonu bilançosundaki kalan değerler ortaklara dağıtılır ve ödenir.

•  Sözleş mede belirtilen nedenlerle, (sürenin dolması  gibi)

• Şirketin amacı na ulaş ması  ya da ulaş ama olanağının kalmaması ,

•  Genel Kurul Kararı  ile

•  Ortaklardan birinin talebi üzerine haklı  nedenlerden dolayı  mahkeme kararıyla,

• Şirketin başka bir şirketle birleşmesi

• Şirketin iflasına karar verilmesi,

• Kanunda öngörülen diğer sona erme hâllerinde.

Limited şirketlerde tasfiye usulü ile tasfiyede şirket organlarının yetkileri hakkında anonim şirketlere ilişkin hükümler uygulanır (TTK 643).

a. Sürenin sona ermesine rağmen işlere fiilen devam etmek suretiyle belirsiz süreli hâle gelmemişse, esas sözleşmede öngörülen sürenin sona ermesiyle,

b. İşletme konusunun gerçekleş mesiyle veya gerçekleş mesinin imkânsız hâle gelmesiyle,

c. Esas sözleş mede öngörülmüş  herhangi bir sona erme sebebinin gerçekleşmesiyle,

d. Alınan genel kurul kararıyla,

e. İflasına karar verilmesiyle,

f. Kanunlarda öngörülen diğer hâllerde, sona erer (TTK. 529).

Tasfiye memurları, şirket adına karlı da olsa yeni bir işe başlayamazlar, karar alamazlar

10.000/30.000x1: 0.33