ŞİRKETLER MUHASEBESİ

Bir ortak en az 1 pay en fazla 5.000 pay sahibi olabilir.

Ülkelerin ekonomik ve sosyal yapılarına göre değişik kooperatif türleri görmek olanaklıdır. Kooperatifleri çeşitli şekilde sınıflandırmak olanaklıdır. Örneğin tarım alanında kurulmuş birçok kooperatif bulunmaktadır. Bu sebeple kooperatifleri tarım amaçlı kooperatifler ve tarım dışı amaçlı kooperatifler olarak sınıflandırılabilir.

Ortaklarca kuruluş sermayesinin ¼’ün bankaya bloke edilmesi gerekir.

Kooperatiflerin 3 organı bulunmaktadır: 
• Genel kurul
• Yönetim kurulu
• Denetçiler

Genel kurulu toplantıya çağırmaya yetkili olanlar şunlardır;
• Yönetim kurulu
• Ana sözleşme ile bu hususta yetkili kılınan diğer bir organ
• Denetçiler kurulu,
• Ortağı olduğu üst birlik
• Tasfiye memurları
• Dört ortaktan az olmamak kaydıyla ortak sayısının en az onda birinin isteği

Aşağıdaki dört şarttan en az üçünü sağlayan birlikler, T.T.K. çerçevesinde bağımsız denetime tabi olacaktır:
• Aktif toplamı: Kırk milyon ve üstü Türk Lirası,
• Yıllık net satış hasılatı: Elli milyon ve üstü Türk Lirası,
• Bağlı kooperatiflerin ortak sayısı: Üç bin ve üstü,
• Çalışan sayısı: Yüz elli ve üstü.

Yardımcı Defterler:
• Stok giriş-çıkış defteri veya kartları.
• Sabit Kıymetler ve Demirbaş defteri
• Kıymetli evrak defteri
• Teftiş Defteri,
• Gelen-giden evrak kayıt defteri

Kooperatifin Kurumlar Vergisi mükellefi olmaması için öngörülen koşullar şunlardır;
Sermaye üzerinden kazanç dağıtmaması,
Yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi,
Yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması,
Sadece ortaklarla iş yapılması,
Üst kuruluşa (birliğe) üye olunması.

Kardan (gelir- gider farkı) yapılacak kesintiler şöyle sıralanabilir;
Yasal olarak gelir gider farkından ilk önce yedek akçe (%10) ayrılır.
Eğer üst kuruluşa üye olunmuşsa üst kuruluş fonu olarak % 1 ayrılır.

Doğru yanıt B seçeneğidir. Kooperatifler uygulanan politikaları belirleme ve karar alma konularına katılan üyelerce kontrol edilen demokratik organizasyonlardır. Üyeler eşit oy hakkına sahiptir. Bu durum demokratik yönetim ilkesinin bir sonucudur.

Doğru yanıt A seçeneğidir. Kooperatiflerde bir ortak en az 1 pay en fazla 5.000 pay sahibi olabilir. Kooperatiflerde üyeler eşit oy hakkına sahiptir. Ortaklı payı ne kadar olursa olsun her ortak bir oy hakkına sahiptir.

Doğru yanıt C seçeneğidir. Tarım dışı amaçlı kooperatifler şunlardır: Üretim kooperatifleri, Tüketim kooperatifleri, Kredi kooperatifleri, Yapı kooperatifleri, Taşıma kooperatifleri, Ecza kooperatifleri, Diğer kooperatifler

Doğru yanıt A seçeneğidir. Kooperatifler sermayenin tümü kurucu ortaklarca taahhüt edildiği için ani kuruluş hükümlerine tabi olurlar.

Doğru yanıt B seçeneğidir. Tüzel kişiliğe sahip olan kooperatiflerin genel kurul, yönetim kurulu ve denetçiler olmak üzere üç organı vardır. Genel kurul, kooperatifin en yüksek karar organıdır ve bütün ortaklardan oluşur. Ortaklar haklarını genel kurulda kullanırlar.

Doğru yanıt B seçeneğidir. Kooperatif ortaklarının kuruluşta sermayeyi ödeyeceklerini taahhüt etmeleri durumunda kooperatifin sermayesinin kaydedildiği 500 SERMAYE hesabına artış kaydedilir. Bu hesap bir kaynak hesabı olduğu için hesapta artış alacak tarafına yazılır. Diğer taraftan taahhütte bulunulan sermaye tutarı henüz ödenmediği için aynı kayıtta 501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE hesabı da artırılır. Bu hesap pasifi düzenleyici (eksiltici) bir hesap olduğu için artışı hesabın borç tarafına yazarız.

Doğru yanıt A seçeneğidir. Ortaklar kuruluş esnasında sermaye taahhütlerinin 1/4’ünü yerine getirdiklerinde, yani kooperatife ödeme yaptıklarında para bankada bloke altına alınır ve 102 Bankalar hesabının altında Bloke Paralar adında bir alt hesabın borç tarafına kaydedilir. Kuruluş işlemi tamamlandıktan sonra Bankadaki paranın üzerindeki bloke kaldırılır ve bankadaki para 102 Bankalar hesabı Bloke Paralar hesabından alacak kaydı yapılarak çıkarılır ve 102 Bankalar hesabının altında Mevduat adını taşıyan alt hesabın borcuna aktarılır.

Doğru yanıt C seçeneğidir. Kooperatiflerin özelliklerinden birisi değişir sermayeli olmasıdır. Kooperatife ortak olmak ve ortaklıktan çıkmak serbesttir. Bu sebeple sermayenin değişmesi durumunda şirketlerde olduğu gibi yasal işlemler yapılmasını gerektirmez. Ortaklıktan ayrılan ortağın sermaye payı 500 SERMAYE hesabından düşülür (hesaba azalış kaydı yapılır) ve ortağa ödenmek üzere 336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR hesabına alınır (hesaba alacak kaydı yapılır). Ayrılan ortağa sermaye payı ödendiğinde ise 336 nolu hesap kapatılır. Bu kayıt, ortağın kooperatiften ayrılacağını beyan etmesi durumunda yapılacak kayıttır.

Doğru yanıt E seçeneğidir. Kâr dağıtımı önceki dönem kârından yapılır. Yeni dönemin başında önceki dönem kârının yer aldığı Dönem Net Kârı hesabı kapatılarak Geçmiş Yıllar Kârları hesabına alınır. Kâr dağıtımı da bu hesaptan yapılır. Dolayısıyla kâr dağıtım kaydında Dönem Net Kârı hesabı kullanılmaz.

Doğru yanıt D seçeneğidir. Tasfiye sürecinde kâr çıkması durumunda kârdan yedek ayrılmaz. Çünkü kooperatif faaliyetlerini sonlandırarak tüzel kişiliğine son verecektir.