ŞİRKETLER MUHASEBESİ

Anonim şirket en az 50.000 tl sermaye ile kurulur.

Kayıtlı sermaye sistemini seçen halka açık olmayan anonim şirketlerde başlangıç sermayesi 100.000 TL’den aşağı olamaz.

Kurucu ortaklar tarafından esas sözleşmenin yazılı olarak hazırlanması, bir anonim şirketin kuruluş sürecindeki ilk aşamadır.

Varlıklarda değer artışı sermaye azaltımı için bir neden olamaz.

(Dönem karı + Kanunen kabul edilmeyen giderler - Vergiden muaf gelirler ve indirimler = Mali kar) - Kurumlar Vergisi (% 20) - Geçmiş yıllar zararları = Dağıtılabilir kar

Yıllık kârın yüzde beşi, ödenmiş sermayenin yüzde yirmisine ulaşıncaya kadar genel kanuni yedek akçeye ayrılır.

Dönem Kârı (Ticari Kâr)
(+) Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler
(-) Vergiden Muaf Gelirler ve İndirimler
Mali Kâr
(-) Kurumlar Vergisi (%20)
Dönem Net Kârı (Vergi Sonrası Kâr)
(-) Geçmiş Yıllar Zararları
Dağıtılabilir Kâr

Başka işletmelerin hisse senetlerini almak anonim şirketler için sermaye artırımı yollarından biri değildir.

Sermaye Piyasası Kanunu’nda düzenlenen ve dolayısıyla halka açık şirketleri ilgilendiren bir kavram olan kayıtlı sermaye; şirket ana sözleşmesinde hüküm bulunmak kaydıyla, yönetim kurulu kararıyla TTK’nın sermaye artırımına ilişkin hükümlerine tabi olmaksızın hisse senedi çıkarılabilecek en yüksek tutarı gösterir.

Doğru yanıt A seçeneğidir. Çok sayıdaki ve farklı yerlerdeki kişilere ait sermaye ve bilgi birikiminin üretime dönüştürülmesi, işletme uygulamalarının daha kurumsal bir yapıya dönüştürülmesi vb. amaçlarla kurulan sermaye şirketlerinden birisi anonim şirkettir. Özelikle küçük tasarrufların birleştirilerek büyük sermaye tutarlarına dönüştürülmesi açısından taşıdığı önem nedeniyle yaygın olarak kurulurlar.

Doğru yanıt B seçeneğidir. Tüzel kişiliğe sahip olan anonim şirkette genel kurul ve yönetim kurulu olmak üzere iki yönetim organı vardır. Genel kurul, anonim şirketin en yüksek karar organıdır ve bütün hisse senedi sahiplerinden oluşur. Hisse senedi sahipleri şirket işlerine ilişkin haklarını genel kurulda kullanırlar.

Doğru yanıt A seçeneğidir. Şirket, ticaret siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. Tescilden önce şirket adına işlem yapanlar ve taahhütlere girişenler, bu işlem ve taahhütlerinden şahsen ve müteselsilen sorumludur. İşlem ve taahhütlerin, ileride kurulacak olan şirket adına yapıldığı açıkça bildirilmiş ve tescil işleminden sonra üç ay içinde bu taahhütler şirket tarafından kabul edilmişse, yalnız şirket sorumlu olur. Şirketçe kabul edilmemişse kuruluş giderleri kurucular tarafından karşılanır

Doğru yanıt E seçeneğidir. Muhasebe Sistem Tebliğlerine göre şirketler, kuruluş aşamasında katlanılan giderleri aktifleştirebilecekleri gibi doğrudan gider hesaplarında da izleyebilirler. Bu örnekte kuruluş giderleri doğrudan giderleştirilmiştir. Bilançoda gösterilmemiştir.

Doğru yanıt C seçeneğidir. Muhasebe Sistem Tebliğlerine göre şirketler, kuruluş aşamasında katlanılan giderler aktifleştirebilecekleri (bilançoda) gibi doğrudan gider hesaplarında da (gelir tablosunda) izleyebilirler. Bu örnekte kuruluş giderleri doğrudan giderleştirilmiştir. Şirketin kuruluş ve örgütlenme giderleri ile ilgili olarak ortağa borçlanması durumunda yapılacak muhasebe kaydı şu şekilde olacaktır: 770 Genel Yönetim Giderleri hesabı borçlandırılır, 191 İndirilecek KDV hesabı borçlandırılır, 331 Ortaklara Borçlar hesabı alacaklandırılır.

Doğru yanıt C seçeneğidir. Ortakların sermaye taahhütlerini nakit ve ayni sermaye koyarak yerine getirmeleri durumunda şirketin varlık toplamında artış meydana gelir. Diğer taraftan, taahhüdün yerine getirilmesiyle bilançonun pasifinde yer alan düzenleyici bir hesapta (501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı) azalış kaydı yapılacağı için şirketin kaynak toplamı da artacaktır. Bu durumda, sermaye taahhüdünün ortaklar tarafından yerine getirilmesi yani şirkete ödemenin yapılmasıyla şirketin hem varlıkları hem de kaynakları artacaktır. Bu işleme ilişkin olarak yapılacak muhasebe kaydı şöyle olacaktır: Kasa Hesabı 30.000 borçlu, Ticari Mallar Hesabı 30.000 borçlu, Binalar Hesabı 30.000 borçlu, Ödenmemiş Sermaye Hesabı 90.000 alacaklı.

Doğru yanıt B seçeneğidir. Dağıtılmamış kârlar ve sermaye yedekleri şirketin öz kaynak unsurlarıdır. Şirketin, önceki yılda elde ettiği kârlardan dağıtmayarak elde tuttuğu kısımları ve önceki dönemlerde sermaye hareketleri sonucu ortaya çıkmış fazlalıkları sermayesine ekleyerek sermayesini artırması iç kaynak kullanımı yoluyla sermaye artışı olarak değerlendirilir.

Doğru yanıt A seçeneğidir. Bu işleme ilişkin olarak yapılacak kayıtta; 10 Hazır Değerler grubunda yer alan 102 Bankalar hesabına artış kaydı, 50 Ödenmiş Sermaye grubunda yer alan bir düzenleyici hesap olan 501 Ödenmemiş Sermaye hesabına azalış kaydı ve 52 Sermaye Yedekleri grubunda yer alan 520 Hisse Senedi İhraç Primleri hesabına artış kaydı yapılır. Bu durumda, söz konusu hesapların yer aldığı grupların tutar toplamında artış meydana gelir. Dikkat edilmesi gereken nokta, Ödenmemiş Sermaye hesabının pasifi düzenleyici bir hesap olduğudur. Pasifi düzenleyici bir hesapta azalış kaydı yapmak hesabın bulunduğu grubun dolayısıyla pasif toplamının artması yönünde bir etki yapar.

Doğru yanıt D seçeneğidir. Sıklıkla karşılaşılmamakla birlikte, anonim şirketlerde sermaye azaltımına gidilmesi söz konusu olabilmektedir. Sermaye azaltımında aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:

- Ortaklardan hisse senetleri toplanır ve bedelleri ödenir. Böylece hisse senedinin nominal değeri değiştirilmeden hisse senedi sayısı azaltılır.

- Piyasadan hisse senetleri toplanır ve iptal edilir.

- Yeni ihraç edilen nominal değeri daha düşük hisse senetleri eski hisse senetleriyle değiştirilir.

Bu örnekte, şirketin borsada işlem gören aynı tutardaki hisse senetleri satın alınarak iptal edilmiştir.

Doğru yanıt A seçeneğidir. Hesaplama şöyledir:

Dönem Kârı (Ticari Kâr) 40.000

(+) Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler 6.000

(-) Vergiden Muaf Gelirler ve İndirimler (8.000)

Mali Kâr 38.000

(-) Kurumlar Vergisi (%20) (7.600)

Dönem Net Kârı (Vergi Sonrası Kâr) 30.400

Şirket tüzel kişiliğe sahiptir.