ŞİRKETLER MUHASEBESİ

Sorumluluğu sınırlı olmayan ortaklara komandite, sorumluluğu şirkete koyduğu ser­maye ile sınırlı olan ortaklara ise komanditer denir.

Şirketi temsile yetkili kimselerin ad ve soyadları, bunların yalnız başına mı, yoksa birlikte mi imza koymaya yetkili olduklarının belirlenmesi zorunludur.

Bir komanditer ortak, kişisel emeğini ve ticari itibarını sermaye olarak koyamaz. Sermaye olarak konulabilecek iktisadi kıymetler şunlardır;

Devrolunabilen ve nakden değerlendirilebilen her türlü değer.

501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı, ortakların şirket sözleşmesi ile ödemeyi taahhüt et­tikleri sermaye paylarından doğan borçlarını izlemek için kullanılan pasifi düzenleyici bir hesaptır. Bu hesap ortakların koymayı taahhüt ettikleri sermaye kadar borçlandırılır.

Şirketten bir ortağın çıkarılması sermaye azaltılmasının bir nedenidir.

Komandit şirketler aşağıdaki yöntemlerle sermayelerini artırabilirler.

1. Ortakların sermaye paylarını nakit veya nakit dışındaki varlıklarla artırmaları,
2. Ortakların şirketteki kâr paylarını çekmeyip sermayeye eklemeleri,
3. Şirkete yeni ortak alınması,
4. Başka bir şirketle birleşme.

Şirket ortaklarının şirket faaliyetlerinden doğan kâr payı alacakları “331 Ortaklara Borçlar” hesabında izlenir. Ortakların şirketteki kâr paylarını çekmeyip sermayeye eklemeleri yani ek sermaye taahhütlerini yerine getirmeleri durumunda 331 Ortaklara Borçlar hesabı borçlandırılır.

Şirketin önceki dönem kârından ortaklara düşen payların cari hesaplarına kaydında 570 GEÇMİŞ YILLAR KARLARI HS borçlandırılır 331 ORTAKLARA BORÇLAR HS. alacaklandırılır.

Zarar paylarının ortaklar tarafından ödenmesi durumunda 131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS.’na alacak kaydı yapılır.

Şirket, komanditeler tarafından yönetilir. Komanditerler, şirket işlerini görmeye görevli ve yetkili olmadıkları gibi, yönetim hakkını haiz kişilerin yetkileri içinde yaptıkları işlere itiraz da edemezler. Ancak, olağanüstü iş ve işlemlerde, şirket sözleşmesinin değiştirilmesi, tür değiştirme, birleşme ve bölünme gibi yapısal değişikliklerde; şirkete ortak alınması, çıkarılması ve payın devri türünden temel işlemlerde oy hakkına sahiptirler.

Sadece komanditer ortak olmak koşulu ile tüzel kişiler de komandit şirketlere ortak olabilmektedir. Bu durum kollektif şirketlerde söz konusu değildir.

Şirketin uğradığı büyük  zararlar ortaklar tarafından karşılanamadıysa sermaye azaltımına gidilir.

Sermaye arttırımında Ödenmemiş Sermaye Hs. borçlandırılır, Sermaye Hs. alacaklandırılır?

Şirkette atıl olarak tutulan sermaye, daha verimli alanlarda kullanılmak üzere, ortaklar tarafından şirketten çekilir. Böyle bir durumda ortakların şirketteki sermaye payları azaltılır. Her iki hesap pasif karakterli olduğu için Sermaye Hs. azaldığı için borçlandırılır. Şirketin ortaklarına azaltılan sermaye kadar borcu doğduğu için hesap alacaklandırılır.

Önceki dönem zararının ortakların cari hesabına kaydını ifade eder. Geçmiş Yıllar Zararları Hs. Ortaklardan Alacaklar Hs.'na devredilerek kapatılır.

Komandit şirket, adi komandit şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket olmak üzere iki türe ayrılır. Adi komandit şirket bir şahıs şirketi türü iken sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket ise bir sermaye şirketi türüdür. Bu nedenle "sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket" komandit şirket olupta bir sermaye şirketinin özelliklerini taşımaktadır.