ŞİRKETLER MUHASEBESİ - Deneme Sınavı - 9

ŞİRKETLER NEDEN BİRLEŞMEK İSTER?

• Büyüme isteği
• Sinerji etkisi yaratmak
• Faaliyet ve ürün çeşitlendirmesi yapmak
• Daha çok fon sağlamak
• Kaliteli personele veya teknolojiye sahip olma ihtiyacı
• Değerli sınai haklara sahip olma isteği

• Vergi avantajlarından faydalanmak
• Hisse senetlerinin Pazar değerini artırma ve fiyat/kazanç oranını yükseltmek
• Ortakların likiditesini artırmak
• Ele geçirmeyi önleme için

işletmeler birleşirken TTK’ nun 137. Maddesinde belirlenmiş
olan şartlara göre bu işlemi gerçekleştirebilirler.

Ekonomik Faaliyet Alanlarına Göre Şirket Birleşmeleri
1. Yatay Birleşme: Aynı veya birbirini tamamlayıcı mal ve hizmetler üreten ve ürünlerini aynı coğrafi pazarlara sunan şirketlerin birleşmesidir.
2. Dikey Birleşme: Birleşen iki şirketten birinin, diğer şirketin mal ve hizmet girdilerinin bir bölümünü üretmesi ve/veya ürün çıktılarını değerlendirmesi (pazarlama
gibi) halinde oluşan birleşme şeklidir.
3. Karma Birleşme: Birbiriyle doğrudan ilgili olmayan iş kollarında bulunan işletmelerin birleşmesidir.
4. Coğrafi Birleşme: Coğrafi birleşmeler işletmelerin bulundukları ülke sınırlarının
ötesinde, gerek ileriye doğru, gerekse yatay ve doğrudan ilgili olmayan işletmelerle
birleşerek uluslararası ve uluslar ötesi faaliyetler gösterebilmeleri işlemidir.

Hukuki Yapılarına Göre İşletme Birleşmeleri

1. Tröst:

2. Holding:

3. Konsorsiyum:

4. Kartel:

5. Konsern:

Tröst: Bir ekonomide serbest ticareti sınırlamak veya ortadan kaldırmak gayesiyle
piyasaya hâkim olmak düşüncesiyle meydana getirilen işletmeler arası birleşmeler.
Tröst aynı sanayi dalında çalışan işletmelerin yatay birleşmeleridir.

Holding: Bir kişinin, bir grup girişimcinin veya bir ailenin birçok alanda faaliyet
gösteren şirketleri olabilir. Fazla büyük olmanın bir sonucu ise bu şirketlerin yönetimlerinin zorlaşması ve ortak bir misyon etrafında idare edilme güçlüğüdür.
Böyle bir durumda şirket sahipleri, bu şirketleri belli bir çatı altında toplamak isteyebilirler. Bunu da ya bir holding kurarak ya da bir şirketler grubu oluşturarak gerçekleştirirler.

Konsorsiyum kelime olarak “belirli bir iş için kurulan birlik ve ortaklık” anlamına gelir. iki veya daha fazla işletmenin, büyük sermaye gerektiren
faaliyet alanlarında (köprü, baraj, liman, termik santrali gibi) bir araya gelerek birleşmeleri söz konusudur.

Kartel, bağımsız tüzel kişilik sahibi firmaların aralarında rekabete son vermek veya rekabeti sınırlı tutmak amacıyla yaptıkları bir anlaşmadır.

Konsern: İki veya daha çok işletmenin, finansal ve teknik yönden daha güçlü olabilmek için ekonomik bağımsızlıklarını tamamen veya kısmen kaybettikleri ancak
hukuki bağımsızlıklarını kaybetmeden bir araya gelmeleridir.

Karma Birleşme: Birbiriyle doğrudan ilgili olmayan iş kollarında bulunan işletmelerin birleşmesidir.

Her şirket belirli bir sermaye tutarı karşılığında kurulur.

Şirketin amacına, faaliyet konusuna ve hacmine uygun olarak ortaklar tarafından taahhüt edilen bu sermaye tutarına esas (nominal) sermaye denir.

Şirketin amacına, faaliyet konusuna ve hacmine uygun olarak ortaklar tarafından taahhüt edilen bu sermaye tutarına esas (nominal) sermaye denir.

Esas sermayenin ortaklar tarafından yerine getirilen kısmı ödenmiş sermaye; henüz yerine getirilmemiş kısmı ise ödenmemiş sermaye olarak adlandırılır.

Esas sermayenin ortaklar tarafından yerine getirilen kısmı ödenmiş sermaye; henüz yerine getirilmemiş kısmı ise ödenmemiş sermaye olarak adlandırılır.

Esas sermayenin ortaklar tarafından yerine getirilen kısmı ödenmiş sermaye; henüz yerine getirilmemiş kısmı ise ödenmemiş sermaye olarak adlandırılır.

Kurucu ortaklar sermaye taahhütlerini ayni olarak da yerine getirebilirler.

Şirketler zaman içerisinde çeşitli nedenlerle kuruluş aşamasında koydukları sermayeyi değiştirmek zorunda kalabilirler. Bu değişiklik sermaye artırımı veya azaltılması şeklinde olur.

Şirketler zaman içerisinde çeşitli nedenlerle kuruluş aşamasında koydukları sermayeyi değiştirmek zorunda kalabilirler. Bu değişiklik sermaye artırımı veya azaltılması şeklinde olur.

İzleyen dönemlerde kâr elde edilmesi durumunda önceki dönemlerden devreden zarar bu kârdan mahsup edilebilir.  Şirketin ayırmış olduğu yedekler varsa, dönem zararı bu yedeklerden karşılanabilir.  Şirket zararı normal faaliyet koşullarında kapatılamayacak kadar büyük tutarlara ulaşmışsa, sermaye azaltımı yoluna gidilebilir.  Zararının geçmiş yıllar zararları hesabına aktarılmasında "Geçmiş yıllara zararları hesabı" borçlandırılır.