ŞİRKETLER MUHASEBESİ - Deneme Sınavı - 18

Bir ortak en az 1 pay en fazla 5.000 pay sahibi olabilir.

Ülkelerin ekonomik ve sosyal yapılarına göre değişik kooperatif türleri görmek olanaklıdır. Kooperatifleri çeşitli şekilde sınıflandırmak olanaklıdır. Örneğin tarım alanında kurulmuş birçok kooperatif bulunmaktadır. Bu sebeple kooperatifleri tarım amaçlı kooperatifler ve tarım dışı amaçlı kooperatifler olarak sınıflandırılabilir.

Ortaklarca kuruluş sermayesinin ¼’ün bankaya bloke edilmesi gerekir.

Kooperatiflerin 3 organı bulunmaktadır: 
• Genel kurul
• Yönetim kurulu
• Denetçiler

Genel kurulu toplantıya çağırmaya yetkili olanlar şunlardır;
• Yönetim kurulu
• Ana sözleşme ile bu hususta yetkili kılınan diğer bir organ
• Denetçiler kurulu,
• Ortağı olduğu üst birlik
• Tasfiye memurları
• Dört ortaktan az olmamak kaydıyla ortak sayısının en az onda birinin isteği

Aşağıdaki dört şarttan en az üçünü sağlayan birlikler, T.T.K. çerçevesinde bağımsız denetime tabi olacaktır:
• Aktif toplamı: Kırk milyon ve üstü Türk Lirası,
• Yıllık net satış hasılatı: Elli milyon ve üstü Türk Lirası,
• Bağlı kooperatiflerin ortak sayısı: Üç bin ve üstü,
• Çalışan sayısı: Yüz elli ve üstü.

Yardımcı Defterler:
• Stok giriş-çıkış defteri veya kartları.
• Sabit Kıymetler ve Demirbaş defteri
• Kıymetli evrak defteri
• Teftiş Defteri,
• Gelen-giden evrak kayıt defteri

Kooperatifin Kurumlar Vergisi mükellefi olmaması için öngörülen koşullar şunlardır;
Sermaye üzerinden kazanç dağıtmaması,
Yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi,
Yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması,
Sadece ortaklarla iş yapılması,
Üst kuruluşa (birliğe) üye olunması.

Kardan (gelir- gider farkı) yapılacak kesintiler şöyle sıralanabilir;
Yasal olarak gelir gider farkından ilk önce yedek akçe (%10) ayrılır.
Eğer üst kuruluşa üye olunmuşsa üst kuruluş fonu olarak % 1 ayrılır.

ŞİRKETLER NEDEN BİRLEŞMEK İSTER?
• Büyüme isteği
• Sinerji etkisi yaratmak
• Faaliyet ve ürün çeşitlendirmesi yapmak
• Daha çok fon sağlamak
• Kaliteli personele veya teknolojiye sahip olma ihtiyacı
• Değerli sınai haklara sahip olma isteği
• Vergi avantajlarından faydalanmak
• Hisse senetlerinin Pazar değerini artırma ve fiyat/kazanç oranını yükseltmek
• Ortakların likiditesini artırmak
• Ele geçirmeyi önleme için

Diğer seçeneklerde bulunan birleşme türleri "ekonomik faaliyet alanlarına göre şirket birleşmesi"dir.

Kartel: Kartel, bağımsız tüzel kişilik sahibi firmaların aralarında rekabete son vermek veya rekabeti sınırlı tutmak amacıyla yaptıkları bir anlaşmadır. Firmaların fiyat politikaları, satış şartları, üretim miktarları, sürüm alanları, yatırım programları, reklam harcamaları, kâr marjları, araştırma bütçeleri, komisyoncu ve pazarlamacılara ödedikleri yüzdeler kartel anlaşmalarına konu olabilir.

Konsern: İki veya daha çok işletmenin, finansal ve teknik yönden daha güçlü olabilmek için ekonomik bağımsızlıklarını tamamen veya kısmen kaybettikleri ancak hukuki bağımsızlıklarını kaybetmeden bir araya gelmeleridir. Konsernler, üretim, pazarlama, satın alma, araştırmageliştirme gibi konularda işbirliğine girişirler. Konsern üyeleri genellikle dikey büyüme oluşturarak, birbirlerini tamamlarlar. Bu durumda, birisinin çıktısı, diğerinin girdisi olmaktadır. Konsern üyelerinin temel amacı, maliyeti düşürerek, tek elden satışı sağlamak suretiyle piyasayı ele geçirip kârlılığı arttırmaktır.

Devralan işletme, devrolunan işletmenin intifa senedi sahiplerine, eş değerli haklar tanımak veya intifa senetlerini, birleşme sözleşmesinin yapıldığı tarihteki gerçek değeriyle satın almak zorundadır. 

BİRLEŞME PRİMİ
Devir yoluyla gerçeklesen birleşme işleminde, birleşilen işletme birleşme nedeniyle devir aldığı servet karşılığı olarak birleşen işletmenin ortaklarına hisse senedi veya ortaklık hakkı verebilir. Türk vergi sisteminde bu durumu hisse değişimi olarak adlandırılır.

Bir işletmenin maddi değer içeren tüm unsurları bilançosunda yer almayabilir. Bunlardan biri olan şerefiye (peştamallık), bünyesinde oluştuğu işletmenin muhasebe kayıtlarında gösterilmez. Fakat başka bir işletme tarafından devralınması halinde ortaya çıkabilir. Devralınan şirketin maliyet bedeli ile ilgili işletmenin varlıklarının net değeri arasındaki olumlu fark şerefiye olarak adlandırılır. Bir başka deyişle iktisap edenin belirlediği satın alma fiyatı elde edilen varlıklara dağıtılır. Elde edilen varlıkların makul değerinin üstündeki fazlalık ise şerefiye olarak muhasebeleştirilir.

Yönetim organı, genel kurula birleşme sözleşmesini sunar. Birleşme sözleşmesi genel kurulda;
a. Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit işletmelerde, esas veya çıkarılmış sermayenin çoğunluğunu temsil etmesi şartıyla, genel kurulda mevcut bulunan oyların dörtte üçüyle birleşme kararı almaktadır.