ŞİRKETLER MUHASEBESİ - Deneme Sınavı - 5

Şirkete kuruluş aşmasında konulan sermaye zaman içerisinde ihtiyaçları karşılamada yetersiz kalabilir.

Böyle bir durumda şirket sermaye artırımına gidecektir. Bu durumun nedenleri şu şekilde sayılabilir2;

Limited şirketler aşağıdaki yöntemlerle sermayelerini artırabilirler.

Limited şirketler kuruluşlarından sonra sermayelerini azaltmak zorunda kalabilirler. Bu zorunluluğu doğuran nedenler aşağıdaki gibi sıralanabilir;

Sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıklarının ilgili hesap dönemi içinde elde ettikleri mali kâr (vergi matrahı) üzerinden hesaplanan vergi türüdür. Kurumlar vergisi 2018 yılından itibaren vergi matrahı üzerinden %22 (yüzde yirmiiki) oranında hesaplanmaktadır.

Ödenmiş sermayenin % 20’sine ulaşıncaya kadar, dönem kârının % 5’i I. Tertip Yasal Yedek Akçe olarak ayrılır.

Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır. A ve E şıkkında verilen işletme türleri üretilen mal cinslerine göre işletmeler grubuna girmektedir. B ve C şıkkında verilen işletmeler ise mülkiyetine göre işletmeleri göstermektedir.

Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır. Çünkü tek kişili şirket kurmak yeni TTK’da yapılan düzenlemelerle mümkün olabilmektedir. Ancak bu tek kişilik şirketler sadece sermaye şirketi kuracaklar için olanaklıdır. Şahıs şirketi kuracaklar için yine en az iki ortak olması zorunludur.

Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. Adi şirket, iki veya daha fazla kişinin emek ve/veya sermayelerini birleştirmek suretiyle, iktisadi bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulan ortaklıktır.

Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır. Adi şirketin unsurlarında ortak amaç, erişilmesinde ortakların ortak yararları bulunan son hedeftir. Burada ortak çaba ile ortak amaç karıştırılabilir. Ortak çaba, ortak amacın kar veya zararını paylaşmak gereğine yönelmesi gerekir yani gayeye ulaşabilmek için çaba sarf edilmesini ifade etmektedir.

Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır. Ticaret şirketleri şahıs ve sermaye şirketleri olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Adi şirket ticaret işletmeleri arasında yer almamaktadır. Ticaret işletmeleri şahıs ve sermaye şirketleri olarak ikiye ayrılmasının yanında şu özellikleri taşımaktadır: 

• Bir ticaret ünvanına sahip olurlar.
• Sözleşmeleri yazılı olur.
• Tüzel kişileri vardır.
• İflasa tabidir.
• Ticaret siciline kayıt olurlar.
• Ticari defterleri tutarlar.

Kollektif şirketlerin aksine komandit şirketlerde iki tür ortak bulunmaktadır. Bunlardan sorumluluğu sınırlı olmayan ortaklara komandite, sorumluluğu şirkete koyduğu sermaye ile sınırlı olan ortaklara ise komanditer denir

Ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla kurulan, şirket alacaklılarına karşı ortaklardan bir veya birkaçının sorumluluğu sınırlandırılmamış ve diğer ortak veya ortakların sorumluluğu belirli bir sermaye ile sınırlandırılmış olan şirket komandit şirkettir.

TTK’nın 307. maddesi gereğince, 213. maddede sayılan kollektif şirket sözleşmesinde yer alması zorunlu olan hususların komandit şirket sözleşmesinde de bulunması hükme bağlanmıştır. Bu hususlar
şunlardır;

Ortaklar, TTK’ya ve emredici hükümlere aykırı olmamak şartıyla, şirket
sözleşmesine diledikleri kayıtları koyabilirler. İsteğe bağlı olarak sözleşmeye koyulabilecek hususlar şu şekilde sayılabilir.

1. Kâr veya zararın dağıtımı,
2. Ortakların paylarının devri,
3. Fesih ve tasfiye vb

501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı, ortakların şirket sözleşmesi ile ödemeyi taahhüt ettikleri sermaye paylarından doğan borçlarını izlemek için kullanılan pasifi düzenleyici bir hesaptır. Bu hesap ortakların koymayı taahhüt ettikleri sermaye kadar borçlandırılır. Ortaklar taahhütlerini yerine getirdikçe Ödenmemiş Sermaye Hesabı alacaklandırılır. Ortaklar taahhütlerinin tamamını yerine getirdiklerinde bu hesabın kapanması gerekir. Aksi takdirde taahhütler
tamamlanıncaya kadar bu hesap açık kalır.

Komandit şirkete kuruluş aşmasında konulan sermaye zaman içerisinde ihtiyaçları karşılamada yetersiz kalabilir. Böyle bir durumda şirket sermaye artırımına gidecektir. Bu durumun nedenleri şu şekilde
sayılabilir:
1. Kuruluş sırasında konan sermaye ihtiyaca göre düşük konmuş olabilir,
2. Şirketin iş hacminin genişlemesi dolayısı ile sermaye yetersiz kalabilir,
3. Faaliyetler sonucunda ortaya çıkan büyük zararlar dolayısı ile sermaye yetersiz bir hal alabilir,
4. Paranın satın alma gücünde meydana gelen azalma nedeni ile ek sermayeye ihtiyaç duyulabilir,
5. Yanlış yatırım ve satış politikaları nedeni ile sermaye, nakde dönüşümü yavaş olan varlıklarabağlanmış olabilir.

Komandit şirketler aşağıdaki yöntemlerle sermayelerini artırabilirler.
1. Ortakların sermaye paylarını nakit veya nakit dışındaki varlıklarla artırmaları,
2. Ortakların şirketteki kâr paylarını çekmeyip sermayeye eklemeleri,
3. Şirkete yeni ortak alınması,
4. Başka bir şirketle birleşme.

İlgli kayıt, ortaklardan biinin işletmeye devlet tahvili koyarak sermaye taahhüdünü yerine getirmesi üzerine yapılmıştır.

Komandit şirketlerde kâr ortaklar arasında aşağıdaki yöntemlere göre dağıtılabilir.

1. Kârın ortaklar arasında eşit dağıtılması,
2. Kârın ortaklara sermaye payları nispetinde dağıtılması,
3. Sermaye paylarına faiz ayrıldıktan sonra kalan kârın dağıtılması,
4. Kârın ortakların birine veya birkaçına prim ayrıldıktan sonra dağıtılması.

Dağıtılacak Kâr: 250.000 TL

Komandite Ortağa Prim: 250.000 x 0,20 = 50.000 TL

Eşit Dağıtılacak Kısım: 250.000 - 50.000 = 200.000 TL

Ali Can Kâr Payı: 200.000 / 2 = 100.000 TL