ŞİRKETLER MUHASEBESİ - Deneme Sınavı - 3

Sermaye paylarına düşen faiz: sermaye X faiz oranı: 500.000 X %25: 125.000 TL

Faiz ayrıldıktan sonra kalan kar: kar-sermaye faizi: 205.000-125.000: 80.000 TL

80.000/2: 40.000 TL

Komandit şirketlerde iki tür ortak bulunmaktadır. Bunlardan sorumluluğu sınırlı olmayan ortaklara komandite, sorumluluğu şirkete koyduğu sermaye ile sınırlı olan ortaklara ise komanditer denir.

Her iki şirket türü de şahıs şirketleri içinde yer alır.

İsteğe bağlı olarak sözleşmeye koyulabilecek hususlar şu şekilde sayılabilir.
1. Kâr veya zararın dağıtımı,
2. Ortakların paylarının devri,
3. Fesih ve tasfiye vb.

Komandit şirketler Vergi Usul Kanunu’na göre bilanço esasına göre defter tutmak zorunda olan ticaret şirketlerdir. Bu nedenle Envanter, Yevmiye ve Büyük Defterlerin tutulması zorunludur.
Bu kapsamda şirketin kuruluş ile ilgili muhasebe kayıtları iki aşamadan oluşmaktadır.
1. Ortakların sermaye taahhüdünde bulunması; Bu aşamada ortakların sermaye olarak yerine
getirmek vaadinde bulundukları payların kayıtları yapılır. Bu aşamada şirkete getirilmiş herhangi
bir değer yoktur.
2. Ortakların sermaye taahhütlerini yerine getirmeleri; Bu aşamada ortaklar tarafından taahhüt
edilen değerler şirkete getirilir ve bunların kayıtları yapılır.
Ortaklar sermaye taahhütlerini nakit olarak yerine getirebilecekleri gibi nakitten başka değerleri de sermaye olarak koyabilirler (TTK 127). Ancak bir komanditer ortak, kişisel emeğini ve ticari itibarını sermaye olarak koyamaz.

Kurucu ortaklar sermaye taahhütlerini nakit veya diğer iktisadi kıymetler ile yerine getirebilecekleri gibi sahibi oldukları bir işletmeyi de devredebilirler. Böyle bir durumda devrolunan işletme, tüm aktif ve pasifi ile yeni kurulacak olan şirkete geçer. Devredilen net değer (varlıklar – borçlar = özkaynaklar) sermaye taahhüdüne eşit olabileceği gibi fazla veya noksan da olabilir. Fazlalık veya noksanlıklar ortağın cari hesabında izlenir. şirket ortaklarının sermaye taahhüdü karşılığında kendi şahsi malvarlıklarından getirdikleri ayni değerler Katma Değer Vergisine tabi değilken ticari bir işletmeden yeni kurulan bir işletmeye aktarılan ticari mal demirbaş gibi varlıklar KDV’ye tabidirler. Bu tür varlıkların KDV hariç tutarları bilançoda verilmemiş ise KDV’nin ayıklanması ve ilgili hesaba kaydının yapılması gerekmektedir

Kâr ortaklar arasında aşağıdaki yöntemlere göre dağıtılabilir.
1. Kârın ortaklar arasında eşit dağıtılması,
2. Kârın ortaklara sermaye payları nispetinde dağıtılması,
3. Sermaye paylarına faiz ayrıldıktan sonra kalan kârın dağıtılması,
4. Kârın ortakların birine veya birkaçına prim ayrıldıktan sonra dağıtılması

Ahmet Turna 

Sermaye Payı: 70.000

Ortaklık Payı: 100.000/70.000: %70

Kar Payı: 20.000 X %70: 14.000 TL.

Limited Şirket ile Anonim Şirket Arasındaki Farklılıklar
Limited şirket bir sermaye şirketi olmasına rağmen aynı grupta yer alan anonim şirketlerden bazı farklılıkları vardı. Şöyle ki;
1. Ortak sayısı elli ile sınırlandırılmıştır. Bu nedenle halka açılamazlar.
2. Anonim şirketlerde sermaye payı hisse senedi ile temsil edilirken limited şirketlerde hisse senedi
olmadığından ortaklık payı vardır.
3. Uzun vadeli borçlanmak amacıyla tahvil çıkaramazlar.
4. Ortaklık paylarının devri anonim şirketlere göre daha zordur.
5. Şirket ortaklar tarafından yönetilebileceği gibi dışarıdan müdür de atanabilir.
6. Şirket ortaklarının tümünün şirketi temsil etme hak ve yetkileri vardır.
7. Limited şirketlerin faaliyet alanları anonim şirkete nazaran kısıtlanmıştır.

Şirket sözleşmesinde aşağıdaki hususların açıkça yer alması gerekmektedir.
a. Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunduğu yer.
b. Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde, şirketin işletme konusu.
c. Esas sermayenin itibari tutarı, esas sermaye paylarının sayısı, itibari değerleri, varsa imtiyazlar,
esas sermaye paylarının grupları.
d. Müdürlerin adları, soyadları, unvanları, vatandaşlıkları.
e. Şirket tarafından yapılacak ilanların şekli.

TTK’nın 127. madde hükmü saklı kalmak kaydıyla ortaklar sermaye taahhütlerini nakit olarak yerine getirebilecekleri gibi üzerlerinde sınırlı ayni bir hak, haciz veya tedbir bulunmayan; nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen, fikri mülkiyet hakları ile sanal ortamlar ve adlar da dâhil, malvarlığı unsurları ayni sermaye olarak konulabilir. Hizmet edimleri, kişisel emek, ticari itibar ve vadesi gelmemiş alacaklar sermaye olamaz.

501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı, ortakların şirket sözleşmesi ile ödemeyi taahhüt ettikleri sermaye paylarından doğan borçlarını izlemek için kullanılan pasifi düzenleyici bir hesaptır. Bu hesap ortakların koymayı taahhüt ettikleri sermaye kadar borçlandırılır. Ortaklar taahhütlerini yerine getirdikçe Ödenmemiş Sermaye Hesabı alacaklandırılır. Ortaklar taahhütlerinin tamamını yerine getirdiklerinde bu hesabın kapanması gerekir. Aksi takdirde taahhütler tamamlanıncaya kadar bu hesap açık kalır.

260 Haklar Hesabı: İşletmelerin; patent, lisans, telif, imtiyaz, ticari marka, ünvan gibi bir bedel ödenerek elde edilen bazı hukuki tasarruflar ile kamu otoritelerinin işletmeye belirli alanlarda tanıdığı kullanma, yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yapılan harcamaların izlendiği ve takip edildiği hesaptır.

Şirkete kuruluş aşmasında konulan sermaye zaman içerisinde ihtiyaçları karşılamada yetersiz kalabilir.
Böyle bir durumda şirket sermaye artırımına gidecektir. Bu durumun nedenleri şu şekilde sayılabilir;
1. Kuruluş sırasında konan sermaye ihtiyaca göre düşük konmuş olabilir,
2. Şirketin iş hacminin genişlemesi dolayısı ile sermaye yetersiz kalabilir,
3. Faaliyetler sonucunda ortaya çıkan büyük zararlar dolayısı ile sermaye yetersiz bir hal alabilir,
4. Paranın satın alma gücünde meydana gelen azalma nedeni ile ek sermayeye ihtiyaç duyulabilir,
5. Yanlış yatırım ve satış politikaları nedeni ile sermaye, nakde dönüşümü yavaş olan varlıklara
bağlanmış olabilir.
6. Yedekler veya geçmiş yıl kârları sermayeye dönüştürülmek istenebilir.

Sermaye azaltımında da ana sözleşme değişikliğine gitmek mecburidir ve şirketin sermaye azaltımına giderken kuruluş aşamasında izlediği yasal süreci tekrarlaması gerekmektedir. Yani şirket ana sözleşmesi onaylatıldıktan sonra yeniden tescil ve ilan edilmesi gerekir.

Bu işlem kaydında sermaye hesabında bulunan paylar 331 ORTAKLARA BORÇLAR HS.'na aktarılır.