ŞİRKETLER MUHASEBESİ - Deneme Sınavı - 12

Konsorsiyum, belirli bir iş birlikte yapmak için işletmelerin bir araya gelmeleridir. Şirketler işin tamamından değil sadece kendilerinin taahhüt altına girdikleri kısımdan sorumludurlar.

Holding şirket kendisi iktisadi faaliyette bulunmayan, kontrol etmek amacıyla başka şirketlerin hisse senetlerine sahip olan hukuken bağımsız şirketlerdir. Holding başka şirketlerin hisse senetlerini elde ederek onların yönetim ve denetiminde söz sahibi olur. Holdinglerin amaçlarının esas itibariyle başka şirketlere iştirak etmektir. Holding şirket, bir üst şirket ve ona bağlı yavru şirketlerden oluşan bir yapı gösterir.

Holdingler, başka işletmelerin yönetim ve denetimini ele geçirmek amacıyla o şirketlerin oy hakkına sahip pay senetlerini ellerinde bulunduran anonim şirketlere holding adı verilir. Holdingler anonim Şirket şeklinde kurulan şirketlerdir. TTK. 519. maddesinde, holdingin başlıca amacı başka işletmelere katılmaktan ibaret olduğu belirtilmiştir.

Hukuken ve iktisaden birbirinden bağımsız birden fazla gerçek veya tüzel kişiliğin belirli bir işi ya da süreklilik arz eden bir faaliyeti bir ticaret ortaklığı kurarak veya böyle bir
ortaklık söz konusu olmaksızın gerçekleştirmek ve kazanç elde etmek amacıyla bir sözleşme çerçevesinde bir araya gelmeleri ve o faaliyetin rizikolarında her birini müteselsilen
sorumluluk altına girmeleri suretiyle üstlenmeleridir. Ortak girişim her şeyden önce bir işbirliğidir.

Ortak girişim(JV) ortaklarını işbirliği yapmaya sevk eden nedenler çeşitlidir. Büyük sermaye gerektiren ve riskin yüksek olduğu işleri ortaklaşa üstlenmek ve gerçekleştirmek
için oluşturulabilir. Ortak girişimde temel amaçlardan biriside riski dağıtmak ve sermaye teminini kolaylaştırmaktır. Böylece işletmeler tek başlarına gerçekleştirmeyecekleri işleri
işbirliği halinde gerçekleştirebilecekleri yönünde bir inanca sahip olurlar. Daha çok bir işin ortaklaşa yapılması, gerçekleştirilmesi yönünde bir işbirliği yapıldığından ortak girişim
(JV) kavramı hukuki değil daha çok iktisadi bir kavramdır. Belirli bir hukuksal forma bağlı kalmadan, bir işin ifasının ortaklar tarafından ortaklaşa taahhüt edilmesi, elde edilen
karın ortaklar arasında paylaşılması ve işin bitiminde işbirliğinin sona ermesi şeklinde bir iktisadi işbirliğidir.

TTK’ya göre tutulmak zorunda olunan ticari defterler aşağıdadır:
• Yevmiye Defteri,
• Defter-i Kebir,
• Envanter Defteri,

• Pay defteri,
• Yönetim Kurulu Karar Defteri (A.Ş.ler),
• Müdürler Kurulu Karar Defteri (Ltd. Şti.ler),
• Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defter

Doğru yanıt A seçeneğidir. Limited şirket bir sermaye şirketi olmasına rağmen aynı grupta yer alan anonim şirketlerden bazı farklılıkları vardır. Bunlar;

Doğru yanıt A seçeneğidir. Ortakların sermaye taahhütlerini nakit olarak yerine getirmeleri durumunda şirketin varlık toplamında artış meydana gelir. Diğer taraftan, taahhüdün yerine getirilmesiyle bilançonun pasifinde yer alan düzenleyici bir hesapta (501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı) azalış kaydı yapılacağı için şirketin kaynak toplamı da artacaktır. Bu durumda, sermaye taahhüdünün ortaklar tarafından yerine getirilmesi yani şirkete ödemenin yapılmasıyla şirketin hem varlıkları hem de kaynakları artacaktır.

Doğru yanıt A seçeneğidir. Limited şirketler kurulurken ve her türlü sermaye artırımında sermaye taahhüt kaydı yapmak zorundadır. Bu kayıtta, hem 500 SERMAYE hesabı hem de 501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE hesabı artırılır. Başka bir deyişle, 500 SERMAYE hesabı alacaklandırılırken 501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE hesabı borçlandırılır. Buna, ortağın sermaye taahhüdünde bulunması denir.

Doğru yanıt E seçeneğidir. Şirketler, kuruluş için yapılan giderleri Vergi Usul Kanunu’na göre aktifleştirebilecekleri gibi doğrudan gider yazma konusunda serbest bırakılmıştır. Bu tür giderler doğrudan gider yazılarak gelir tablosunda raporlanabilmektedir. Aktifleştirilmek istenen kuruluş giderleri 262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri adını taşıyan bilanço hesabında, gelir tablosunda raporlanmak istenen kuruluş giderleri 770 Genel Yönetim Giderleri hesabında muhasebeleştirilir.

Doğru yanıt E seçeneğidir. Kurucu ortaklar sermaye taahhütlerini her zaman nakit olarak yerine getirmek zorunda değildirler. Ortaklar sermaye taahhütlerini TTK’nın 127. ve 581. maddesine göre ayni olarak da yerine getirebilirler. Yani şirkete ticari mal, taşıt, bina gibi ekonomik değerler verebilirler.

Doğru yanıt C seçeneğidir. Şirkete kuruluş aşmasında konulan sermaye zaman içerisinde ihtiyaçları karşılamada yetersiz kalabilir. Böyle bir durumda şirket sermaye artırımına gidecektir. Bu durumun nedenleri şu şekilde sayılabilir;

Doğru yanıt C seçeneğidir. Ortakların azaltılan paylarının cari hesaplarına devrine ilişkin yapılacak yevmiye kaydında bilançonun pasifinde yer alan bir hesapta (500 SERMAYE hesabı) azalış kaydı yapılırken, bilançonun pasifinde bulunan başka bir hesapta (331 ORTAKLARA BORÇLAR hesabı) eşit tutarda artış kaydı yapılır. Bilançoda aynı grup içinde eşit tutarlı ve zıt yönlü değişimler bilanço denklemini değiştirmediği için yapılan bu kayıt aktif ve pasif toplamını değiştirmez.

Doğru yanıt B seçeneğidir. Dönem sonlarında hesaplanan dönem kârının bir kısmı izleyen dönemin nisan ayında ödenecek kurumlar vergisi olarak hesaplanır ve 691 no’lu hesaba alınır. 691 no’lu hesapta biriken tutar daha sonra bilançoda yer alan 370 no’lu hesaba aktarılır. Bu işleme dönem kârı üzerinden kurumlar vergisi ayrılması işlemi denir.

Günümüzde ekonomik koşulların hızla değişmesi ve gelişmesi sonucu kişisel sermayenin önemsiz hale geldiği görülmektedir. Bu açıdan bakıldığında iş dünyasında büyük girişimciler bireysel gririşcilerin yerini almaktadır. İş hayatının getirdiği riskleri bölüşmek, rekabet üstünlüğü kazanabilmek ve yeni pazarlara açılabilmek amacıyla bireysel yatırımcılar artık şirketleşme yoluna gitmektedir.

Genel olarak şirket, iki veya daha çok kişinin bir araya gelerek, emek veya mallarını, müşterek bir amaca ulaşmak üzere bir sözleşme ile birleştirmeleri olarak tanımlanmaktadır. Genel olarak şirketlerin unsurları; kişi unsuru, sözleşme unsuru, sermaye unsuru, ortak amaç unsuru, eşit haklarda birleşme ve işbirliği yapma isteği unsuru olmak üzere altı başlıkta toplanmaktadır.

Kollektif şirket, özellikle küçük ve orta ölçekte perakende, yarı toptancı ticaret işletmeleri ile orta ölçekte işletmeler için uygundur.

Kolektif şirketin başlıca özellikleri şu şekilde sıralanabilir;

Kollektif Şirketlerde her ortağın şirketi tek başına yönetme hak ve sorumluluğu vardır. Ortaklar şirket sözleşmesiyle veya kendi kararlarıyla şirketin yönetimini ortaklardan birine veya birkaçına verebilirler. Dilerlerse, tümü yönetime katılabilir. Ortaklar yönetime katılmak istemezlerse, üçüncü bir kişiyi ticari mümessil veya ticari vekil olarak atayabilirler ve şirket yönetimini bir kişiye devredebilirler. Yönetimin görevinin sona ermesi iki şekilde olur:

Kollektif şirketin ana sözleşmesinde yer alacak hükümler ve koşullar, zorunlu kayıtlar ve isteğe bağlı kayıtlar olarak aşağıdaki şekilde ikiye ayrılmıştır. Zorunlu kayıtlar şunlardır:

Kollektif şirketin ana sözleşmesinde yer alacak hükümler ve koşullar, zorunlu kayıtlar ve isteğe bağlı kayıtlar olarak aşağıdaki şekilde ikiye ayrılmıştır. İsteğe bağlı kayıtlar genellikle şirketin iç ilişkilerini kapsar. İsteğe bağlı kayıtlar şunlardır;

Kollektif Şirketlerin kuruluşu ve kuruluşundan hemen sonra şirketle ilgili kuruluşlara bildirimde bulunulur.
1. Belediye
2. Vergi Dairesi
3. Sosyal Sigortalar Kurumu
4. Ticaret Odası ve Sanayi Odası
5. Bağ-Kur
6. Bankalar