SINIF YÖNETİMİ

Bir davranışı ortadan kaldırmanın ya da davranışı değiştirmenin en kalıcı yolu (temel yolu), onun nedenini ortadan kaldırmaktır. Bunun dışındaki çabalar geçici, aldatıcı olur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Sınıfta düzen, sınıfın başarısını artırır, kaygı ve korkuyu azaltır. Uygun bir sınıf düzeni, işlere ilgi, saygınlığı paylaşma, başkalarının da gereksinimlerini düşünme, sınıfta daha iyi bir edim ve bütünlük sağlar, öğrenciyi sosyalleşmeye, halk deyişiyle “adam olmaya” götürür. Doğru cevap B seçeneğidir.

Sınıf düzeni uygulamasında iki genel ilkeden biri tutarlılığın sağlanması diğeri ise aşırı disiplinin tekdüzeliğini de önleyecek olan, gülmece ve canlandırma kullanılarak, yönetimin yumuşatılmasıdır. Sınıf düzeninde tutarlılık, kuralların belirgin olması, benzer durumlarda benzer uygulamaların yapılması, uygulama zamanlarının ve şekillerinin farklı olmaması, dengeli ve adil bir uygulamanın gerçekleştirilmesidir. Doğru cevap E seçeneğidir.

İstenmeyen davranışlar, sınıf düzenini bozar, kaynak israfına neden olur, amaçlara ulaşmayı engeller. Davranışların istenmezliği, yerine, zamanına, amaçlarına, sonuçlarına göre değişir. Davranışın değerlendirilmesinde bu özellik gözetilmelidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bir öğrencinin “derste yanındaki arkadaşıyla konuşması” davranışı istenmeyen bir davranıştır. İstenmeyen bir davranışı ortadan kaldırmanın temel yolu onun nedenini ortadan kaldırmaktır. A, B, C ve E seçeneklerinde verilenler söz konusu davranışın nedenlerinden biri olarak düşünülebilir. D seçeneğindeki ifade ise en son düşünülmesi gereken nedendir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerine, gelişim durumlarına, ilgi ve yeteneklerine uygunluk düzeyi düşük, pratik yararlılığı az, bilgi ağırlıklı, iyi bir kurgu ile düzeni ve sürekliliği sağlanamamış bir program, istenmeyen davranışlar üretir. Öğrencinin, ilgi duymadığı dersten sıkılması, bilgiyi almak istememesi, kopuk kopuk bilgi parçalarıyla karşılaşınca, onları bütünleştirememenin verdiği sıkıntıyla başka eylemlere yönelmesi doğaldır. Eğitim programı, ders dışı etkinlikleri de içerdiğinden, ders dışı etkinliklerin öğrenci yararına uygun hale getirilemeyişi de istenmeyen davranışlar üretecektir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Öğrencilere sorumluluklar verip başarı yollarını da göstererek başarmalarını sağlamak, başarınca da övüp ödüllendirmek, hem bu övgü ve ödülün, hem de başarının verdiği işe yararlık, önemlilik ve mutluluk duygusunun itici gücüyle, onları yeni başarılar için yeni sorumluluklar, işler aramaya iter. İstekle sarıldığı bir işi olan insan, istenmeyen davranışlara yönelmez. Doğru cevap E seçeneğidir.

Öğretmen, öğrencinin istenen-istenmeyen davranışlara yönelmesinde en etkili değişkendir. Öğrenciye “Seni tanıyorum, dinliyorum, anlıyorum, seviyorum, sana yardımcı olmaya hazırım.” iletisini veren ve öğrenciyi bunlara somut sonuçlar aracılığı ile inandıran öğretmen, aynı şeyleri ondan da beklediğini belirten bu iletileri ile, öğrenciyi etkileyip, onu istenen davranışlara yöneltebilecektir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Çevrenin olumsuz etkilerinden öğrencileri korumanın bir yolu da, olumsuz davranışlara sahip çevreden, öğrenciyi olabildiğince uzak tutabilmektir. Öğrenci, ders dışı zamanının çoğunu okulda geçirebilmelidir. Bunun için okul, olanaklarından öğrencileri sürekli olarak yararlandırmalıdır: Okul bahçesi öğrencilerin oyunlarına sürekli açık olmalı, spor alanları yasaklanmamalı, kitaplık ve laboratuvarlar ders dışında da uzun süre öğrencilere hizmet vermeli, öğrenci ilgi ve gereksinimlerine göre düzenlenecek çok sayıda etkinlikle, okul, öğrenciye verdiği hizmeti hem sayı, hem de zaman olarak artırmalıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Öğrenci davranışının ana kaynağı ailedir. Ailenin her tür istenmeyen tutum ve davranışı, öğrenci yoluyla sınıfa taşınır. Okul-aile iletişimi ve iş birliğini çoğaltma yoluyla, aileden kaynaklanan istenmeyen davranışlar değiştirilebilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Sınıfta belli görevler hep aynı kişilerce yapılmamalı, görevlerin yapılışında hata payı kabul edilmeli, herkesin etkinliklere katılımı sağlanmalı, öğretmen, sınıfın kendi kendini yönetmesine yardımcı olmalıdır. Düzenin yarışmacı yerine işbirlikçi olması, yarışmanın başkası yerine kendisiyle olması da istenmeyen davranışları azaltacaktır. Görevler herkese adil dağıtılmalı, kimse kendini unutulmuş, dışlanmış, kullanılmış hissetmemelidir.

İSTENMEYEN DAVRANIŞLARIN SINIF İÇİ ETKENLERİ: Öğrencilerin Özellikleri, Sınıfın Yapısı,  Eğitim Programı, Öğretim Süreci  Öğrenci Başarısı, Öğretmenin Özellikleri

Öğretmenin ders anlatması, öğrencinin sessiz ve kıpırtısız durmasının beklenmesi, hep aynı öğretim yönteminin kullanılması, araç-gereç eksikliği, yaparak yaşayarak öğrenmeye yer verilmemesi, öğrenci çabasının az ve kesintili olması istenmeyen davranışlara yol açar. Eğitsel sürecin şaka, espri, fıkra, şiir, bir hüner gösterisi gibi etkinliklerle, ama yerinde ve zamanında zenginleştirilmesi, istenmeyen davranışları azaltır.

Uygun bir sınıf düzeninin sonuçları şunlardır: İşlere ilgi, Saygınlığı paylaşma, Başkalarının da gereksinimlerini düşünme,  sınıfta daha iyi bir edim ve bütünlük sağlama, Öğrencilerin daha fazla toplumsallaşması

Düzensizlik, araçların iyi kullanılmaması,eş güdümsüzlük, belirsizlik, kuralsızlık yoluyla, amaçlara gidişi engeller. Düzensiz bir ortamda, herkes kendi düzenini yerleştirmeye çalışır, kim güçlüyse onun düzeni egemen olur, güç düzeni yerleşir, hak değil, güç egemen olur. Düzen sıkılaşır da sıkı düzen (disiplin) olursa, esneklik, yenilik, yaratıcılık, daha iyi olan, yerini, bilinene, egemen olana bırakır, gelişme engellenir.

İstenmeyen davranışların önlenebilmesi için öğretim sürecinde;farklı öğretim yöntemlerinin kullanılması,araç-gereçlerle çeşitliliğinin sağlanması, yaparak-yaşayarak öğrenmeye yer verilmesi, öğrencilerin derse etkin katılımının sağlanması gerekir.

Yakın yaşlarda olmalarına karşın, sınıfı oluşturan öğrenciler, farklı yaşam biçimlerine sahip olabilirler. Öğretmen, onları çok iyi tanıyarak, davranış biçim ve nedenlerini bilirse, duygularının farkında olursa, kendini onların yerine koyarsa, onların her şeyiyle ilgilenirse, bunların gereklerini yerine getirirse, öğrenciden kaynaklanan istenmeyen davranışlar azalacaktır.

Sınıfı oluşturan öğrenciler, yakın yaşlarda olmalarına karşın farklı yaşama biçimlerine sahiptirler. Bu farklılık, davranışlarında da farklılıkların oluşmasına neden olur.

Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerine, gelişim durumlarına, ilgi ve yeteneklerine uygunluk düzeyi düşük, pratik yararlılığı az, bilgi ağırlıklı, iyi bir kurgu ile düzeni ve sürekliliği sağlanamamış bir program, istenmeyen davranışlar üretir. Öğrencinin, ilgi duymadığı dersten sıkılması, bilgiyi almak istememesi, kopuk kopuk bilgi parçalarıyla karşılaşınca, onları bütünleştirememenin verdiği sıkıntıyla başka eylemlere yönelmesi sınıf içi etkenlerinden eğitim programı ile ilişkilidir.

İstenmeyen davranışları önlemek isteyen bir öğretmen; öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerine, gelişim durumlarına, ilgi ve yeteneklerine uygun, yararlılığı yüksek, uygulama ağırlıklı, iyi kurgulanmış ve sürekliliği sağlanmış bir program oluşturmalıdır.