SINIF YÖNETİMİ

Eğitim de bir dersin programı, (okutulacak konular listesi) bakanlıkça hazırlanarak okullara gönderilir. Bu program, o dersin amaçlarını gerçekleştirecek uygunlukta olmalıdır. Öğretmen, o dersin amaçlarından yola çıkarak, bu programı kullanarak, o amaçlara ulaştırıcı etkinliklerin yıllık, günlük, ünite plânlarını yapar.

Bakanlıkça  gönderilen “çerçeve” programın her okulun “penceresine”, amaçlar gözetilerek uyarlanması gerekir. Dahası öğretmenin görevi, amaçlarla program arasında gördüğü uyumsuzlukları ve program değişikliği önerilerini bakanlığa bildirmektir.

Eşgüdüm: Bir işin değişik dilimlerini yapanların, birbirlerinin ne yaptığından haberleri olmasıdır. İş kurgusu. İşlerin değişik parçalarının uyum içinde yapılmasıdır.

Yıllık, ünite, günlük, ders plânlarının, aynı dersi aynı düzeyde okutan öğretmenlerce birlikte yapılması iyi olur. Bu öğretmenlerin, ders yılı öncesinde bir araya gelerek, sınıf düzenine ilişkin hazırlıkları da birlikte yapmaları yararlıdır. Bu çabalar, görüş alışverişini, kaynak ve olanakların eşgüdümlü kullanılmasını, çalışmalarda işbirliğini sağlar. Bu iş birliğinde katı sınırlamalara, aşırı bir örnekliğe gidilmemelidir. Sınıf düzeyleri aynı olsa da, öğrenciler ve sınıflar arasında farklar vardır.

Plânlarda sıra, süreklilik ve bütünlük özellikleri gözetilmelidir.

Sıra, içeriğin mantıksal bir düzen içinde verilmesidir. Önce öğrenilmesi gerekenler önce, bunların bilinmesine gerek duyulan etkinlikler sonra yer almalıdır. Bu mantıksal sıranın bozulması, anlamayı engeller, kaygı, şaşkınlık, ürküntü yoluyla derse karşı olumsuz tutumlar yaratır. Öğretmen, önce neler, sonra neler, neden soruları nın yanıtıyla sırayı düzenlemelidir.

Süreklilik, öğrenmenin geçmiş ile gelecek ilişkisinin kurulmasıdır. Bir eğitsel durum, geçmiş bilgi ve etkinliklerden yararlanmalı, gelecektekiler için hazırlık oluşturmalıdır. Bu, sıra ile de ilişkilidir. Öğrenmenin önceki öğrenmelerle ilişkisi, kopukluğu engeller, yeni öğrenmelere destek olur, sonrakilerle ilişkisi, sürekliliği sağlar. Bu nedenlerle plânlarda, önceki ilgili bilgilerin anımsanması da yer alır.

Bütünlük, bir öğrenmenin, başka etkinliklerde de işe yarayacak şekilde plânlanması, bir derste kazanılanların, o dersin diğer dilimlerinde veya başka derslerde kullanılmasıdır. Müzik dersindeki bir marşın, beden eğitimi dersinde yürüyüş temposu olarak kullanılması, matematikteki çember, küre bilgilerinin coğrafya dersinde dünya, meridyen ve paraleller öğrenilirken işe yaraması, anımsanması gerekir. Bunlar, o bilgilerin pekiştirilmesine de hizmet eder.

Bir ders plânının ana bölümlerinin, hazırlık, uygulama, denetleme, pekiştirme dilimlerinden oluştuğu söylenebilir.

Hazırlıklar, öğrencilerin tanınması, hazır bulunuşluk düzeylerinin, ilgi ve gereksinimlerinin bilinmesi, hedef ve davranışların belirlenmesi, ortam ve olanakların incelenmesi, kaynak araç-gereç, deney, uygulama, gezi ve gözlemlerin, sürelerin, ders ortamlarının belirlenmesi, bunlar için meslektaşlar, uzmanlar, denetçiler, yöneticiler ve çevre ilgilileriyle görüşülmesi türü çalışmaları içerir.

Uygulama süreci, giriş, kazanım ve kullanım basamaklarıyla verilebilir. Giriş, ilgi çekme, amaç ve beklentiler, önem, yöntemin paylaşılması, geçmiş ve gelecek öğrenmelerle ilişkileri açıklama türü etkinliklerden oluşabilir. Kazanım, bilgilerin paylaşılması, bütünleştirilmesi, yapılışını, örneklenişini görme, yapma, özetleme, değerlendirme türü etkinliklerle olur. Kullanım, kazanılanların, gerekli ve uygun durumlarda davranış olarak gösterilmesidir. Bir derste kazanılanlar, aynı dersin diğer dilimlerinde, farklı derslerde ve günlük yaşamda kullanılabilmelidir. Uygulamaları n sonunda denetim yapılır. Hedef davranışlarla uygulama davranışları karşı laştırılır, farklar olumlu yönde oluşturulmaya, geliştirilmeye çalışılır.

Pekiştirme, hedef davranışlarda alışkanlığın ve ustalığın sağlanması amacına yöneliktir. Bu süreçte kişi bilgiyi yineleme yanında, değişik durumlarda uygulayarak kullanabilmelidir. Ödevler bu amaçlara yöneliktir. Ödev, ders dışında veya derste, birey veya grupla yapılabilir. Arkadaş, destek, yardımlaşma ilişkisinin hedeflendiği ödevlerin grupça yapılması gerekir.

Araç-gereçlerin plânlanmasında bulunma ve uygulanma kolaylıkları, çokluk, herkesin kullanabilmesi, hedef davranışlara tam uygunluk gözetilmelidir. Öğrenci yapımı araçlar, yaratıcılığı, kullanım çeşitliliğini artırır. Bu niteliklerdeki araçlar, de neyim yoluyla kalıcı, etkili, geliştirici öğrenme sağlar, zaman kazandırır, öğretmenin herkesle ilgilenebilmesine olanak verir, öğrenciye özgüven sağlar.

Plânlarda görselliğin ve uygulamanın artırılması, öğrenmeyi de etkili kılar. Bilgisayar ve onunla birlikte kullanılan araçlar, öğrenme sürecini kısaltır, düzeltme ve geliştirmeyi sistemlileştirip kolaylaştırır, özdenetimi sağlar, başkalarına gereksinimi azaltır, yaparak, yaşayarak öğrenme fırsatı verir, sorumluluğu çoğaltır, bilgi ve örneğe ulaşmayı, ondan yararlanmayı kolaylaştırır.

Özdenetim: Kişinin kendi eksik ve yanlışlıklarını kendisinin görmesi, düzeltip tamamlayarak kendini geliştirmesidir. Plânlarda görselliğin ve uygulamanın arttırılması, öğrenmeyi de etkili kılar. Bilgisayar ve onunla birlikte kullanılan araçlar, öğrenme sürecini kısaltır, özdenetimi sağlar, başkanılarına gereksinimi azaltır, yaparak, yaflayarak öğrenme fırsatı verir, sorumluluğu çoğalt›r, bilgi ve örneğe ulaşmayı, ondan yararlanmayı kolaylaştırır.

Uygulama süreci, giriş, kazanım ve kullanım basamaklarıyla verilebilir. Giriş, ilgi çekme, amaç ve beklentiler, önem, yöntemin paylaşılması, geçmiş ve gelecek öğrenmelerle ilişkileri açıklama türü etkinliklerden oluşabilir. Kazanım, bilgilerin paylaşılması, bütünleştirilmesi, yapılışını, örneklenişini görme, yapma, özetleme, değerlendirme türü etkinliklerle olur. Kullanım, kazanılanların, gerekli ve uygun durumlarda davranış olarak gösterilmesidir. Bir derste kazanılanlar, aynı dersin diğer dilimlerinde, farklı derslerde ve günlük yaşamda kullanılabilmelidir. Uygulamaları n sonunda denetim yapılır. Hedef davranışlarla uygulama davranışları karşılaştırılır, farklar olumlu yönde oluşturulmaya, geliştirilmeye çalışılır.

Derslerde eğer grup çalışmaları yapılacaksa, grup çalışmaları da plânlanmalıdır. Grubun oluşturulması, öğrenci tanıma bilgileri kullanılarak yapılmalıdır. Gruptakilerin bilgi ve becerileri, hazırbulunuşluk düzeyleri, kimlerin hangi grupta olacağını belirlemede kullanılır. Hep aynı kişiler, aynı kümeyi oluşturmamalı, hep kızlardan, çalışkanlardan, aynı özellikleri taşıyanlardan küme oluşturulmamalıdır. Öğrencilerin istedikleri arkadaşlarıyla grup oluşturması bu ilkeye ters düşmektedir. Kümede her özellikte öğrencinin bulunması, işin yapımı, görev paylaşımı, yardımlaşma, öğreterek öğrenme ve başkalarından öğrenme çalışmaları için gereklidir. Kümede hangi görevlerin olduğu, bunların kimlerce yapılacağı, görev ilişkileri de plânlanır. Kümelerin başkanı, yazmanı, sözcüsü sürekli değişik kişiler olmalıdır. Küme çalışmalarında kullanılacak araçlar belirlenmeli, nerelerden nasıl sağlanıp kullanılacağı plânlanmalıdır. Doğru cevap D'dir.

Plânlarda sıra, süreklilik ve bütünlük özellikleri gözetilmelidir.

Sıra, içeriğin mantıksal bir düzen içinde verilmesidir. Önce öğrenilmesi gerekenler önce, bunların bilinmesine gerek duyulan etkinlikler sonra yer almalıdır. Bu mantıksal sıranın bozulması, anlamayı engeller, kaygı, şaşkınlık, ürküntü yoluyla derse karşı olumsuz tutumlar yaratır. Öğretmen, önce neler, sonra neler, neden sorularının yanıtıyla sırayı düzenlemelidir.

Süreklilik, öğrenmenin geçmiş ile gelecek ilişkisinin kurulmasıdır. Bir eğitsel durum, geçmiş bilgi ve etkinliklerden yararlanmalı, gelecektekiler için hazırlık oluşturmalıdır. Bu, sıra ile de ilişkilidir. Öğrenmenin önceki öğrenmelerle ilişkisi, kopukluğu engeller, yeni öğrenmelere destek olur, sonrakilerle ilişkisi, sürekliliği sağlar. Bu nedenlerle plânlarda, önceki ilgili bilgilerin anımsanması da yer alır.

Bütünlük, bir öğrenmenin, başka etkinliklerde de işe yarayacak şekilde plânlanması, bir derste kazanılanların, o dersin diğer dilimlerinde veya başka derslerde kullanılmasıdır. Müzik dersindeki bir marşın, beden eğitimi dersinde yürüyüş temposu olarak kullanılması, matematikteki çember, küre bilgilerinin coğrafya dersinde dünya, meridyen ve paraleller öğrenilirken işe yaraması, anımsanması gerekir. Bunlar, o bilgilerin pekiştirilmesine de hizmet eder. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Kişinin kendi eksik ve yanlışlarını kendisinin görmesi, düzeltip tamamlayarak kendisini geliştirmesine özdenetim denilmektedir.

Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan programlar, ülkenin her yöresi için genel bir çerçeve programdır. Öğretmen Milli Eğitim Bakanlığı'nın kendisine tanıdığı esneklikler çerçevesinde programda düzenlemeler yapabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Plânı kimin yazdığının belirlenmesi bir ders plânının ön değerlendirilmesinde kullanılan ölçütlerden biri değildir.

Bir dersin programı hazırlanırken, Millî Eğitimin, okulun, dersin amaçlarına öncelik verilmelidir.

Ders programları hazırlanırken çerçeve programın, öğrenci özelliklerine uyarlanması yapılmalıdır.

"Plânların değişikliğe olanak vermemesi" iyi bir ders plânının taşıması gereken özelliklerden biri değildir.

Plânların hazırlanmasında temel alınan faktörlerde bilginin kazandırılması en son düşünülmelidir.

Plân-program düzeniyle ilgili etkinlikler öğretim etkinliklerinin yapılandırılmasını içermektedir.