SINIF YÖNETİMİ

Yönetim, temelde insan davranışlarının yönlendirilmesidir. Kendi kendine çalışan makine sistemlerin oluşumu ile birlikte, yönetim, hedeflerin (ulaşılacak sonuçların) belirlenmesi, hedeflere götürücü kararların alınması, kararların uygulanması, düzeltilip geliştirilmesi şeklinde işleyen bir süreçler bütünü olarak görülmüştür.

Milli Eğitim Bakanlığı merkez örgütü dışında kalan, il-ilçe eğitim yönetimlerinin en dönümcül ögesi, okul yönetimidir.

Sınıfın yerinin insan sağlığına uygunluğu, mekân genişliğinin öğrenci sayısına uygunluğu, oturma yerleri dışında, mekânın diğer eğitsel etkinlikler için yeterliği, eğitsel araçların hazırlanması, ısı-ışıkgürültüsüzlük- renk-temizlik-estetik gereklerinin sağlanması, yerleşim ve işleyiş düzeni, bu tür düzenlemelerdendir. Bunların amacı, öğrencinin okula isteyerek gelmesinin, okulda rahat etmesinin, etkinliklere gönüllü olarak katılımının, eğitsel amaçlara ulaşmayı kolaylaştırmanın sağlanmasıdır.

Zaman yönetimi eğitsel etkinliklere ayrılan zamanı çoğaltmak ve en uygun dağılımını yapmak amacıyla gerçekleştirilen bir sınıf yönetimi alanıdır. Öğrenci devamının artırılması, okuldan ayrılmaların azaltılması, eğitsel hedeflere, onlar için ayrılan en kısa zamanda ulaşılmasının sağlanması da zaman yönetiminin hedefleri arasındadır.

SINIF YÖNETİMİNDE MODELLER

Tepkisel model, sınıf yönetiminin en eski olduğu kadar, tepki gerektiğinde kullanılması en yararlı olan, vazgeçilemez modellerinden biridir.

Önlemsel model, tepkiye ve ona neden olan istenmeyen duruma yol açmamak için, istenen durumdan sapmamanın önlemlerini almayı içerir.

Öğrencilerin fiziksel, deneyimsel, duygusal gelişim özelliklerinin gözetildiği, eğitsel etkinliklerin bunlara göre planlanıp gerçekleştirildiği model, gelişimsel modeldir.

Bütünsel sınıf yönetimi modeli, önlemsel ve gelişimsel modelin özelliklerine öncelik vermeyi ve gerektiğinde tepkisel modeli kullanmayı da içerir.

Öğrencilerin fiziksel, deneyimsel, duygusal gelişim özelliklerinin gözetildiği, eğitsel etkinliklerin bunlara göre planlanıp gerçekleştirildiği model, gelişimsel modeldir.

Bütünsel sınıf yönetimi modeli, önlemsel ve gelişimsel modelin özelliklerine öncelik vermeyi ve gerektiğinde tepkisel modeli kullanmayı da içerir. Özellikle, karmaşık-kapsamlı durumlarda, diğer modellerden birinin yetersiz olacağı düşünüldüğünde ve bir modelin olumlu yanlarından yararlanıp, olumsuz yanlarını diğer modellerin olumlu yanlarıyla ortadan kaldırmak amacıyla kullanılması önerilir.

Sınıf yönetimi, başarının ana değişkenlerinden olan ortamı düzenleyerek, öğrenciyi güdüleyerek, öğretim sürecini geliştirerek ve istenmeyen davranışları azaltarak öğrenci başarısı üzerinde olumlu etkiler sağlar.

Öğretmen, sınıftaki öğrencileri bir bütün olarak görmemeli, herkesin bireysel farklılıklarıyla ayrı bir dünyası olduğunu bilip, buna ulaşarak öğrencileri başarıya götürmelidir

Etkili bir sınıf yönetiminin dönümcül (kritik) ögesi öğretmendir, çünkü sınıf orkestrasının şefi odur.

Tepkisel model, sınıf yönetiminin en eski olduğu kadar, tepki gerektiğinde kullanılması en yararlı olan, vazgeçilemez modellerinden biridir. Adından da anlaşılabileceği gibi, bu model, bir durum, oluşum ya da davranışa karşı hedefler belirlenerek tepki gösterilmesini içerir. İstenen duruma dönüşü sağlamak için, genellikle ödül veya ceza türü yaptırımları içerir şekilde kullanılmaktadır. Cezanın karşı tepkisinin olumsuzluklarından kaçınabilmek için modelin, ceza yerine, hedeflenen yeni duruma götürücü, yeni düzenlemeleri içermesi önerilir. İstenmeyen bir duruma tepki olan bu modeldeki etkinlikler, duygusal olmamalı, tepki, istenen sonuca götürücü şekilde düzenlenmelidir.

Öğrenmenin amacı, öğrenilenlerin gerektiğinde kullanılmasıdır.

Yönetim: Hedeflerin belirlenmesi, bunlara götürücü kararların alınması, uygulanması ve yapılanların düzeltilip geliştirilmesidir.

Uygulandığı alanın adı, yönetimin alanını da gösterir. Kamu yönetimi, sağlık yönetimi, işletme yönetimi gibi. Eğitimle ilgili kaynakların kullanımı da eğitim yönetimi bütününü oluşturur. Bu bütün, bizim ülkemizde merkez ve taşra yönetimi şeklinde düzenlenmiştir. Merkez yönetimi, Milli Eğitim Bakanlığı ve bağlı merkezî örgütlerin yönetimidir. İl ve ilçe eğitim örgütlerinin yönetimi, merkez örgütünün il ve ilçelerdeki birimlerinin (taşra) yönetimidir

Sınıf: Eğitim amacıyla, hazır bulunuşluk düzeyi benzeyen insanların bir arada bulunduğu mekân, insan ve kaynaklardan oluşan bütündür.

Sınıf Yönetimi: Eğitsel etkinliklerin öğretmen kılavuzluğunda, katılanlarca yönetilmesidir.

Okulun eğitim için ayıracağı alanların fiziksel uygunluğunun sağlanması için yapılacak çalışmalar, fiziksel düzenlemelerdir. Sınıfın yerinin insan sağlığına uygunluğu, mekân genişliğinin öğrenci sayısına uygunluğu, oturma yerleri dışında, mekânın diğer eğitsel etkinlikler için yeterliği, eğitsel araçların hazırlanması, ısı-ışıkgürültüsüzlük-renk-temizlik-estetik gereklerinin sağlanması, yerleşim ve işleyiş düzeni, bu tür düzenlemelerdendir.

Tepkisel model, sınıf yönetiminin en eski olduğu kadar, tepki gerektiğinde kullanılması en yararlı olan, vazgeçilemez modellerinden biridir. Adından da anlaşılabileceği gibi, bu model, bir durum, oluşum ya da davranışa karşı hedefler belirlenerek tepki gösterilmesini içerir.

Davranış oluşturmada, bazı davranışların ezberlenip sergilenmesi değil, nedenlerin ve sonuçların düşünüldüğü bilinçli bir davranış oluşumu hedeflenmelidir.

Etkili bir sınıf yönetiminin dönümcül (kritik) ögesi öğretmendir, çünkü sınıf orkestrasının şefi odur. Öğretmen, diğer ögelerin belirleyicisi, bütünleştiricisidir. İyi bir sınıf yönetimi için, iyi öğretmenler yetiştirmeli, öğretmenlerin mesleğe karşı olumlu tutumlara sahip olmaları ve kendilerini mesleklerine adamaları sağlanmalıdır.

Milli Eğitim Bakanlığı merkez örgütü dışında kalan, il-ilçe eğitim yönetimlerinin en dönümcül ögesi, okul yönetimidir. Çünkü okul, eğitsel çabaların ürüne en yakın gerçekleştiği merkezdir. Okulun tipik bir özelliği, çevresinin eğitim merkezi oluşudur. Okul, yalnızca kendisine gelen öğrencilerin değil, çevrenin de eğitiminden sorumludur. Bu gerçek, okul yönetimi alanını, okul sınırlarının çok dışına taşır, okulu çevredeki diğer kurumlarla iş birliği ve eş güdümle çalışmak durumunda bırakır.