Eğitimde Zaman Yönetimi

Zaman yönetimi kavramının ilk kez yöneticilerin zamanlarını düzenleyebilmeleri
için düzenlenen bir eğitim etkinliği olarak Danimarka’da doğup dünyaya yayıldığı
kabul edilir.

Zaman yönetimi, çok genel olarak “Zamanı etkili ve verimli biçimde kullanma ve denetleme yeterliği” olarak tanımlanabilir. 

Parasal kaynakların kullanımında;
• mutlaka yapılması gereken harcamalar (önceliklerine veya belli bir zaman
dilimine göre sıralama yapılmalı)
• yapmak istediğimiz, bizi mutlu edecek harcamalar...
gibi planlar yapılır.

Zamanı yönetme yeterliğini kazanmak için öncelikle zaman yönetimi ile ilgili bazı gerçeklerin bilinmesi gerekir. Bu gerçekler, genel olarak üç başlıkta toplanabilmektedir:
• Hatalarımız bize zaman kaybettirir.
• Zaman kaybı için başkalarını suçlamak kolay bir yoldur.
• Zamanımızı etkili kullanabilmek için önce biraz zaman harcamamız gerekir

Etkili bir sınıf yönetimi, “Öğretim için ayrılan zamanın etkili olarak yönetilmesi ve öğretim için kullanılması” olarak tanımlanabilir.

Bir öğretmenin zamanını etkili yönetebilmesi için öncelikle öğretmenlerin
yapmaları gereken işlerin incelenmesi gerekir. Bir öğretmenin yapması gereken
işler:
• Planlar (yıllık, haftalık, günlük, ...)
• Öğrenci devamını izleme
• Öğrencilerin öğrenmelerini izleme, değerlendirme
• Ders hazırlığı (araç-gereç, konu)
• Kendini geliştirme
• Öğretim

Bir öğretmenin zamanını etkili kullanmasına yardımcı olan unsurlar şunlardır; 
• İşi ile ilgili ayrıntılı bilgi edinmeli
• Ders sırasında bazı rutin işlere fazla zaman harcamamalı
• Sınıf kurallarını öğrencilerle  birlikte saptamalı
• Bazı işleri öğrencilere devretmeli
• Ders öncesi hazırlıkları iyi yapmalı
• Sınıftan çıkmadan, sınıfı bir sonraki ders için hazır bırakmalı.

Öğrencilerde kalıcı izli davranış değişikliğinin sağlanabilmesi için, sınıfta öğretim
süresini planlarken öğretmenin yapması gerekenler aşağıdaki gibi maddeleştirilebilir:
• Hazırlandığı dersin hedeflerini belirlemesi
• Belirlediği hedeflere ulaşabilmek için gerçekleştirilecek etkinlikleri ve sunum sıralarını belirlemesi
• Öğretim süresini etkinliklere paylaştırması

Sınıfta yapılacak bazı işler için öğrencilerden yardım alınırken; öğrenciler arasında ayrım gözetmemeye ve öğrencilerin başarı duygusunu yaşayabilmelerine olanak sağlayacak şekilde onların yeterliklerini göz önünde bulundurularak sorumluluk verilmesine dikkat edilmelidir. 

Beceri kazandırma etkinlikleri yaparak gösterme, yardımla yaptırma, yardımsız yaptırma ve pekiştirme olarak sıralanabilir.

Zaman kaybetmemizin veya işleri zamanında tamamlayamamanızın nedeni,
kendimizi ve yeterliklerimizi yeterince tanımamaktan kaynaklanabilir. Bu durumda öncelikle kendimizi tanımamıza yönelik şu sorular önemlidir: 
• Neleri yapabilirim?
• Neleri yapamam?
• Neleri yapmam gerekiyor?
• Neleri yapmam gerekmiyor?

Planlama yaparken yapmamız gereken işler için aciliyet ve önem durumlarına göre bir zaman yönetimi tablosu oluşturarak işe başlanabilir. Böyle bir tablo hazırlarken gün boyunca yaptığımız veya yapmak zorunda olduğumuz işleri kendimizi, işimizi ve çevremizdeki kişileri göz önünde bulundurarak uygun başlıklar altına yerleştirmek gerekir. Daha sonra, yapılacak işleri bu bilgilere göre planlamak akılcı olabilir. Ancak, yapılan planların işe yarayabilmesi için mutlaka uygulanması gerekir. Bunun için de yapılan planların yazılı olması yeğlenir. Planların
yazılı olması, bizim yapmamız gereken işleri sıralayabilmemizin yanı sıra, işleri tamamlayıp tamamlayamadığımızı görebilmemizi de sağlar.

Sınıf kurallarının öğretim yılı başında öğrencilerle birlikte saptanması gerekir. Sınıf kurallarının oluşturulmasına öğrenci katılımının sağlanması, kuralların öğrenciler tarafından daha kolay benimsenmesine yol açacaktır. Bu durumda, sınıfta öğretimi aksatacak istenmeyen öğrenci davranışlarının ortaya çıkmasının önlenmesinde etkili bir yoldur.
Kendilerinin katkısı ile oluşturulmuş kuralları, öğrencilerin hatırlaması daha kolay olacaktır. Hatırlamanın ötesinde kuralların getiriliş gerekçelerini ve sonuçlarını bilmeleri de, öğrencilerin kurallara uyumunu sağlayacaktır. 

Eğitim; bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak istendik yönde
davranış değiştirme” olarak tanımlanır. 

Eğitim amaçlarına ulaşılması açısından, eğitimde zamanın etkili kullanılmasında en önemli boyut ise, sınıfta öğretim zamanının etkili kullanılmasıdır.

Aciliyet: Hemen ilgilenilmesi gereken işlerin özelliğidir. 

Önem: İşlerin sonuçları ve göreve, değerlere, öncelikli hedeflere katkısıdır.

Eğitimde, istenilen sonuca veya sonuçlara ulaşabilmek için süreçte yer alan tüm etkinlikler plânlı, programlı ve amaçlı olmalıdır. Bu durum, eğitim çalışanlarının zaman baskısından kaynaklanan stresten en çok etkilenen meslek grupları içinde yer almasına neden olmaktadır.
Planlı her etkinlikte olduğu gibi eğitim etkinliklerinde de belirli zaman dilimleri içerisinde tamamlanması gereken işler ve bu işlerin ardışıklığı söz konusudur. Birbirini izleyen etkinliklerin birinde gözlenen bir aksama veya zaman aşımı, ardışık diğer etkinlikleri de etkileyecektir. Bu nedenle, eğitim örgütlerinde, yapılması gereken tüm işlerin, belirlenen zaman dilimlerinde doğru biçimde tamamlanması gerekir. Eğitim amaçlarına ulaşılması açısından, eğitimde zamanın etkili kullanılmasında en önemli boyut ise, sınıfta öğretim zamanının etkili kullanılmasıdır.

Sınıfta zaman yönetimine ilişkin etkinlikler, sınıfta öğretim süresinin etkinliklere akılcı dağılımının yanı sıra, eğitim ortamında öğrencilerin sıkılmamasının sağlanması, öğrenci devamsızlığı ve okuldan ayrılmaların önlenmesine yönelik etkinlikleri de içerir. 

Öğretmenin sınıfta öğretim için ayrılan zamanı etkili bir şekilde yönetebilmesi, öğrencilerin başarılı olmaları ve istenmeyen öğrenci davranışlarının önlenebilmesi için önemlidir. Çünkü, öğretim zamanının etkili kullanımı, öğrenciler için daha fazla öğrenme yaşantılarının düzenlenebilmesine olanak sağlayacaktır. Bu durum, öğrencilerin daha başarılı olmalarına ve eğitim etkinlikleri için daha kolay güdülenmelerine yol açacaktır. Derse ve anlatılanlara ilgisi artan öğrenciler, ders sırasında istenmeyen davranışlarda bulunmayacaktır. Öğrencilerin derse güdülenmesi ve derste öğretimi aksatacak istenmeyen davranışlarda bulunmaması ise, öğretmenin ulaşmak istediği hedeflere ulaşmasına olanak sağlayacaktır.