SINIF YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 17

Bir derste ulaşılması düşünülen birden çok hedef varsa, özetleme ders sonunda da yapılmalıdır.

Zaman herkesin eşit olarak sahip olduğu bir kaynaktır. Para, sağlık, güzellik, vb kaynaklara sahip olmada insanlar arasında gözlenen eşitsizlik, zaman açısından gözlenmez. Hepimiz 24 saatlik günlere, 7 günlük haftalara ve 365 günlük yıllara sahibiz. Ancak, sahip olduğumuz bu zamanların etkili ve verimli kullanımı açısından insanlar arasında farklılıklar bulunur. Doğru cevap A’ dır.

Zaman önemli ve ender bulunan bir kaynaktır. Çünkü harcanan zaman yerine konulamaz. O nedenle kazanmak ve elde tutulmak istenen para, güzellik, sağlık... diğer kaynaklar gibi zaman kazanmayı ve akıllıca kullanmayı günümüz insanlarının öğrenmesi gerekir. Başarıya ulaşan ve ulaşamayan, çalışmalarının karşılığını alabilen ve alamayan insanlar arasındaki en önemli farklılık, “zamanlarını etkili ve verimli kullanmayı” bilip bilmemelerinden kaynaklanır. Bireylerin zamanlarını etkili kullanmayı öğrenerek kendilerine uygun zaman yönetimi sistemine sahip olmaları, üretim artışının yanı sıra, kendilerine ayırabilecekleri daha fazla zamana sahip olmalarını sağlar. Zamanın etkili ve verimli kullanımı, özellikle günümüz insanları için çok büyük önem taşımaktadır. Çünkü hemen herkesin yapacak (yapması gereken ve yapmak istediği) çok işi var (s.167). Özellikle günümüz insanları için giderek daha önemli bir konu olarak kabul edilen sahip olduğumuz zamanı etkili kullanabilmek için, öncelikle, zamanı etkili kullanma ve denetlemeyi öğrenmemiz. Sahip olduğumuz diğer yeterlikler gibi, zaman yönetimi yeterliliği de öğrenilebilir (s. 168-169). Doğru cevap B’ dir.

Günümüzde yaptıkları iş ve sorumlulukları ne olursa olsun tüm insanlar zamanlarını etkili ve verimli bir biçimde kullanmak istemektedirler. Çünkü hemen he­men herkesin belli zaman dilimleri için yapması gereken pek çok görevi bulunur. Yapılması gereken bu işlerin daha doğru ve daha kısa sürede tamamlanabilmesi için çaba gösteren insanlar üzerinde zamana karşı yarıştan kaynaklanan baskı gözlenir. Basit önlemlerle kurtulunabilecek bu baskı, eğer zamanında önlenemezse, bireylerin iş yapamaz duruma düşmelerine neden olabilmektedir. İnsanların yapmaları gereken işler için zamanlarını etkili ve verimli bir biçimde kullanabilmeleri, üretkenliklerini artırmanın yanı sıra, yapmaktan mutlu olacakları veya yapmak istedikleri işler için zaman bulabilmelerini de sağlar. Zamanın etkili kullanılması, insanların yaşamlarında denge sağlanmasına, denge sağlanamıyorsa dengesizliğin nerede oluştuğunun belirlenmesine ve dengesizlik nedenlerinin ortadan kaldırılmasına yol açacaktır. Bu durum da, zamanı etkili kullanabilmenin sonucunda insanların daha mutlu bir yaşama ulaşmalarını sağlayacaktır. İnsanların sürekli olarak yapmaları gereken işlerle uğraşıp, çevrelerindeki insanlarla ilgilenmemeleri veya onlarla iletişim kurmamaları da, toplumsal yaşamda sorunlara neden olabilmektedir. Doğru cevap B’ dir.

Eğer zamanı etkili kullanabilirsek, yapmamız gereken işler için yeterli zamana sahip olmamızın yanı sıra, sinemaya gitmek, arkadaşlarla buluşmak veya hoşlandığımız bir kitabı okuyabilmek için de zaman ayırabiliriz. Kendimizi mutlu hissetmemize yol açan bu tür etkinlikler, daha sonra tekrar yapmamız gereken işlere yoğunlaşmamızı da kolaylaştıracaktır. İnsanların sürekli olarak yapmaları gereken işlerle uğraşıp, çevrelerindeki insanlarla ilgilenmemeleri veya onlarla iletişim kurmamaları da, toplumsal yaşamda sorunlara neden olabilmektedir. Seçeneklerde bu tanımlamaya uyan Fatma’dır. Doğru cevap C’ dir.

Zaman kaybetmemizin veya işleri zamanında tamamlayamamamızın nedeni, kendimizi ve yeterliklerimizi yeterince tanımamaktan kaynaklanabilir. Bu durumda öncelikle kendimizi tanımalıyız:

Bu bize, yapamayacağımız veya yapmamız gerekmeyen işleri ayıklama fırsatı verir. İşlerin bazılarını (yapmamız gerekmeyenlerin) başkalarına devredebiliriz veya başkalarından yardım isteyebiliriz. Bizden yapmamız istendiğinde, eğer ya­pamayacaksak veya yapmamız gerekmiyorsa kırıcı olmayan bir dille “Hayır” di­yebilmemiz gerekir. Her insanın kendini daha üretken hissettiği ve çalışmaya kendini daha rahat ve­rebildiği zaman dilimleri farklı olabilir. Kendimizi üretkenlik açısından inceleyerek, bizim için daha karmaşık olan veya önemli gördüğümüz işleri yapmak için daha üretken ve verimli çalışabildiğimiz zamanları kullanmak, bizim yapmamız gereken işleri yapabilmemizi sağlayacaktır. Anılan zaman dilimlerinde çevremizdeki kişile­rin bizim çalışmalarımızı bölmesini istemiyorsak, bunun için çalışma ortamımızda değişiklik yapmak veya çevremizdeki kişilerle bu durumu konuşmak gerekir. Doğru cevap D’ dir.

Zamanı etkili kullanabilmek için yapılması gereken işlerden biri de yapmamız gereken işler ile sahip olduğumuz zamanı göz önünde bulundurarak planlama yapmaktır. Tabii bu planlama sırasında işlerin niteliğine ve özelliğine uygun za­man ayırabilmek önemlidir. Planlama yaparken yapmamız gereken işler için aciliyet ve önem durumları­na göre bir zaman yönetimi tablosu oluşturarak işe başlanabilir. Böyle bir tablo hazırlarken gün boyunca yaptığımız veya yapmak zorunda olduğumuz işleri ken­dimizi, işimizi ve çevremizdeki kişileri göz önünde bulundurarak uygun başlıklar altına yerleştirmek gerekir. Daha sonra, yapılacak işleri bu bilgilere göre planla­mak akılcı olabilir. Ancak, yapılan planların işe yarayabilmesi için mutlaka uygu­lanması gerekir. Bunun için de yapılan planların yazılı olması yeğlenir. Planların yazılı olması, bizim yapmamız gereken işleri sıralayabilmemizin yanı sıra, işleri tamamlayıp tamamlayamadığımızı görebilmemizi de sağlar. Doğru cevap D’ dir.

Öğretmenin sınıfta öğretim için ayrılan zamanı etkili bir şekilde yönetebilmesi, öğrencilerin başarılı olmaları ve istenmeyen öğrenci davranışlarının önlenebilmesi için önemlidir. Çünkü öğretim zamanının etkili kullanımı, öğrenciler için daha fazla öğrenme yaşantılarının düzenlenebilmesine olanak sağlayacaktır. Bu durum, öğrencilerin daha başarılı olmalarına ve eğitim etkinlikleri için daha kolay güdülenmelerine yol açacaktır. Derse ve anlatılanlara ilgisi artan öğrenciyseler, ders sırasında istenmeyen davranışlarda bulunmayacaktır. Öğrencilerin derse güdülenmesi ve derste öğretimi aksatacak istenmeyen davranışlarda bulunmaması ise, öğretmenin ulaşmak istediği hedeflere ulaşmasına olanak sağlayacaktır. Bunun sonucunda, öğretmen kendisinden beklenen işleri zamanında yetiştirebilmenin mutluluğunu yaşayabilme fırsatını elde edecektir. Doğru cevap A’ dır.

Derste Kullanılacak Araç Gereç ve Kaynakları Önceden Hazırlamak: Öğretmenin ders öncesi ders için hazırlık yaparken sınıfta ders sırasında kullanacağı araç gereç ve kaynakları hazırlaması gerekir. Bu durumda, ders sırasında bu araç-gereçlerin hazırlanması ile zaman kaybedilmemesinin yanı sıra, ortaya çıkabilecek bazı olumsuzlukların da önceden görülüp ortadan kaldırılması olası olabilecektir. Örneğin, kullanılacak bir aracın yıpranmış olduğunun fark edilmesi, bu aracın yenilenmesini sağlayabilir. Bir ek kaynakta öğrencilerin anlayamayacağı kavramların bulunduğunun fark edilmesi ile, öğrenciler ek kaynak sunulmadan önce veya sunum sırasında bilgilendirilebilir. Ayrıca, ders sırasında kullanılacak bir aracın arızalı olduğunun fark edilmesi sonucunda ya araç tamir edilebilir veya başka bir aracın kullanılabilmesi için ders planında değişiklik yapılabilir. Doğru cevap C’ dir.

Zamanını etkili kullanmak isteyen bir öğretmen:

Doğru cevap E’ dir.

Öğrencilerde kalıcı izli davranış değişikliğinin sağlanabilmesi için, sınıfta öğretim süresini planlarken öğretmenin yapması gerekenler aşağıdaki gibi maddeleştirilebilir:

40 veya 45 dakikalık bir derste, öğrencilere davranışa ilişkin bilgilendirmeler için yaklaşık 10 dakikadan fazla süre ayrılmaması önerilir. Bu bilgilendirmeyi davranı­şa ilişkin beceri kazandırma etkinlikleri izlemelidir. Beceri kazandırma etkinlikleri yaparak gösterme, yardımla yaptırma, yardımsız yaptırma ve pekiştirme olarak sı­ralanabilir. Öğretmenin ulaşmak istediği hedef davranışlar için bu beceri etkinlikle­rine, öğretim süresinin yaklaşık 30 dakikasını ayırabilmesi gerekir. Doğru cevap E’ dir.

Basın - yayın araçları, uzak çevrenin etkilerini eğitim ortamının içine sokmaları nedeniyle uzak çevrenin dönümcül değişkeni olarak kabul edilir. Doğru cevap B'dir.

Gruba alma, onama, benimseme güçleri nedeniyle, öğrenci davranışı üzerinde çok etkili olan arkadaş gruplarının en iyisi, okulun denetimi ve olanakları içinde olan okul arkadaş gruplarıdır. Doğru cevap A'dır.

Bir eğitim plânının ön değerlendirmesinde şu sorulara yanıt aranmalıdır:
• Öğretmenin bir plânı var mıdır?
• Bu plân eğitsel hedeflere ulaştırıcı mıdır?
• Öğretmen bu plânı uygulayarak eğitsel hedeflere ulaşabilmekte midir?

Ancak bir plânı kimin yaptığı o kadar önemli değildir.

Pekiştirme, hedef davranışlarda alışkanlığın ve ustalığın sağlanması amacına yöneliktir. Bu süreçte kişi bilgiyi yineleme yanında, değişik durumlarda uygulayarak kullanabilmelidir. Ödevler bu amaçlara yöneliktir. Ödev, ders dışında veya derste, birey veya grupla yapılabilir. Arkadaş, destek, yardımlaşma ilişkisinin hedeflendiği ödevlerin grupça yapılması gerekir.

Düzen: Amaca yönelik olarak, eldekilerin uygun şekle sokulmasıdır. Doğru cevap B'dir.

Bir sınıf için en iyi davranış düzeni, amaçlara ulaşmayı kolaylaştıran, çabuklaştıran
düzendir. Uygun bir sınıf düzeninin sonuçları:
• İşlere ilgi,
• Saygınlığı paylaşma,
• Başkalarının da gereksinimlerini düşünme,
• Sınıfta daha iyi bir edim ve bütünlük sağlama,
• Öğrencilerin daha fazla toplumsallaşmasıdır.

Doğru cevap E'dir.

Sınıf düzeni uygulamasında iki genel ilkeden biri, tutarlılığın sağlanmasıdır. Bu tutarlılık, kuralların belirgin olması, benzer durumlarda benzer uygulamaların yapılması, uygulama zamanlarının ve şekillerinin farklı olmaması, dengeli ve adil bir uygulamanın gerçekleştirilmesidir. Bunun için de sınıfta açık ve gerçek bir iletişim düzeni oluşturulmalı, bu iletişim insanlara gerçeği göstermeli, onları “ikna etmeli”dir.

İkinci ilke aşırı disiplinin tekdüzeliliğini de önleyecek olan, gülmece ve canlandırma kullanılarak, yönetimin yumuşatılmasıdır. Düzen sağlayıcı kurallardan her sapma, bilerek ve isteyerek olmayabilir. Herkes yanlış yapabilir. Eksik ve yanlış bilgi ile ulaşılan sonuçlar, katı bir disiplin anlayışı ile ve hırçınlıkla bir yaptırıma
bağlanmamalıdır; bu, amaçlardan sapma, yalan, hile doğurur. Yaptırım, bir anlayışla birlikte, gülmece de kullanılarak esnetildiğinde, hem yanlış yapan yanlışı anlayıp düzeltebilir, hem de yaptırımın yıkıcı yanı yumuşatılarak, öfke, nefret, kin, öç alma gibi olumsuz duygulardan uzak kalınabilir. Örneğin; arkadaşına öfkeyle “aptaaaaal” diyen bir öğrenciye önce, Müzik dersi bilgisiyle ilişkilendirilerek, “a”yı kaç dörtlük uzattığı sorulabilir.

Doğru cevap A'dır.

Okulda, eğitsel çabaları engelleyen her tür davranış, istenmeyen davranıştır. Bu davranışlar, en az engelleyici olandan tam engelleyici olana uzanan bir yelpazede sıralanırlar. En az engelleyici olan bir istenmeyen davranış bile, dolaylı etkilerle de olsa, sadece davranışı yapanı değil, sistem düşüncesi gereği, derece derece, pek
çok kişiyi engeller. Bu engel, kişiler yoluyla nesnelere, işlere, işlerin yapılmasına da engel olur. Doğru cevap C'dir.

İstenmeyen davranışlar, sınıf düzenini bozar, kaynak israfına neden olur, amaçlara ulaşmayı engeller. Davranışların istenmezliği; yerine, zamanına, amaçlarına, sonuçlarına göre değişir. Davranışın değerlendirilmesinde bu özellik gözetilmelidir. Örneğin; öğretmen, koşulları uymadığı için ders hazırlıkları yapamayan bir öğrenci ile, bu hazırlıkları bir özrü olmadan yapmayanı; arkadaşını, kalemini çekiştirdiği için iten öğrenci ile onun yazmasını engellemek için iteni aynı şekilde değerlendirmemelidir. Doğru cevap D'dir.