SINIF YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 26

İş birliği: Bir işin birden çok kişi ve kurum katkısıyla yapılması.

Sınıf yönetimi kavramındaki sınıf sözcüğü, bir grup öğrencinin birlikte bulunduğu her tür mekân, her tür öğrenme ortamı anlamlarına gelir. Bu anlamda sınıf, bir okuldaki dört duvar arası ile sınırlı değildir. Doğru cevap C'dir.

Sınıf yönetimi de mekânın, öğrencilerin ve kaynakların yönetimidir. Uygun öğrenme çevresi hazırlama, bu çevredeki olanak ve ortamı, kuralları, öğrenme düzenini, süreçlerini oluşturma ve kullanma, sınıf yönetimi olarak adlandırılır.Doğru cevap'A dır.

Eğitsel amaçların çözümlenmesiyle ulaşılan hedefler esas alınarak, bu hedeflere götürücü bir planın yapılması, günlük plan (ders planı) olarak ayrıntılı bir biçimde programa dönüştürülmesi işlerinin yönetimi de sınıf yönetiminin alanlarındandır.Doğru cevap E'dir.

Doğru cevap E'dir.

Ödevini yapmayan bir öğrenciye ceza türü bir tepki vermek yerine, onun ödevini
yapmasını sağlamaya yönelik bir tepki seçilmelidir: Bulamadığı araç-gereci, kitabı,
mekânı sağlamak gibi. Doğru cevap A'dır.

Önlemsel model tam uygulandığında çoğu kez tepkisel modele, onun getireceği ek zaman ve kaynak yüklerine gerek kalmayacaktır. Doğru cevap B'dir.

İlk günlerde, ilişki alışkanlıklarının henüz yerleşmediği durumlarda, ortam düzensizliğe kaymaya başladığında, ilişki biçimi düzenliliğe doğru kaymalıdır. İlişkiler belirginleşip olumlu alışkanlıklar yerleştiğinde, bilgi, alışkanlık, saygı geliştiğinde, ilişki biçimi esnekliğe doğru kaymalıdır. Bunların ikisi de herhangi bir ilişki uygulamasında yer almalıdır. Yani değişkenliğe kayma, düzenliliğin az, değişmenin çok olduğu durum; düzenliliğe kayma, değişkenliğe az, düzenliliğe çok yer verilen durumdur. Bu uygulamalarda, düzen ve değişikliğin amaç değil, eğitsel amaçlar için kullanılacak bir araç olduğu unutulmamalı, ilişki biçimleri seçilirken, “hangi sonuca ulaşmak için” sorusu sorulmalıdır.

İlişki biçimini seçme, eğitsel amaçlara, öğrencilerin özelliklerine, öğrenci sayısına ve niyetine göre de değişir. İlk sınıflarda, öğrencilerin kendilerini yönetmekte zorluk çekebildikleri dönemlerde, düzenlilik, öğrenci özgürlüğünü ve yaratıcılığını engellemeyecek bir şekilde kullanılabilir.

İş birlikçi öğrenmede öğrencilerin karar verme, cesaret, güdülenme, katılma, paylaşma, birlikte çalışma gibi sosyal becerileri gelişir, sınıfın iklimi olumlu hâle gelir. Öğrencilerin birbirini desteklemesi ile başarıyı getirici uygun bir ortam oluşur, bireyin öz saygısı gelişir.

Tanışma, kişisel ilişkileri geliştirir, iş birliğini artırır, benimsemeyi sağlar, grup iklimini olumlu hâle getirir. İstenmeyen davranışları ve çatışmaları azaltır, bilmemekten kaynaklanan yanlışları önler, gelecekteki davranışlar için ölçütler verir, sınıfın eylem yapısının yönlendirilmesinin ilk koşulu olur.

Sınıf düzenini sağlamanın ana aracı, sınıf kurallarıdır. Kurallar birlikte, iyi düşünülerek konmalı, az sayıda olmalı, onlara mutlaka uyulmalı, onların, beklenen davranışın en alt düzeyini gösterdiği unutulmayarak geliştirilmelidir. Kurallar, ilk sınıflarda, öğrencilerin de görüşleri alınarak öğretmence konabilir. Daha sonra, öğretmen danışmanlığında, kurallar öğrencilerce oluşturulabilir. Kuralları belirlemede katkı yapan öğrenciler, kendi katkılarıyla oluşan kuralları izlemek ve korumakta da çaba gösterebileceklerdir. Sınıf kuralları ilk günlerde oluşturulmalı, beklentileri iletmeli, okulun politika ve kurallarına uygun olmalı, yazılı olmalı, mantığı açıklanmalıdır.

Dikkatli, özenli, anlayışlı, bütünleştirici, demokratik bir üye olmaktır. Sınıfın davranış yapısı gevşek olmalı, programın öğrenci merkezli, öğretmenin demokratik, sınıf kurallarının öğrencilerle birlikte oluşturulmuş olması gerekir. Öğretmen, kullanımını yakından izleyeceği zaman araçlara, onları kullanan öğrencilere, ilgisi azalan, istenmeyen davranışlara yönelebilecek olanlara, güdülemek, eyleme geçirmek istediklerine yakın olmalıdır. Grup çalışmalarında, her gruba gereğince zaman ayırmalı, eğitim ortamında sürekli dolaşmalıdır. Öğretmen bulunduğu yerde, öğrencilerin tahtayı, kullanılan araçları, birbirlerini görmesini engellememeli, bir kişi veya grupla ilgilenirken, diğerlerini gözden kaçırmamalıdır. Öğretmen, dersine ilgisi, bağlılığı, özeni ile de öğrencilere örnek olmalıdır. Söyledikleriyle yaptıkları uyumlu olmalıdır. Öğretmen, hiçbir durumda öfkelenmemeli, olumsuz duygularını bastırabilmelidir. Öğretmen, öğrencilerde aşırı kaygı yaratmaktan kaçınmalıdır. Giyimine dikkat etmeli aşırı süslü giyinmemelidir. Öğretmen, her öğrencinin başarılı olabileceği uygun koşullar yaratmalı, başarabileceğini söylemeli, girişim özgürlüğü tanımalı, yakın destek olmalı, izlemeli, başarılı olunca da ödüllendirmek gerekir. Öğretmen, enerjisi fazla öğrencileri fiziksel çabalara yöneltmeli, sınıfta daha az etken ama duyarlılığı yüksek öğrencileri sosyal, sanatsal etkinliklere yönlendirmelidir. Öğretmen, sınıfta çoğu zaman üye, ara sıra lider, esnek, olumsuz durumları değil olumlu beklentileri vurgulayıcı, gülmece duygusu gelişmiş, adil ve tutarlı olmalıdır.

Öğretmen yetkeci ve savunmacı olmamalı, hatalarını kabul etmeli, kazanan, yitiren tartışmasına girmemelidir. Bir tartışmada, her iki tarafın da kazandığı durumların olması, ortamı olumsuzlaştırır ama öğretmenin çabası, kazanma değil, durumun olduğu gibi anlaşılması ve durumdan gelecek için olumlu sonuçlar çıkarılması yönünde olmalıdır. Sınıfın demokratik ortamı, gücün de paylaşılmasını gerektirir. tartışma, uzlaşma, anlaşma geçerli kılınmalıdır. Bu yolla öğretmen, öğrencileri, davranışlarını düşünmeye, önce düşünüp sonra davranmaya, davranışlarını eleştirip geliştirmeye yöneltebilir. Sınıfın asıl yöneticileri öğrenciler olmalı, hedef davranışlardan sapma veya vazgeçme olmadıkça, öğretmen yönetime girişmemelidir. Yetki ve sorumlulukların öğrencilerle paylaşımı, öğrencileri gelecekte yetki ve sorumluluklarını bilip ona uygun davranabilen insanlar yapacaktır. Sınıfta hem kendilerinin hem başkalarının davranışlarından sorumlu kılınan öğrenciler, daha dikkatli davranacaktır.

Emir Dili: Emir veren dil: Kalk, otur, kapıyı kapat gibi. Sınıf konuşmalarında emir dili değil, istek dili; yargılayıcı değil, betimleyici dil kullanılmalıdır. Emir, alan için olduğu kadar, veren için de hoş olmayan bir durum yaratır, gereksiz üstünlük duygusu, olgun insanda hoşnutsuzluk uyandırır. İstek, rica şeklindeki söylemler de anlatım olarak emire yakın anlam verirler ama onun gibi tepki çekmezler. “Tahtaya gel!” yerine “Tahtaya gelir misin?” sözü, bir de “lütfen”le tamamlanırsa, dile gösterilen özen davranışlara da yansıyacağından, sınıfta dikkatli, özenli insan ilişkileri gelişir ve bu, topluma yansır. Kaba, rahatsız edici, itici olmayan insanların yetişmesi böyle ortamlar, uygulamalar ister.

Betimleyici dille, olan, olduğu gibi anlatılır. “Tembel” sözü yerine, “Ödevini yapmadığın için iyi not alamadın.” demek, damgalama yerine açıklama içerir, kişinin durumu daha iyi anlamasına hizmet eder.

İletişim yönetimi, öğrencilerle alay edilmesini, onların utanıp sıkılmalarını, zarara uğramalarını, anlayamama ve anlaşılmamalarını, yanlış anlama ve algılamalarını, iletişim etkinliklerine katılmamalarını önleyici düzenlemeler gerektirir. İletişimde neyin söylendiği kadar, nasıl söylendiği de önemlidir. Söylenenler, karşılıklı saygı, iyi niyet belirtmeli, üzücü, kırıcı, hakaret edici, aşağılayıcı olmamalıdır. Öğrencilere verilen önem, değer, sözlere ve eylemlere de yansımalıdır.

Çocuğun kitap okumasını istiyorsanız, ilk koşul olarak, çevresinde kitap bulundurun. Elini uzattığında albenili kitaplar bulan bir çocuk, iyi bir eğiticiye de sahipse, okuma alışkanlığını daha kolay kazanır.

Öğrencinin yakın çevresi, öğrenme ortamı olarak, onun mekânsal anlamda sınıfını da oluşturur. Öğrenme çevresi, okulların derslikleri ile sınırlandırılmamalı; yakın çevre, sürekli bir “sınıf ” olmalıdır. Yakın çevresini öğrenme ortamı olarak kullanan öğretmen, bu “canlı, yaşayan” çevreyi, öğrenme amaçlarının aracı yapmalıdır. Çünkü insan davranışları, “sınıf ” denen laboratuvar için değil, öğrencinin doğal yaşam ortamı için gereklidir. Trafik dersinin tamamını okulda yapan, hayvanlar konusu için çevreden yararlanmayan, kitaplık kullanımı için yakın çevredeki kitaplığa öğrencilerini götürmeyen öğretmen, en iyi öğrenmenin “yaparak yaşayarak” olduğunu bilmiyor demektir.

Elinde tespih çeviren, küfür eden, kabadayıca eylem ve sözlere yönelen bir mahalle genci, kahvede tembel tembel oturan yaşlı, sokak yaşamının tüm olumsuz yanları çocuğu olumsuz etkiler. Bu durumda öğretmen şu güzel sözün gereğini yapmak zorundadır: “Aileyi ve çevreyi eğitmeden çocuğu iyi eğitemezsiniz.” Sokaktaki, dükkândaki, kahvedeki olumsuz söz ve davranışlar, okulun, yerel ve merkezî yöneticilerin, dernek ve sosyal kuruluşların ortak çabalarıyla ve elbette okul ve öğretmenin önderliğiyle düzeltilmeye çalışılmalıdır