SINIF YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 25

Aile, çocuğun zamanının önemli bir kısmını geçirdiği, ilk eğitimini aldığı, etkilerini taşıdığı, beslenip barındığı, sığındığı, sevgi, ilgi bulduğu özel bir kurum ve mekân olarak sınıf yönetiminde ihmal edilemeyen bir yere sahiptir.

Okulun kalabalıklığı ile, okulu terketme, dersten kaçma, sınıf tekrarı, öğretmen merkezlilik, iletişim güçlüğü, tanıma ve tanınma sorunları, öğrenci etkinliklerinde düşüklük arasında ilişki bulunmuştur. Kalabalık okul, “özel bir çevre” olma niteliğini yitirir. Kalabalık okulların yarattığı sorunlar, yararlarından çok daha fazladır.

Okulun olanak ve koşulları, yalnızca öğrencileri değil, öğretmenleri, yöneticileri ve okul çevresini de etkiler. Olanaklarından çevrelerini de yararlandırabilen okullar hem çevrelerini eğitir hem de benimseme yoluyla çevrenin okulu korumasını, desteklemesini sağlar. Çevresini tel örgü ve duvarla kapatan okullar, kendi yalnızlık hapishanelerini de kurmuş olurlar.

Farklı yaşama biçimlerine
sahip öğrencilerin, bu yaşama
biçimlerinin davranışlarını
sınıfa taşımaları, sınıfın
özelliklerinden biri olan çok
boyutluluğu oluşturur.

Ailelerince az desteklenen, çok kontrol edilen çocukların, insan ilişkilerinde az düşünceli, düşmanca tavır sergiledikleri, uyumsuz, içe dönük, az başarılı oldukları görülmüştür.

Sınıftaki olayların herkesin
gözü önünde oluşması, sınıfın
açıklık özelliğini oluşturur.

Yakın çevre, öğrencinin hergün içinde yer aldığı çevre olduğu için, öğrenciyi etkileme olasılığı daha yüksektir. Bu çevrenin etkileri, öğrenciler aracılığıyla sınıf içine girebildiğinden, bir öğrencinin yakın çevresinin etkileri, diğerlerini de etkiler. Sınıf yöneticisi olarak öğretmen, bu etkilerin olumlularından yararlanıp, olumsuzlarını önlemeye çalışmalıdır.

Uzun sürelilik, sınıfın genel ve ortak özelliklerinden biridir. Sınıftakiler günün, ayın, yılın uzun bir diliminde birlikte olurlar. Sabır ve zaman isteyen bir
iş olan eğitim için bu yararlı bir özelliktir. Bu uzun birliktelikten yararlanarak,
öğretmen, “kalıcı izli davranış değişiklikleri” oluşturabilir: Benzer normlar, yönlendirici deneyimler oluşturup, bunların pekiştirilmesi için zamana gereksinim
duyulur. Sınıf bu özelliği taşır.

FİZİKSEL ORTAMIN DEĞİŞKENLERİ
• Sayı
• Işık
• Isı
• Renk
• Gürültü
• Temizlik
• Görünüm (Estetik)
Sınıfı oluşturan gruptaki öğrencilerin sayısı, duvar ve eşyaların renkleri, kalitesi,
görünümü, temizliği, ısı, ışık, gürültü ve estetik fiziksel ortamın başlıca ögeleri
olarak sayılabilir

Renkler, fiziksel ve davranışsal durumlarımızı etkiler. Farklı renklerde, kan basıncımız, nefes alıp verişimiz, kaslarımızın etkinliği farklılaşmaktadır. Açık mavi
renk gevşetici ve rahatlatıcı, koyu mavi uyarıcı, kırmızı kışkırtıcı, heyecan verici, gerilim yaratıcı, açık sarı ve portakal renkleri uyarıcı olabilmektedir. Sınıf içi
renkler için, dokuzuncu sınıfa kadar, sıcak renklerden sarı, pembe, şeftali rengi,
daha sonraki yıllar için mavi ve mavi-yeşil tonlar önerilmektedir. Elbette bir sınıftaki herşeyin renginin aynı olması düşünülmemelidir. Duvar ve eşyaların renkleri, onların farklılığını belirtecek şekilde, uyumlu tonlardan seçilmelidir.

Plân bir araçtır, eğitsel hedeflere götürmeye hizmet etmesi gereken bir araç. Bir plânı kimin yaptığı o kadar önemli değildir. Bir eğitim plânının ön değerlendirmesinde şu sorulara yanıt aranmalıdır:
• Öğretmenin bir plânı var mıdır?
• Bu plân eğitsel hedeflere ulaştırıcı mıdır?
• Öğretmen bu plânı uygulayarak eğitsel hedeflere ulaşabilmekte midir?

İyi bir ders programı esnek olmalı, öğrenilenlerin uygulanmasına hizmet etmeli, birden fazla grubun, sınıfın katılabileceği ortak projelere olanak vermeli, öğrenci merkezli, kapsam olarak dar ama içerik olarak zengin olmalıdır.

Öğrenilecekler uygulamaya dönük mü? sorusu programın içeriğine ilişkin bir yanıt aramaktadır?

Sıra, içeriğin mantıksal bir düzen içinde verilmesidir. Önce öğrenilmesi gerekenler önce, bunların bilinmesine gerek duyulan etkinlikler sonra yer almalıdır.

Bir ders plânının ana bölümleri şunlardır.
• Hazırlık
• Uygulama
• Denetleme
• Pekiştirme

Pekiştirme, hedef davranışlarda alışkanlığın ve ustalığın sağlanması amacına yöneliktir. Bu süreçte kişi bilgiyi yineleme yanında, değişik durumlarda uygulayarak kullanabilmelidir.

Özdenetim: Kişinin kendi eksik ve yanlışlıklarını kendisinin görmesi, düzeltip tamamlayarak kendini
geliştirmesidir.

Ders plânlarının değerlendirilip geliştirilmesinde, şu soruların yer alması önerilmektedir: Amaçlar açıkça belli ve davranış olarak yazılmış mı, sürecin basamakları ve işlemleri belli mi, öğrenilenlerin uygulaması yer almış mı, öğrenilenlerin iç-dış transferine ilişkin dilimler var mı, önceki ve sonraki etkinliklerle ilişki
kurulmuş mu, öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerine uygun mu, çevre olanak
ve özellikleri gözetilmiş mi, zaman, araç, kişi kullanımı uygun mu... ?

Sınıf düzeni biçimleri, klasik düzen, tek grup
düzeni, çok grup düzeni ve bireysel düzen adı
altında dört grupta toplanabilir.

Sınıfta hedef davranışlara göre değişik gruplar oluşturulduğunda, çok gruplu
yerleşim düzeni kurulur. Bu düzende öğrenciler yardımlaşarak öğrenme, dinleme, anlama, katılma, iş birliği, yapıp yaşayarak öğrenme becerilerini geliştirirler.
Sınıftaki öğrenci sayısı arttıkça, çok grup yöntemini kullanma gerekliliği de artar.
Öğrenilenlerin grupça denenip pekiştirilmesi veya ön hazırlıkların bütünleştirilmesi için uygundur. Laboratuvar çalışmalarının bir kısmında bu düzenin kullanılması zorunlu hâle gelir.