SINIF YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 24

Sayı
Öğrenci sayısı, hedeflere göre farklılaşır. Sınıfın düzeyi de sayının belirleyicilerinden biridir. Öğrenciler, öğretmen yardımına ve ilgisine daha çok gereksinim
duyduğundan, ilk yıllarda öğrenci sayısı az tutulmalıdır. Sayı, öğretmen ve öğrencilerin, sürekli iletişim ve etkileşimini engellemeyecek miktarda olmalıdır. Sayı
çoğaldığında, öğrenciler, grupla ortak iletişim yerine, yanındakilerle iletişimi seçip “sınıf ” bütünlüğünden kopabilirler.
Dersin ve konunun özellikleri ile yöntem farkları da sayı ile ilişkilidir. Fiziksel
olarak yapma türü olan ders ve konularda, bireysel çalışmalarda, öğretmen ilgisi,
kılavuzluğu ve denetimi için, sayının az olması iyidir. Sayı çoğaldıkça, bazı öğretim yöntemlerini seçmek de güçleşmektedir.
Öğrenci sayısının on beşle yirmi arasında olması durumunda sınıftaki öğrenci
sayısı normaldir denebilir. Bu sayı, elbette fiziksel mekânın genişliğine de bağlıdır.
İyi bir sınıfta, öğrencilere rahat bir oturma mekânı, ders araç gereçlerine, öğrenci
eşyalarına uygun yerler ayrıldıktan sonra, bunlara ayrılan yerin yarısı kadar bir
mekân da gösteri, oyun, rol oynama gibi etkinlikler için ayrılmalıdır.
Kalabalık olmayan sınıflar, öğretmene kolaylıklar sağlama yoluyla, eğitsel
kaliteyi artırma fırsatı verir. Bu sınıflarda, öğretmenin öğrenci başına ayıracağı
zaman artar, plan yapmak ve uygulamak kolaylaşır, öğrencilerin tamamının yaparak, yineleyerek, pekiştirerek öğrenme olanağı çoğalır. Grup küçüldükçe, yönetimi de kolaylaşır, öğrenciler daha iyi tanınabilir, güdülenebilir, dikkat çoğalır, bozucu davranışlar azalır. Bunlar, öğretmenin isteğini, güdüsünü, doyumunu artırır.
Öğretmenler de kalabalık sınıflardan düzenin ve eğitimin olumsuz etkilendiğini
belirtmektedirler

Birçok alanda yeterlilikleri olan insan, geçmişten geleceğe birtakım sınırlılıklara da sahiptir. Söz konusu sınırlılıklar, insanoğlunun hayatı boyunca belirlediği çok sayıda ve çok çeşitli amaçların büyük çoğunluğunu tek başına gerçekleştirmesini engeller. Bu nedenle sınırlılıkların üstesinden gelebilmek için başkalarıyla iş birliği yapması gerekir. Bu iş birliğinin yapıldığı yerlere de “grup” veya “örgüt” adı verilir.

Aile “en küçük ve en temel” toplumsal gruptur.

Yaşamımızın büyük bir çoğunluğu diğer insanlarla birlikte geçer. Bazı durumlarda bu insanlar bir grubu meydana getirirken, bazı durumlarda sadece kalabalık olarak nitelendirilirler. Herhangi bir insan topluluğunun grup olarak nitelendirilmesi için bazı özelliklere sahip olması gerekir. Bu özellikler farklılık göstermekle birlikte, grubun en önemli özelliğinin etkileşim olduğu çoğunlukla kabul görmektedir.

Temel değerler, grubun başarmayı istediği, arzu edilen bir amaçtır. Gruplar, yenilikçi olma, birinci olma, mükemmellik, başarılı olma, kararlılık, moral ve kaliteden herhangi birini veya tamamını benimsemeye çalışabilirler. Temel değerlerin toplamı, grubun bir anlamda “vizyon”unu oluşturmaktadır.

Sınıfta oluşan gruplardaki öğrencilerin belirli temel ve yardımcı değerlere uymalarını teşvik etmek, onları bunun için desteklemek; sonuçta, bir grubun belirli normlar geliştirmesine ve grubun amaçlarını başarmak için üyelerinin belirli davranışlar sergilemesine neden olur. Normlar, zaman içinde ortaya çıkan davranışları, grup için önemli olduğu düşünülen yönde düzenleyen biçimsel veya biçimsel olmayan kurallardır. Normlar, değerler sistemine bağlı olarak her grupta bireylere yol gösteren, doğru ve yanlışı, olumlu ve olumsuzu belirleyen kurallar, standartlar ve fikirler bütünü biçiminde ortaya çıkmaktadır.

Gruplandırmada beş temel boyut, öğrencilerin sınıf içi deneyimlerinde merkezî öneme sahiptir. Bu boyutlar: Sınıfta öğretmenin varlığı, öğrencilerin öğrenme sorumluluğu, grup oluşumu, grup büyüklüğü ve öğrenci-öğrenci ve öğrenci-öğretmen etkileşimidir.

Sınıfta bir lider olabilmek için sergilenmesi gereken ön koşul davranışlardan bazıları şöyle sıralanabilir: Öğrencilere güven vermek, onları güdüleyebilmek, vizyon sahibi olmak, sürece meydan okumak, uzman olmak, model olmak ve etkili iletişimde bulunmak.

Yönetici karışıklıkla, lider ise değişimle baş edebilme ile ilgilidir. Dolayısıyla, daha fazla değişim daha fazla liderlik gerektirir. Öğretmen prosedürle ilgili işlemlerini yerine getirirken bir yönetici, eğitim-öğretim aracılığıyla öğrencileri bir düzeyden başka bir düzeye getirdiği için lider özelliği sergileyebilmelidir.

Vizyon Sahibi Olmak: Lider öğretmenler geleceğe yönelik bir ideale ulaşmayı amaçlayarak, sınıflarının gelecekte ne olabileceği konusunda güçlü bir imaja sahip kişilerdir. Öğretmenlerin bunu gerçekleştirebilmeleri için iyimserliklerini koruyarak, öğrencilerin entelektüel olarak ilerleyebileceklerine inanmaları ve bu yolda çaba göstermeleri gerekir. Öğretmenler geniş bir vizyon ve yeni fikirlerle, öğrencilerin çabalarını olumlu tarafa yönlendirerek onlara yardım edebilirler.

Her öğrenci gücünün yettiği oranda yetiştirilmektedir. Beşlik bir not sisteminde iki alanın da beş alanın da geçiyor olması, bu ilkenin uygulanışına
bir örnektir. Öğrenciler yetiştirilirken, yeteneklerine, ilgi ve gereksinimlerine bakılmalı, öğretmen, onun olabildiği kadar gelişimine destek olmalıdır.
Program hazırlanırken, onun öğrenciye göre olma esnekliği gözetilmelidir.

Bir derste kazanılanlar, aynı dersin diğer dilimlerinde, farklı derslerde ve günlük yaşamda kullanılabilmelidir. Uygulamaların sonunda denetim yapılır. Hedef davranışlarla uygulama davranışları karşılaştırılır, farklar olumlu yönde oluşturulmaya, geliştirilmeye çalışılır.

Derslerin amaçları; her ders ve o dersin sınıf düzeyleri için ayrı ayrı belirlenmiş olan amaçlardır. Bunlar Bakanlık’ça okullara gönderilen ders programlarının baş tarafında yer alırlar. İşte, öğretmenin program düzeni oluştururken esas alması gereken amaçlar bunlardır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bakanlığın hazırlayıp gönderdiği ders programları, ülkenin her yöresi için genel bir “çerçeve” programdır. Bırakın ülkenin her yöresini, bir kentindeki, bir okulundaki aynı sınıfın birden fazla şubesindeki öğrenciler bile birbirinin aynı değildir. Bakanlık da bu bilinçle, öğretmenlere, programlarla öğrencilerin uyumunu sağlama görevi ve hakkı vermiştir. Öğrencilerin hazır­bulunuşluk düzeylerinin, diğer özelliklerinin, çevrenin gerektirdiği ekleme ve çıkarmaları yapmak öğretmenin işidir. Bakanlıkça gönderilen “çerçeve” programın her okulun “penceresine”, amaçlar gözetilerek uyarlanması gerekir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yıllık plânlar, bir yıllık geleceği ayrıntıya inmeden görmeyi sağlar. Ders plânları ve günlük plânlar, geleceğin dar bir kısmının derinlemesine görülüp düzenlenmesine fırsat verir. Buna göre ders planları ve günlük planlar daha ayrıntılıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Plânlarda sıra, süreklilik ve bütünlük özellikleri gözetilmelidir. Bütünlük, bir öğrenmenin, başka etkinliklerde de işe yarayacak şekilde plânlanması, bir derste kazanılanların, o dersin diğer dilimlerinde veya başka derslerde kullanılmasıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Derslerde eğer grup çalışmaları yapılacaksa, grup çalışmaları da plânlanmalıdır. Grubun oluşturulması, öğrenci tanıma bilgileri kullanılarak yapılmalıdır. Gruptakilerin bilgi ve becerileri, hazırbulunuşluk düzeyleri, kimlerin hangi grupta olacağını belirlemede kullanılır. Hep aynı kişiler, aynı kümeyi oluşturmamalı, hep kızlardan, çalışkanlardan, aynı özellikleri taşıyanlardan küme oluşturulmamalıdır. Öğrencilerin istedikleri arkadaşlarıyla grup oluşturması bu ilkeye ters düşmektedir. Kümede her özellikte öğrencinin bulunması, işin yapımı, görev paylaşımı, yardımlaşma, öğreterek öğrenme ve başkalarından öğrenme çalışmaları için gereklidir. Kümede hangi görevlerin olduğu, bunların kimlerce yapılacağı, görev ilişkileri de plânlanır. Kümelerin başkanı, yazmanı, sözcüsü sürekli değişik kişiler olmalıdır. Küme çalışmalarında kullanılacak araçlar belirlenmeli, nerelerden nasıl sağlanıp kullanılacağı plânlanmalıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yıllık plânlar, bir yıllık geleceği ayrıntıya inmeden görmeyi sağlar. Ders plânları ve günlük plânlar, geleceğin dar bir kısmının derinlemesine görülüp düzenlenmesine fırsat verir. Buna göre yıllık planlar bir öğretim yılı içinde gerçekleştirilmesi planlanan tüm etkinlikleri içerdiğinden daha kapsamlıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Bir ders plânının ana bölümlerinin, hazırlık, uygulama, denetleme, pekiştirme dilimlerinden oluştuğu söylenebilir. Hazırlıklar, öğrencilerin tanınması, hazır bulunuşluk düzeylerinin, ilgi ve gereksinimlerinin bilinmesi, hedef ve davranışların belirlenmesi, ortam ve olanakların incelenmesi, kaynak araç-gereç, deney, uygulama, gezi ve gözlemlerin, sürelerin, ders ortamlarının belirlenmesi, bunlar için meslektaşlar, uzmanlar, denetçiler, yöneticiler ve çevre ilgilileriyle görüşülmesi türü çalışmaları içerir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Uygulama süreci, giriş, kazanım ve kullanım basamaklarıyla verilebilir. Giriş, ilgi çekme, amaç ve beklentiler, önem, yöntemin paylaşılması, geçmiş ve gelecek öğrenmelerle ilişkileri açıklama türü etkinliklerden oluşabilir. Kazanım, bilgile­rin paylaşılması, bütünleştirilmesi, yapılışını, örneklenişini görme, yapma, özetleme, değerlendirme türü etkinliklerle olur. Doğru cevap A seçeneğidir.