SERMAYE PİYASASI HUKUKU

Kolektif Yatırım Kuruluşu

yatırım ortaklıkları

Sermaye piyasası aracı

Komandit ortaklık olarak kurulması

Sabit sermayeli ortaklık,

Komandit ortaklık halinde kurulma.

Komanditer ortak olma

25

değişken sermayeli yatırım ortaklıkları

Para Piyasası Portföyü

6362 sayılı SerPK’nın dördüncü bölümü “kolektif yatırım kuruluşları” başlığı altında düzenlenmiş olup, söz konusu sermaye piyasası kurumu burada ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Tanımlar başlığı altında Kanunun üçüncü maddesinin “m” bendindeki ayrıma sadık kalınarak burada da “yatırım ortaklıkları” ve “yatırım fonları” kolektif yatırım kuruluşunu oluşturan iki ana süje olarak yer almıştır. Buna göre Kanunun 48-51 maddeleri arasında yatırım ortaklıkları, 52-54 maddeleri arasında ise yatırım fonları birer kolektif yatırım kuruluşu olarak düzenlenmektedir.

Yatırım ortaklıklarının kuruluş izni verilmesi belirli şartlara tâbi tutulmuştur. Buna göre;
a. Kayıtlı sermayeli anonim ortaklık şeklinde kurulmaları,
b. Başlangıç sermayelerinin Kurulca belirlenen miktardan az olmaması,
c. Paylarının nakit karşılığı çıkarılması ve pay bedellerinin kuruluş sırasında tam ve nakden ödenmesi,
ç. Ticaret unvanlarında «Yatırım Ortaklığı» ibaresinin bulunması,
d. Esas sözleşmelerinin bu Kanun ve ilgili düzenlemelerde yer alan hükümlere uygun olması,
e. Kurulca yetkilendirilmiş bir kuruluşun portföy saklama hizmetini yürütmek üzere belirlenmiş olması,
f. Kurulca belirlenecek diğer şartları taşıması,
zorunludur. Değişken sermayeli yatırım ortaklıklarına ilişkin hükümler saklıdır (SerPK m. 49/1).

Değişken sermayeli yatırım ortaklıkları, sermayesi her zaman net aktif değerine eşit olan yatırım ortaklıklarıdır.

Değişken sermayeli ortaklık tarafından işletme adı kullanılmak istenmesi halinde, işletme adında ortaklık portföyü türüne ve “DSYO” kısaltmasına yer verilmesi zorunludur (Tebliğ 45/2).

Sermaye olarak konulacak gayrimenkuller ile gayrimenkullere dayalı ayni haklar, ortaklığın tüzel kişilik kazanması veya sermaye artırımının tescilinden itibaren en geç 10 iş günü içerisinde tapu sicilinde ortaklık adına tescil ettirilir. Diğer varlıklar için ise ilgili mevzuatta öngörülen süre ve şartlara uyulur.

Yatırım fonu, tapuya tescil işlemleri ile sınırlı olarak tüzel kişiliği haiz addolunur. Yatırım fonu portföyünde bulunan taşınmazlar, taşınmaza dayalı haklar ve taşınmaza dayalı senetler tapu kütüğüne fon adına tescil edilir.

Fon türleri ile ilgili olarak Tebliğ’in 6. maddesi şöyle bir sıralama yapmıştır:
• Borçlanma araçları şemsiye fonu
• Hisse senedi şemsiye fonu
• Kıymetli madenler şemsiye fonu
• Fon sepeti şemsiye fonu
• Para piyasası şemsiye fonu
• Katılım şemsiye fonu
• Değişken şemsiye fon
• Serbest şemsiye fon
• Garantili şemsiye fon
• Koruma amaçlı şemsiye fon

İpotek finansmanı kuruluşları, konut ve varlık finansmanı kapsamında, türleri ve nitelikleri Kurulca belirlenen varlıkların devralınması, devredilmesi, devralınan varlıkların yönetimi ve varlıkların teminat olarak alınması ve Kurulca uygun görülen diğer faaliyetlerin yerine getirilmesi amacıyla kurulan anonim ortaklıklardır.

Kira sertifikaları;
a. Sahipliğe,
b. Yönetim sözleşmesine,
c. Alım-satıma,
ç. Ortaklığa,
d. Eser sözleşmesine,
dayalı olarak veya bu sayılanların birlikte kullanılması suretiyle Varlık Kiralama Şirketleri tarafından ihraç edilebilir.

Eski mevzuat döneminde kamu tüzel kişiliği altında faaliyet gösteren İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ve İstanbul Altın Borsası tüzel kişilikleri Borsa İstanbul Anonim Şirketinin esas sözleşmesinin tescili ile son bulmuştur.