SERMAYE PİYASALARI VE FİNANSAL KURUMLAR

Finansal piyasalara fon sunanlar diğer kişi ya da kurumlara sundukları bu fonlar karşılığında fon talebinde bulunanlardan bir belge almaktadır. Bu belgeye menkul kıymet veya finansal araç adı verilir.

Para piyasasında işlem gören başlıca finansal araçlar şu şekilde sıralanabilir:
• Hazine bonosu
• Banka bonosu
• Mevduat sertifikası
• Finansman bonosu
• Repo ve ters repo

Anonim şirketler, öz sermaye gereksinimlerini hisse senedi ihraç ederek karşılarlar. İşletmeler, ihraç ettikleri hisse senetlerinin tümünü halka sunmayabilirler. Halka sunulmayan bu hisse senetleri, şirket kasasında tutulduğundan kasa hisse senetleri olarak bilinir.

Nominal değerlerinden yüksek bir bedelle ihraç edilen hisse senetlerine primli hisse senedi denilmektedir.

Oydan yoksun hisse senedinin nama yazılı olması zorunludur.

Tahvil, devletin ya da özel sektör şirketlerinin borçlanarak orta ve uzun vadeli fon sağlamak üzere çıkarttıkları borç senetleridir.

Tahvil ihracı ile borçlanmalarda, bazen, başlangıçta ödemesiz bir dönem olabilir. Ancak, genellikle düzenli bir ödeme söz konusudur. Halka açık şirketlerin tahvillerinde geri ödeme, itfa fonu aracılığıyla yapılır.

Faizi tahvil olarak ödenebilen tahviller, adından da anlaşılacağı gibi, işletmeye, faizi ister nakit, isterse nominal değeri buna eşit tahvil şeklinde ödeme olanağı sağlar. Bu tür tahviller, ihraç eden işletmeye önemli bir üstünlük sağlar. İşletme nakit sıkıntısına düşerse yatırımcıya nakit ödeme yerine yeni tahviller vermektedir.

Riskten korunma (hedging), yatırımcının türev piyasalarda, spot piyasada bulunduğu pozisyona karşıt bir pozisyon alarak spot piyasadaki risklerden korunma işlemidir. Bu işlemi yapanlara hedger veya riskten korunan denilmektedir.

Sukuk, orta veya uzun vadeli, sabit veya değişken getiri sağlayan faizsiz sermaye piyasası aracıdır. Sukuk (islami tahvil), islami finansman yöntemlerine dayanılarak ihraç edilen menkul kıymettir. En basit şekliyle sukuk bir varlığa sahip olmayı veya ondan yararlanma hakkını göstermektedir.

Hisse senedi, şirket sermayesinin belirli bir kısmını temsil eder ve sahibine her türlü ortaklık haklarından yararlanma imkânı sağlar. Bu haklar şunlardır: • Ortaklık hakkı, • Yönetime katılma (oy) hakkı, • Kâr payı (temettü) ve temettü avansı alma hakkı, • Rüçhan hakkı (yeni pay alma hakkı), • Bedelsiz pay alma hakkı • Tasfiyeden pay alma hakkı, • Bilgi edinme hakkı sağlar. Bedelli değil bedelsiz pay alma hakkı doğrusu olacaktır. Bu nedenle haklardan birisi olmayan "E" dir.