SERMAYE PİYASALARI VE FİNANSAL KURUMLAR

Türev araçlar genellikle üç amaçla kullanılır:
• Riskten Korunma,
• Yatırım,
• Arbitraj.

Borsaların bir ekonomiye sağladığı yararlar ile temel işlevleri şu şekilde sıralanabilir:
• Ekonomiye kaynak yaratmak
• Sermaye piyasası varlıklarının alım satımı için ikincil piyasa rolü görmek, likidite sağlamak, ekonominin göstergesi olmak
• Bir ekonomide sermayenin tabana yayılmasına katkıda bulunmak
• Şirketler ve sermaye piyasası araçları ile ilgili bilgilere daha kolay ulaşılmasını sağlamak
• Güven sağlamak
• Ekonomide yapısal değişimleri kolaylaştırmak

Bu bilgilere göre doğru yanıt C'dir.

Borsaların finansal araçların kolaylıkla el değiştirmesini sağlayarak sermayenin el değiştirmesine ve halkın küçük tasarruflarla büyük şirketlere
ortak olabilmesine imkan sağlaması, borsaların bir ekonomide sermayenin tabana yayılmasına katkıda bulunmasıyla ilgilidir. Doğru yanıt A'dır.

Avrupa’da ilk borsa 1487 yılında Hollanda’nın Anvers şehrinde kurulmuştur. 16’ıncı yüzyılda bu borsanın yerini Amsterdam Borsası almıştır. Öte yandan 17’inci yüzyılda Londra’da bir kahvehanede sermaye piyasası araçlarının alım ve satım işlemleri başlamıştır. “Borsa” ibaresi ilk defa 1773 yılında kahvehanenin üstüne “The Stock Exchange” levhasının asılmasıyla
kullanılmaya başlanmıştır. 3 Mart 1801’de ücrete tabi üyelik sistemi getirilerek borsa yeniden açılmıştır. Böylece modern anlamda ilk borsa kurulmuştur. Doğru yanıt B'dir.

Türkiye’de sermaye piyasalarının dönüm noktaları arasında Sermaye Piyasası Kanunu’nun 30 Temmuz 1981’de yürürlüğe girmesi önemli yer
tutmaktadır. Kanunla birlikte Türkiye’de sermaye piyasaları hukuki altyapıya kavuşmuştur. Sermaye Piyasası Kanunu’yla borsa bankerlerinin çalışmasının düzenlenmesi ve sermaye piyasasının denetim altına alınması amaçlanıyor, yasaya uyum süreci için bankerlere bir yıllık süre tanınıyordu. Doğru yanıt E'dir.

Borsa İstanbul bünyesinde faaliyet gösteren piyasalar beş başlıkta toplanmaktadır. Bunlar Pay Piyasası, Borçlanma Araçları Piyasası, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası, Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasalarıdır. Doğru yanıt D'dir.

Kıymetli Madenler türev pazarı, vadeli işlem ve opsiyon grubunun alt dallarından birisidir. (Şekil 3.1) Doğru yanıt A'dır.

Pay Piyasasında Uygulanan İşlem Yöntemleri: Sürekli İşlem, Piyasa Yapıcılı Sürekli İşlem ve tek fiyat yöntemidir.

BİAŞ Pay Piyasası’nda
• “Sürekli Müzayede-Çok Fiyat” ,
• “Piyasa Yapıcılı Sürekli Müzayede-Çok Fiyat”,
• “Tek Fiyat”
işlem yöntemleri kullanılır. Bu işlem yöntemleri dahilinde likiditeye destek olmak amacıyla “likidite sağlayıcılık” işlevi de piyasa katılımcılarının hizmetine sunulmuştur. BİAŞ Pay Piyasası’nın temel çalışma yöntemi
sürekli müzayededir. Doğru yanıt C'dir.

Borsa Yönetim Kurulu tarafından atanmış bir piyasa yapıcı (aracı kuruluş) üye bulunması Piyasa Yapıcılı Sürekli Müzayede İşlem Yöntemi kapsamındadır. Doğru yanıt E'dir.

Menkul Kıymet Tercihli Repo Pazarı’nda, Repo-Ters Repo Pazarı ve Bankalarası Repo Ters Repo Pazarı’ndan farklı olarak;
• İşlem gerçekleşmeden önce emir aşamasında alıcı ve satıcı taraflar işlem karşılığı menkul kıymet olarak hangi fiyattan hangi menkul kıymeti alıp satacağını bilir,
• İşlem karşılığı bildirilen menkul kıymetler bloke değildir, ters repocu tarafın serbest kullanımına sunulur.
• İşlem karşılığı olarak sadece kamu menkul kıymetleri değil özel sektör borçlanma araçları da kullanılabilir. Doğru yanıt A'dır.

Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası 4 Nisan 2011 tarihinde açılmıştır. Elmas ve kıymetli taşlar alanında organize ve şeffaf bir piyasa olmasının yanı sıra Ham Elmas Ticaretinin Düzenlenmesine ve Denetlenmesine Dair 2006/11115 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Kimberley Süreci Sertifika Sisteminde İstanbul Altın Borsası (mevcut durumda Borsa İstanbul A.Ş.) Türkiye ithalat ve ihracat otoritesi olarak belirlenmiştir. Doğru yanıt D'dir.