SERMAYE PİYASALARI VE FİNANSAL KURUMLAR - Deneme Sınavı - 8

Borsaların ekonomiye sağladığı yararlar ile temel işlevleri şunlardır; • Ekonomiye Kaynak Yaratmak • Likidite Sağlamak • Ekonominin Göstergesi Olmak • Sermayeyi Tabana Yaymak • Finansal Araçlarla İlgili Bilgilere Kolay Ulaşmak • Güven Sağlamak • Ekonomide Yapısal Değişikliği Kolaylaştırmak

Varant, elinde bulunduran kişiye, dayanak varlığı ya da göstergeyi önceden belirlenen bir fiyattan belirli bir tarihte veya belirli bir tarihe kadar alma veya satma hakkı veren ve bu hakkın kaydi teslimat ya da nakit uzlaşı ile kullanıldığı menkul kıymet niteliğindeki sermaye piyasası aracını ifade etmektedir.

Pazarda işlem gören menkul kıymetler şunlardır; • Pazar’da Türk Lirası cinsinden ihraç edilmiş menkul değerler, • Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS), • Gelir Ortaklığı Senetleri (GOS), • Borsa kotunda olan özel sektör borçlanma araçları, • Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve mahalli idarelerce Türk Lirası cinsinden ihraç edilmiş borçlanma senetleri, • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından ihraç edilen likidite senetleri işlem görebilir.

Tahvil ve Bono Piyasası ikinci el sabit getirili menkul kıymet işlemlerinin gerçekleştirildiği Kesin Alım-Satım, Repo-Ters Repo, Menkul Kıymet Tercihli Repo ve Bankalar arası Repo Ters Repo Pazarı ile borçlanma araçlarının ihraç işlemlerinin (birinci el) gerçekleştirildiği Nitelikli Yatırımcıya İhraç Pazarı’ndan oluşmaktadır.

VOB’da dört ayrı ürün grubu için vadeli işlem sözleşmeleri işlem görmektedir. Bu ürün grupları ve dört ayrı piyasa mevcut olup bu piyasalar ve işlem gören sözleşmeler şunlardır: • Hisse Senedi • Döviz • Faiz • Emtia+

İşlem teminatları şunlardır; 1. Başlangıç Teminatı: Borsada pozisyon almak için gerekli olan teminat tutarına başlangıç teminatı denir. Her bir sözleşme ya da sözleşme tipi için gerekli olan başlangıç teminatı ilgili sözleşmelerde belirtilir. 2. Sürdürme Teminatı: Borsada oluşan zararlar ya da nakit-dışı teminatların değerlerinin düşmesi sonucunda başlangıç teminatının inebileceği en düşük seviyeye sürdürme teminatı denir. İşlem teminatı tutarının sürdürme teminatı seviyesinin altına inmesi durumunda Takasbank tarafından teminat tamamlama çağrısı yapılır. Sürdürme teminatı seviyesi ilgili sözleşmelerde belirtilir. 3. Olağanüstü Durum Teminatı: Borsa Yönetmeliğinde belirlenen esaslar çerçevesinde Borsa tarafından başlangıç teminatına ek olarak olağanüstü durum teminatı da talep edilebilir.

Kıymetli Madenler Piyasası’nda işlemler, üye işlem temsilcileri tarafından seans salonunda bulunan işlem terminalleri veya uzaktan erişim ile iletilen emirlerin “otomatik eşleşme” kuralına göre en iyi alım ve en iyi satım emirlerinin birbirini karşılaması suretiyle gerçekleşmektedir. İşlemler, fiyat ve zaman önceliği kurallarına uygun olarak çok fiyat yöntemine göre yürütülmektedir.

Borsalar, sağlıklı, şeffaf ve güvenilir bir alım-satım ortamında fiyatların oluşmasına imkan vermek suretiyle ekonominin işleyişinde çok önemli bir fonksiyonu yerine getirmektedir. Devlet denetimine tabidir. HMenkul kıymetler, döviz ve belli mallar işlem görür.

Kredinin anapara ve faiz ödemeleri varken halka arz ve bedelli sermaye artırımından elde edilecek fonların faiz maliyeti ve anapara geri ödemesi bulunmamaktadır.İşte borsaların kaynak yaratma fonksiyonu da burada ortaya çıkmaktadır.

Mevcut düzenlemeler çerçevesinde standart işlenmemiş durumda olan kıymetli madenlerin (altın, gümüş, platin ve paladyum) ithalatı sadece Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve İstanbul Altın Borsası üyeleri tarafından yapılabilir.