SENDİKACILIK - Deneme Sınavı - 14

Medeni ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi

Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi insan hakları ve demokratikleşme konusunda
evrensel normları belirleyen en önemli uluslararası belgelerden biri olarak kabul
edilmektedir. Beş bölüm ve 54 maddeden oluşan bu Sözleşme 1966 yılında kabul edilmiş ve 1976 yılında yürürlüğe girmiştir. Sözleşme, Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi gibi İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nden esinlenmekle birlikte, Bildirgeye göre daha geniş ve belirgin düzenlemeler yapmıştır. Türkiye Birleşmiş Milletler Siyasi ve Medeni Haklar Sözleşmesi’ni 15 Ağustos 2000 tarihinde imzalamış ve 2003 tarihinde onaylamıştır.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Avrupa Sosyal Şartı, 1996 yılında Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı (GGASŞ) olarak yeniden oluşturulumuş, uluslararası sözleşme niteliği taşıyan ve onaylayan ülkeler açısından bağlayıcı bir belgedir. Gerek Avrupa Sosyal Şartı gerekse GGASŞ sendi­kalaşma ve toplu pazarlık hakkını gördükleri iş ve hizmetler açısından bir ayrım yapmaksızın bütün çalışanlara tanımaktadır. Ayrıca GGASŞ grev hakkını tüm ça­lışanlar için güvence altına alan ilk uluslararası sözleşmedir. Doğru cevap B'dir.

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, BM’nin çalışma yaşamı ile ilgili en temel belge­lerinden biri olarak BM Genel Kurulu tarafından 10 Aralık 1948’de kabul edilmiş­tir. Türkiye ise Bildirgeyi 6 Nisan 1949 tarihinde onaylayarak Bildirgeyi ilk kabul eden 50 ülke arasında yer almıştır.

Türkiye Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini 1954 yılında imzalamıştır.

1973 Petrol Krizinden 1980'li yılların sonuna kadar geçen sürede sendikalar uzlaşmacı bir kimliğe bürünmündüğü ve 1980 sonrası sendikalar için güç kaybının yaşandığı, zor bir dönem olduğu ifadeleri sendikacılığın gelişim sürecini dönemleştirmeye doğrudur.

Dünya Savaşı’nın bitimiyle birlikte 1973 Petrol Krizi’ne kadar geçen dönem, dünya genelinde sendikaların en fazla güç kazandıkları dönem olmuştur. Bu nedenle söz konusu döneme aynı zamanda sendikaların altın dönemi de denilmektedir. 1945-1973 döneminde sendikaların güç kazanmasının arkasında çeşitli nedenler bulunmaktadır. Bu nedenleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

Emek yanlısı partilerin iktidarı

Avrupa’da yayılan sosyalist düşünce

III. Keynesyen iktisat politikaları

Taylorist yönetim ve Fordist üretim süreci

Üretimin ve rekabetin küreselleşmesi Fordist üretim sisteminin krize girmesine neden olan faktörlerdendir. Doğru cevap E'dir.

1929 Ekonomik Krizi

R. Miles

Faşist devlette, özgürlükten söz etmek olanaksızdır. İnsanların özgürlüğü önemli değildir, asıl olan sosyal kuruluşlar içinde örgütlenmeleri ve bu kuruluşların disiplinine ve otoritesine uymalarıdır. Faşizm özgürlüğün yerini disiplin ve otoritenin almasıdır. Faşizme göre bireyler birer hücredir, birleşerek grubu meydana getirirler. Birey gruba, kolektiviteye feda edilmelidir. Faşizme göre devletin üstünde hiçbir şey yoktur.

Liberalizm

Demokrasi ile sendikal haklar arasında doğrudan ve karşılıklı bir ilişki mevcuttur. Demokrasinin olmadığı bir sistemde sendikal haklardan da söz edebilmek mümkün değildir. Nitekim Türkiye'de 12 Eylül 1980 darbesi ile birlikte 1983 yılında genel seçimler yapılıncaya kadar askeri hükümet görev yapmış ve bu dönemde sendikal haklar da askıda kalmıştır. Birçok sendika ve konfederasyonun faaliyetleri durdurulmuş, yeni toplu iş sözleşmeleri yapılamamış ve grev-lokavt yasaklanmıştır.

Chartist hareket, İngiltere’de 1837-1848 yılları arasında tüm vatandaşlara genel oy hakkının verilmesi, seçim bölgeleri arasında eşitlik sağlanması, milletvekili adaylığı için ödenen vergilerin kaldırılması, seçimlerde oylamaların gizli olarak yapılması için işçiler arasında başlamıştır. Chartistler, zamanla sendikaların bünyesinde varlığını sürdürecek olan örgütlü işçi hareketinin ilk ve önemli bir örneğini oluşturmuştur.

Robert Michels Oligarşinin Tunç Kanunu ile tüm demokratik örgütlerde olduğu gibi sendikalarda da zaman içinde demokratik yapıdan oligarşik bir yönetim yapısına doğru kayış yaşanabileceğini ileri süren varsayımı ortaya sürmüştür.

Sendika içi demokrasinin temel ilkeleri, sendikal açıklık (şeffaflık), sendikal çoğulculuk ve sendikal katılımcılıktır.

Sendikalar mesleki ve ekonomik çıkarlarını savunabilmek için siyasi faaliyetlerin içine girebilmektedir. Sendikaların kendilerini ilgilendiren bir yasal değişiklik için yasama organına baskıda bulunmaları siyasi faaliyetlerine örnek olarak verilebilir.

Sendikaların kooperatifler kurması onların ekonomik ve ticari faaliyetleri arasında yer alır.

Bağımsız modeldeki sendikalar, tüm siyasi partilere eşit mesafede kalarak ve bağımsızlıklarını koruyarak
geniş anlamda siyaset yapmaktadır.